Τον δρόμο για «αυτόματες» μειώσεις αποδοχών – μέσω ατομικών συμβάσεων και με γερό «ψαλίδι» σε δεκάδες επιδόματα, πλην τέσσερα τα οποία διατηρούνται -«ανοίγει» η σταδιακή εξαφάνιση των κλαδικών συμβάσεων εργασίας και η μη υπογραφή νέων, στη θέση τους, μετά τη λήξη της τρίμηνης προθεσμίας (μετενέργεια) που έδινε ο νόμος του Μνημονίου στα συνδικάτα και στις εργοδοτικές οργανώσεις.
Σύμφωνα με επίσημα στοιχεία του υπουργείου Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Πρόνοιας που δημοσιεύει η εφημερίδα “Ημερησία” , από τις 14 Φεβρουαρίου του 2012, οπότε τέθηκε σε ισχύ ο νέος νόμος για το καθεστώς των συλλογικών διαπραγματεύσεων, υπογράφηκαν μόνο πέντε εθνικές κλαδικές συμβάσεις εργασίας:
– Τέσσερις κλαδικές συμβάσεις υπογράφηκαν σε σύνολο 43 που είχαν καταγγελθεί μετά τις 14 Φεβρουαρίου προβλέποντας μειώσεις από 6,3% – 15% στους βασικούς μισθούς με αντάλλαγμα τη διατήρηση των περισσότερων επιδομάτων (αλλού «κουρεμένων» και αλλού όχι) τα οποία ίσχυαν και κατά την περίοδο προ των Μνημονίων. Πρόκειται για τις κλαδικές συμβάσεις των ξενοδοχοϋπαλλήλων (με μείωση των βασικών μισθών κατά 15%), των ιδιωτικών κλινικών, των ξένων αεροπορικών εταιρειών και των αισθητικών.
– Μια κλαδική σύμβαση, των απασχολουμένων στις εμπορικές επιχειρήσεις, υπογράφηκε χωρίς να έχει προηγηθεί καταγγελία και προέβλεψε, επίσης, μείωση βασικών μισθών κατά 6,3%.
Μετά την παρέλευση τριμήνου από την ημερομηνία της λήξης ή της καταγγελίας των συλλογικών συμβάσεων, ο εργοδότης έχει τη δυνατότητα, χωρίς να χρειάζεται η σύμφωνη γνώμη του εργαζόμενου, να μειώσει τις αποδοχές διατηρώντας το βασικό μισθό της κλαδικής συν τέσσερα επιδόματα (όπου αυτά υπάρχουν) μέχρις ότου υπογραφεί νέα συλλογική σύμβαση.
Η «προσαρμογή» γίνεται με ατομικές συμβάσεις και τα επιδόματα που διατηρούνται είναι της ωρίμασης, των τέκνων , των σπουδών και της επικίνδυνης εργασίας. «Προσαρμογές» αμοιβών έχουν, ήδη, γίνει μέσω ατομικών συμβάσεων σε δεκάδες κλάδους όπου οι συλλογικές συμβάσεις είχαν λήξει ή καταγγελθεί και πριν από τις 14 Φεβρουαρίου του 2012, μέσω επιχειρησιακών (πολλές από τις οποίες προβλέπουν μειώσεις έως τα επίπεδα των κατώτατων μισθών της ΕΓΣΣΕ, δηλ έως 40%) αλλά και μέσω της μετατροπής των συμβάσεων από πλήρους απασχόλησης σε μερικής (με προαπαιτούμενη τη συμφωνία του εργαζόμενου) ή σε εκ περιτροπής εργασίας (ύστερα από διαβούλευση και με δυνατότητα μονομερούς απόφασης του εργοδότη σε αυτή την περίπτωση).
Οι έξι αλλαγές
1. ΔΙΑΙΤΗΣΙΑ: Η διαιτησία μπορεί να ρυθμίσει μόνο τον βασικό μισθό και έχει αποκλειστεί η δυνατότατα διατήρησης όρων προηγούμενων συλλογικών συμβάσεων (διατηρητική ρήτρα). Ν. 3899/2010 άρθρο 14. Η προσφυγή στη διαιτησία επιτρέπεται μόνο όταν συμφωνούν και τα δύο μέρη. Ν. 4046/2012 άρθρο 1 παρ. 6 και ΠΥΣ 6/2012.
2. Η επέκταση των ΣΣΕ και Δ.Α. αναστέλλεται όσο ισχύει το μεσοπρόθεσμο πρόγραμμα στήριξης, δηλαδή μέχρι της 31/12/2015. Ν. 4024/2011 άρθρο 37.
3. Αναστέλλεται όσο ισχύει το μεσοπρόθεσμο πρόγραμμα στήριξης, δηλαδή μέχρι 31/12/2015 η εφαρμογή της ευνοϊκότερης ρύθμισης για τον εργαζόμενο όταν συρρέει κλαδική ΣΣΕ με επιχειρησιακή ΣΣΕ. Ν. 4024/2011 άρθρο 37.
4. Επιχειρησιακές ΣΣΕ καταρτίζονται σε επιχειρήσεις ανεξαρτήτως του αριθμού των εργαζομένων που απασχολούν και υπογράφονται από τον εργοδότη και επιχειρησιακή συνδικαλιστική οργάνωση (σωματείο εργαζομένων) και αν αυτή δεν υπάρχει από ένωση προσώπων στην οποία μετέχουν τουλάχιστον τα 3/5 των εργαζομένων στην επιχείρηση. Ν. 4024/2011 άρθρο 37.
5. Διάρκεια ΣΣΕ / ΔΑ. 1. Η διάρκεια των ΣΣΕ δεν μπορεί να είναι μικρότερη από ένα έτος. Οι ΣΣΕ μπορεί να έχουν διάρκεια ορισμένου και μέγιστη έως τρία έτη. 2. Η ισχύς των ΣΣΕ και Δ.Α που λήγουν ή καταγγέλλονται, παρατείνονται εκ του νόμου για τρεις μήνες και εφαρμόζονται και στους νεοπροσλαμβανόμενους. Ν.4046/2012 άρθρο 1 παρ.6 και ΠΥΣ 6/2012
6. Μετενέργεια ΣΣΕ και Δ.Α. Μετά την πάροδο των τριών μηνών της εκ του νόμου παράτασης των ΣΣΕ και Δ.Α. που έληξαν ή καταγγέλθηκαν διατηρούνται μόνο οι όροι που ορίζουν βασικό μισθό και επίδομα ωρίμασης, τέκνων, σπουδών και επικίνδυνης εργασίας και αυτοί ως όροι ατομικής σύμβασης εργασίας. Η αναπροσαρμογή αυτή των αποδοχών γίνεται μονομερώς από τον εργοδότη (νομιμοποιείται δεν υποχρεούται). Ν. 4046/2012 άρθρο 1 παρ.6 και ΠΥΣ 6/2012