Στην τελική φάση για την έρευνα και εκμετάλλευση υδρογονανθράκων μπαίνει όλη η Δυτική Ελλάδα, μετά και την πρόσφατη μονογραφή της σύμβασης για το Ιόνιο. Η μονογραφή αναζωπυρώνει το ενδιαφέρον για τις έρευνες, αλλά και τις συζητήσεις για τις πιθανές περιβαλλοντικές συνέπειες. Όπως διαβεβαιώνουν, αφενός η Ελληνική Πολιτεία, αφετέρου δε η Εταιρεία Ελληνικά Πετρέλαια (ΕΛΠΕ), τόσο οι ερευνητικές εργασίες όσο και οι εργασίες ανάπτυξης και παραγωγής υδρογονανθράκων διέπονται από ένα αυστηρό πλαίσιο, τόσο σε Ευρωπαϊκό όσο και σε Εθνικό Επίπεδο, σύμφωνα με τα οποία καθορίζονται μέτρα και περιορισμοί. Επιπρόσθετα, εκπονήθηκε η Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων – που έχει εγκριθεί από Κοινή Υπουργική Απόφαση – με την οποία εισήχθησαν πρόσθετοι όροι και μάλιστα μετά από δημόσια διαβούλευση. Ασφαλιστική δικλείδα αποτελούν και οι μελέτες περιβαλλοντικών επιπτώσεων που τα ΕΛΠΕ υποχρεούνται να εκπονήσουν και θα υποβάλουν για δημόσια διαβούλευση και έγκριση από την Περιφέρεια, τους εμπλεκόμενους Δήμους και τοπικές κοινωνίες, αλλά και από την Κυβέρνηση.
Τι επιτυγχάνεται μέσω αυτών των μελετών; Καταγράφονται και αξιολογούνται οι πιθανοί κίνδυνοι και ορίζονται μέτρα ελέγχου και περιορισμού των πιθανών επιπτώσεων.
Ίσως λίγοι γνωρίζουν επί παραδείγματι, πως τα ΕΛΠΕ έκαναν εμπεριστατωμένη μελέτη κατά τις έρευνες στον Πατραϊκό Κόλπο για να μην επηρεαστεί η πλούσια θαλάσσια ζωή στην περιοχή. Ερευνητικό σκάφος παρακολουθούσε επί μέρες θαλάσσια θηλαστικά – που είναι ιδιαίτερα ευαίσθητα στα ηχητικά κύματα – για να διαπιστώσει εάν και πώς τα επηρεάζουν οι έρευνες: Συμπληρώθηκαν συνολικά 365 ώρες οπτικής παρακολούθησης από το κατάστρωμα του σκάφους και 745 ώρες ακουστικής παρακολούθησης με σόναρ, ενώ ταυτόχρονα γινόταν συνεχής μέτρηση της ηχητικής στάθμης πριν, κατά τη διάρκεια και μετά την εκτέλεση του έργου. Όπως διαπιστώθηκε από τα ακαδημαϊκά κέντρα που επεξεργάζονταν τα στοιχεία της έρευνας, η στάθμη αυτή δεν ξεπέρασε ποτέ τα επίπεδα θορύβου που, ούτως ή άλλως, υπήρχαν πριν από την έναρξη των εργασιών, από τις ιχθυοκαλλιέργειες και την κίνηση των πλοίων!
Στα προληπτικά μέτρα αποφυγής κάθε περιβαλλοντικού κινδύνου συμπεριλαμβάνονται σχέδια εκτάκτου ανάγκης, η συνεχής παρακολούθηση των περιβαλλοντικών παραμέτρων που χαρακτηρίζουν τη περιοχή με δειγματοληψίες, δορυφορικές λήψεις, φωτογραφήσεις, αναλύσεις νερού και εδάφους, παρακολούθηση της σεισμικής δραστηριότητας, προσομοιώσεις πιθανής διασποράς κηλίδων και ασκήσεων ετοιμότητας με μέσα των ΕΛΠΕ, των τοπικών και κρατικών αρχών, αλλά και σε συνεργασία με τις αρμόδιες Ευρωπαϊκές Υπηρεσίες Πρόληψης Ατυχημάτων.
Ένα ερώτημα που συχνά τίθεται, είναι το κατά πόσο είναι πιθανό ένα ατύχημα διαρροής καυσίμων κατά την διάρκεια των γεωτρήσεων. Σύμφωνα με τη διεθνή βιβλιογραφία, η συχνότητα παρόμοιων ατυχημάτων είναι διαρροή μόλις ενός βαρελιού πετρελαίου ανά 170 γεωτρήσεις βάθους 3.000 – 5.000 μέτρων. Και αυτή η διαρροή όμως είναι υπό έλεγχο, εντοπίζεται αμέσως από ηλεκτρονικά μέσα, η γεώτρηση σταματά και απομονώνεται η διαρροή με χρήση ειδικού εξοπλισμού. Μάλιστα μετά το ατύχημα στο κόλπο του Μεξικού, οι διαδικασίες ελέγχου έγιναν πιο λεπτομερείς και αυστηρές εκμηδενίζοντας ουσιαστικά την περίπτωση ανθρώπινου λάθους, ενώ η τεχνολογία πλέον έχει βελτιωθεί σε επίπεδα που διασφαλίζει πλήρως την ακαριαία διακοπή της γεώτρησης.
Άλλωστε, όπως υπενθυμίζουν οι αρμόδιοι από τα ΕΛΠΕ, στη Δυτική Ελλάδα και ιδιαίτερα στην περιοχή του Πατραϊκού η έρευνα για υδρογονάνθρακες με θαλάσσιες και χερσαίες γεωφυσικές καταγραφές και θαλάσσιες και χερσαίες γεωτρήσεις τα τελευταία 40 χρόνια πραγματοποιήθηκε χωρίς περιβαλλοντικό ατύχημα, με ασφάλεια και στενή συνεργασία με το κοινό και τους τοπικούς παράγοντες.