Γαστρονομικούς θησαυρούς της κρητικής γης που ταξιδεύουν σε Ελλάδα κι εξωτερικό αναδεικνύουν εταιρείες από το νομό Ρεθύμνου κι αποδεικνύουν γιατί η αξία της κρητικής διατροφής έχει καταξιωθεί παγκοσμίως.
Η παραδοσιακή και παλαιωμένη τσικουδιά, το κρητικό κρασί με τις μοναδικές ποικιλίες σταφυλιών, το φημισμένο ελαιόλαδο, τα αγνά τυριά και τα ιδιαιτέρως «προικισμένα» χαρούπια, βρίσκονται, μεταξύ άλλων, ψηλά στην λίστα των προϊόντων από το Ρέθυμνο κι όχι μόνο, που έχουν κατακτήσει την εγχώρια αγορά κι αναγνωρίζονται διεθνώς για την εκλεκτή γεύση και την υψηλή τους ποιότητα.
Με εφόδιο τις πρώτες ύλες, η κρητική διατροφή απέδειξε ότι κρύβει μέσα της μια φιλοσοφία ζωής, όπου το φαγητό περικλείει ολόκληρο πολιτισμό.
Καθοριστικός είναι ο ρόλος των τοπικών εταιρειών για την αναγνώριση που απολαμβάνει η κρητική διατροφή από τη διεθνή επιστημονική κοινότητα. Τα παραπάνω διαπιστώσαμε μέσα από το οδοιπορικό μας σε οινοποιεία, τυροκομεία κι ελαιοτριβεία, που πραγματοποιήθηκε κατόπιν πρόσκλησης του Επιμελητηρίου Ρεθύμνου με αφορμή την 52η ετήσια τακτική Γενική Συνέλευση του ΕΟΑΕΝ (Επιμελητηριακού Ομίλου Ανάπτυξης Ελληνικών Νησιών) και διοργανώθηκε σε συνεργασία με την Tourism Media & Events.
Η παραδοσιακή τσικουδιά
Πρώτη στάση στο 35 Cretan Distillery για γνωριμία με την κρητική τσικουδιά, το παραδοσιακό ποτό της Μεγαλονήσου. Με οικοδέσποινα την ιδιοκτήτρια Ζωή Λαδάκη και ξεναγό το Μανώλη, μάθαμε ότι το μυστικό της καλής τσικουδιάς κρύβεται στα καλά κρητικά σταφύλια που έρχονται από επιλεγμένους αμπελώνες και στο μεράκι των ανθρώπων που τα επεξεργάζονται, ενώ αντιληφθήκαμε ότι το παραδοσιακό ποτό της Κρήτης, περνάει πλέον σε άλλο επίπεδο.
Η τσικουδιά ανέκαθεν ήταν για τους Κρητικούς το γιατρικό, το καλωσόρισμα, έναρξη για να φας, έναρξη για να γιορτάσεις, έναρξη για να κουβεντιάσεις. Στις μέρες μας, με τη συμβολή αξιόλογων τοπικών εταιρειών, η τσικουδιά επανασυστήνεται κι ανταγωνίζεται αλκοολούχα ποτά επί ίσοις όροις.
Σε αυτή την προσπάθεια συμμετέχει και η 35 Cretan Distillery, που προσφέρει ποικιλία σε γεύσεις όπως πολυποικιλιακή τσικουδιά και τσικουδιά από γαλλική ποικιλία Syrah, από ποικιλία Μοσχάτο Σπίνας που βρίσκεται στην ορεινή Κρήτη, τσικουδιά με μέλι, αλλά και παλαιωμένη, εμφιαλώνοντας σε πολυτελή μπουκάλια και διανέμοντας σε ολόκληρη τη χώρα, αλλά και στο εξωτερικό μέσω του ηλεκτρονικού της καταστήματος.
Το ρεθεμνιώτικο κρασί
Οι μεγάλες εκτάσεις με αμπελώνες που παράγουν ποιοτικό σταφύλι, η μακραίωνη ιστορία του κρασιού και η παράδοση στην οινοποιία από αρχαιοτάτων χρόνων σε συνδυασμό με την αγάπη που τρέφουν στο Ρέθυμνο για το καλό κρασί, συνθέτουν το καλύτερο σκηνικό για το μέλλον της τοπικής οινοποιίας.
Το Οινοποιείο Κλάδου μια οικογενειακή αναπτυσσόμενη επιχείρηση, που λειτουργεί από το 1997 κι εκσυγχρονίστηκε πλήρως το 2007 με παράλληλη μεταφορά σε νέες εγκαταστάσεις, αποδεικνύει τη δυναμική που έχει το κρητικό κρασί.
Η οικογένεια «επένδυσε» στην αναβίωση του βιδιανού, μια εξαιρετική ποικιλία σταφυλιών, που παραλίγο να εξαφανιστεί. Η ποικιλία βιδιανό εντοπίζεται γύρω από την περιοχή του Ρεθύμνου Κρήτης και καλύπτει μικρές εκτάσεις.
Χάρη στις προσπάθειες που καταβάλλουν οι οινοποιοί της περιοχής το βιδιανό, αλλά και τα υπόλοιπα εξαιρετικά κρασιά του Ρεθύμνου αποκτούν πολύ καλή φήμη και δημιουργούν τις καλύτερες συνθήκες για την ανάπτυξη του οινοτουρισμού.
Είναι και ο λόγος που οι ιδιοκτήτες τους επιλέγουν να κάνουν επισκέψιμα τα οινοποιεία, δίνοντας τη δυνατότητα στον κόσμο να έρθει σε επαφή με τα κρασιά.
Βιολογικοί αμπελώνες
Με αυτή τη φιλοσοφία και το οινοποιείο Ζουμπεράκη στην Καλή Συκιά του Ρεθύμνου, υποδέχεται επισκέπτες για να μυήσει όσους ενδιαφέρονται στα μυστικά του κρασιού. Η οινική ιστορία της οικογένειας Ζουμπεράκη γράφεται εδώ και δεκαετίες.
Με την τρίτη γενιά στο «τιμόνι», το οινοποιείο λειτουργεί σε εγκαταστάσεις 1.000m², αποτελώντας μονάδα-πρότυπο για την Κρήτη, με μοντέρνα υποδομή, σύγχρονα μηχανήματα και προηγμένες διαδικασίες παραγωγής και εμφιάλωσης.
Ο Νίκος Ζουμπεράκης αναφέρθηκε στην αναβίωση της ποικιλίας βιδιανού, ενώ για τις προτιμήσεις των ξένων τόνισε ότι τα πιο δημοφιλή κρασιά στο εξωτερικό, μαζί με το βιδιανό είναι ακόμη οι ποικιλίες ασύρτικο και ξινόμαυρο.
Το οινοποιείο Ζουμπεράκη εμφιαλώνει κρασιά πιστοποιημένης βιολογικής καλλιέργειας και φυσικά κρασιά για λογαριασμό ελληνογαλλικής εταιρείας, καθώς και τσικουδιά, λικέρ, ούζο κ.λπ.
Γνωριμία με το κρασί
Νεότερη έλευση στο Ρέθυμνο είναι το οινοποιείο Κουρκουλού που ασχολείται με την παραγωγή κι εμφιάλωση κρασιού εδώ και λίγα χρόνια. Με ξεναγό τον ιδιοκτήτη Στρατή Κουρκουλό, ακολουθήσαμε τα βήματα του κρασιού από τον αμπελώνα μέχρι την απόσταξη και την εμφιάλωση. Σειρά είχε η γευστική δοκιμή που ήρθε να επιβεβαιώσει ότι το κρασί για να αρέσει, χρειάζεται φροντίδα σε όλα τα στάδια.
Το οινοποιείο Κουρκουλού είναι επισκέψιμο για ξενάγηση και οινογευσία, που περιλαμβάνει βόλτα στο αμπέλι δίπλα από το οινοποιείο, ξενάγηση στον χώρο παραγωγής και εμφιάλωσης, δοκιμή 5 διαφορετικών ετικετών κρασιού με παραδοσιακά παξιμάδια, καθώς κι ελαιόλαδο και ελιές ιδίας παραγωγής.
Ο υγρός «χρυσός»
Σειρά έχει η γνωριμία με το ελαιόλαδο, τον πρωταγωνιστή της μεσογειακής και δη της κρητικής διατροφής, στο οποίο, όπως λένε οφείλουν οι Κρητικοί το μυστικό της μακροζωίας. Η Εύοσμος ΑΕ – Ελαιώνες Μανωλάκη στην περιοχή Επισκοπής του Ρεθύμνου διατηρεί παράδοση στην παραγωγή γνήσιου κρητικού ελαιόλαδο.
Όπως μάθαμε, το μοναδικό μικροκλίμα όπου βρίσκονται οι ελαιώνες, ευθύνεται για τα ιδιαίτερα αρωματικά χαρακτηριστικά και την υψηλή ποιότητα γεύσης του ελαιολάδου. Ο Σταύρος και η Ελένη Μανωλάκη ελαιουργοί δεύτερης γενιάς, μίλησαν για την ανοδική ζήτηση που καταγράφει το κρητικό ελαιόλαδο στις αγορές του εξωτερικού, αναφέροντας ότι μεταξύ άλλων η εταιρεία τους εξάγει τυποποιημένο ελαιόλαδο σε Γερμανία, Αμερική, Γαλλία κι αλλού.
Οι ίδιοι αναφέρθηκαν ακόμη στην αναγκαιότητα να γίνουν συντονισμένες ενέργειες, ώστε το κρητικό ελαιόλαδο να αποτελέσει κομμάτι του αγροτουρισμού, όπως του αξίζει.
Εκλεκτά Τυριά Κρήτης
Τα τυριά αποτελούν ένα ακόμη μεγάλο κεφάλαιο του νομού Ρεθύμνου. Γραβιέρα, γαλομυζήθρα και ξινομυζήθρα ΠΟΠ, ανθότυρος, αλλά και το ξεχασμένο κατσικίσιο τυροζούλι είναι οι μεγάλοι πρωταγωνιστές. Συστηματικές προσπάθειες για να αναδείξει την υψηλή ποιότητα των κρητικών τυριών σε όλο τον κόσμο κάνει η Τυροκομική Αμαρίου, Α.Ε.
Ο Ηλίας Μαντζουνέας, αντιπρόεδρος της εταιρείας, αναφέρεται στη σημασία της πρώτης ύλης, λέγοντας ότι το γάλα έρχεται από κατσίκες και πρόβατα που βόσκουν στην καταπράσινη κοιλάδα του Αμαρίου.
Αυτό σε συνδυασμό με τις σύγχρονες εγκαταστάσεις και την τέχνη των τυροκόμων, καθιστούν μοναδικά και υψηλής ποιότητας τα τυριά, τα οποία εξάγει σε 15 χώρες μέχρι τον Καναδά. Όπως είπε ο κ. Μαντζουνέας, υπάρχουν μεγάλες προοπτικές για την κρητική τυροκομία, αρκεί να υπάρχει σωστή μέριμνα για επάρκεια της πρώτης ύλης. 
Τυροκομική παράδοση
Ανάλογες προσπάθειες καταβάλλει και το παραδοσιακό τυροκομείο Βογιατζιδάκη, που εδώ και 63 χρόνια παράγει παραδοσιακά κρητικά τυριά, όπως γραβιέρα, ξινομυζήθρα, ανθότυρα, γραβιέρες και κεφαλοτύρια, με εμπλουτισμένη γεύση, όπως μπούκοβο, θυμάρι κι άλλες πρώτες ύλες άριστης ποιότητας στα Ρούστικα Ρεθύμνου.
Όπως ανέφεραν οι άνθρωποι του τυροκομείου, η μεγαλύτερη πλέον ζήτηση αφορά μικρές συσκευασίες.
Μία επίσκεψη στο τυροκομείο είναι ικανή για να μυήσει τον επισκέπτη στα μυστικά της τυροκομίας, που περνούν από γενιά σε γενιά και συντηρούν τη φήμη της Κρήτης για άριστα ποιοτικά τυριά.
Χαρούπι το θαυματουργό
Από τροφή της κατοχής το χαρούπι, είναι το πολλά υποσχόμενο τρόφιμο, που τείνει να εξελιχθεί σε «μαύρο» χρυσό της διατροφής. Αυτό τόνισε μεταξύ άλλων, ο Ηλίας Μανούσακας, ιδρυτής της Creta Carob, που επεξεργάζεται το χαρούπι και το μετατρέπει από λάδι και βαλσάμικο, μέχρι σοκολάτα και λαζάνια, αλλά και προϊόν καλλωπισμού.
Οι χρήσεις του χαρουπιού είναι απεριόριστες, η ευεργετική του δράση όμως μία, ανέφερε ο κ. Μανούσακας, που ήρθε από τον Καναδά στην Κρήτη, φτιάχνοντας την πρώτη μονάδα επεξεργασίας και τυποποίησης προϊόντων από χαρούπι, φθάνοντας σήμερα να εμπορεύεται 68 κωδικούς.
Όπως είπε, η ζήτηση για προϊόντα από χαρούπι είναι ανοδική, τόσο από Ελλάδα όσο και απ’ όλο τον κόσμο, κάνοντας τον ίδιο υπερήφανο για την αναβίωση του ιδιαίτερου αυτού φρούτου, με τις τεράστιες προοπτικές. Νεότερο και πολλά υποσχόμενο ακόμη, είναι το φραγκόσυκο, το τροπικό φρούτο της Κρήτης, το οποίο επίσης ο κ. Μανούσακας μετατρέπει σε βρώσιμο προϊόν, αναδεικνύοντας έτσι τις ευεργετικές του ιδιότητες.
Στην αναγκαιότητα στήριξης των παραγωγών, στηρίζοντας εμμέσως την τοπική οικονομία, αναφέρθηκε ο Γεώργιος Γιακουμάκης, Πρόεδρος του Επιμελητηρίου Ρεθύμνης καθώς όπως είπε: «Τα τοπικά προϊόντα, αναδεικνύουν όχι μόνο την κρητική διατροφή, αλλά και τον κρητικό πολιτισμό σε ολόκληρο τον κόσμο».