Όταν το κίνημα #MeToo ξέσπασε το 2017, συγκλόνισε το Χόλιγουντ και πυροδότησε ένα παγκόσμιο κύμα καταγγελιών για σεξουαλική παρενόχληση και κακοποίηση. Γυναίκες από όλο τον κόσμο μοιράστηκαν δημόσια τις ιστορίες τους στα social media, χρησιμοποιώντας το hashtag #MeToo, ως απάντηση στις αποκαλύψεις για τον παραγωγό Χάρβεϊ Γουάινστιν. Η κινηματογραφική βιομηχανία, η τηλεόραση και η μόδα αναγκάστηκαν – έστω και με καθυστέρηση – να επανεξετάσουν τις σχέσεις εξουσίας, σιωπής και ατιμωρησίας που τις διέπουν. Η μουσική; Όχι.
Ενώ άλλοι τομείς του θεάματος μπήκαν σε μια πορεία λογοδοσίας, το χιπ – χοπ φάνηκε να κινείται σε εντελώς διαφορετικό ρυθμό. Παρά την τεράστια παγκόσμια επιρροή του κινμήματος #MeToo και τον κοινωνικό του αντίκτυπο, ο κόσμος της ραπ και του R&B έχει αποφύγει μέχρι σήμερα μια ουσιαστική στιγμή κάθαρσης.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Οι πρόσφατες συγκλονιστικές αποκαλύψεις για τον μουσικό μεγιστάνα Sean «Diddy» Combs – γνωστό και ως Puff Daddy – ο οποίος κατηγορήθηκε για σειρά βίαιων και κακοποιητικών πράξεων, επανέφεραν ένα επίμονο ερώτημα: γιατί το hip-hop εξακολουθεί να μην έχει βιώσει το δικό του #MeToo; Και τι σημαίνει αυτό για τα θύματα – αλλά και για την ηθική και πολιτισμική ταυτότητα της ίδιας της μουσικής κουλτούρας;
Το 2010, μέσα στην πολυτελή έπαυλη του Combs στο Μπέβερλι Χιλς, ένα περιστατικό που φαινόταν αθώο εκτυλίχθηκε με τρόπο ανησυχητικά αποκαλυπτικό, περιγράφει το BBC.
«Άσε με να σου δείξω κάτι», είπε ο Diddy στη βοηθό του, την Capricorn Clark, με την οποία συνεργαζόταν από το 2004. Την κάλεσε στην κουζίνα, και εκεί εμφανίστηκε η τότε σύντροφός του, Casandra Ventura – γνωστή στο κοινό ως Cassie.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Αυτό που ακολούθησε, θα περιγραφεί χρόνια αργότερα σε δικαστικά έγγραφα και δημόσιες καταθέσεις, σκιαγραφώντας ένα μοτίβο ελέγχου, εξευτελισμού και κακοποίησης – όχι απλώς ενός ατόμου, αλλά μιας ολόκληρης κουλτούρας που απέφευγε να κοιτάξει τον εαυτό της κατάματα στον καθρέφτη.
Απευθυνόμενος σε εκείνη, της έδωσε μια σειρά εντολών: «Κάτσε, σήκω, γύρνα, πήγαινε εκεί, δώσε μου αυτό. Τώρα πήγαινε πίσω». Η Ventura υπάκουσε σε κάθε του λέξη.
«Το είδες αυτό;» είπε στην βοηθό του. «Εσύ δεν θα το κάνεις ποτέ αυτό. Γι’ αυτό δεν έχεις άντρα σαν εμένα».
Η περιγραφή αυτή, που κοινοποιήθηκε από την Clark κατά τη διάρκεια της πρόσφατης πολύκροτης δίκης του Combs, έδωσε μια εικόνα της αυταρχικής εξουσίας που υπήρχε στη σχέση του – και μια γεύση από όσα συνέβαιναν πίσω από κλειστές πόρτες.
Η Casandra Ventura (γνωστή και ως Cassie), τραγουδίστρια της R&B, κατέθεσε πως σε όλη τη διάρκεια της μακρόχρονης σχέσης τους, ο Combs – 17 χρόνια μεγαλύτερός της– την ξυλοκοπούσε, την εκβίαζε και την εξανάγκαζε σε σεξουαλικές πράξεις υπό την επήρεια ναρκωτικών με συνοδούς. Ήλεγχε κάθε πτυχή της ζωής της.
Στο επίκεντρο της δίκης βρέθηκε η κατηγορία ότι ο Combs, σήμερα 55 ετών και πολυεκατομμυριούχος μουσικός μεγιστάνας, εξανάγκαζε τις συντρόφους του να συμμετέχουν σε σεξουαλικά πάρτι – γνωστά ως «freak-offs» – τα οποία σκηνοθετούσε, κινηματογραφούσε και οργάνωνε με τη βοήθεια του προσωπικού του.
Την περασμένη εβδομάδα, κρίθηκε ένοχος για δύο κατηγορίες με σκοπό την πορνεία. Ωστόσο, αθωώθηκε από τις βαρύτερες κατηγορίες για συνωμοσία εκβιασμού και sex trafficking γλιτώνοντας τα ισόβια.
Μετά την ανακοίνωση της ετυμηγορίας, ο δικηγόρος της Ventura, Doug Wigdor, δήλωσε πως η πελάτισσά του «έριξε φως στην πραγματικότητα της κατάχρησης εξουσίας από ισχυρούς άντρες και την κακοποίηση που παραμένει ατιμώρητη εδώ και δεκαετίες».
Ωστόσο, επιζώσες σεξουαλικής βίας, ακτιβίστριες και άνθρωποι της μουσικής βιομηχανίας αναρωτιούνται: Γιατί χρειάστηκε τόσος καιρός για να λογοδοτήσει ο Combs;
Και, δεδομένου του κινήματος #MeToo στο Χόλιγουντ, που αποκάλυψε και συνέβαλε στην απομάκρυνση επιθετικών αντρών από τη βιομηχανία του κινηματογράφου εδώ και σχεδόν μια δεκαετία – ήρθε άραγε η ώρα και για τη μουσική, και συγκεκριμένα για το hip-hop, να κάνει τη δική του κάθαρση;
Η Cristalle Bowen, ράπερ από το Σικάγο και μέλος του γυναικείου τρίο RapperChicks, λέει: «Η δίκη του Diddy απλώς επιβεβαιώνει αυτό που πολλές από εμάς ήδη γνωρίζουμε. Όταν είσαι η μόνη γυναίκα σε μια δισκογραφική ή μια ομάδα, είσαι ευάλωτη – στην καλύτερη περίπτωση σε προσβολές, στη χειρότερη… σε κακοποίηση» λέει.
Ακτιβίστριες και άνθρωποι της μουσικής λένε πως η σεξουαλική κακοποίηση υπάρχει σε όλα τα είδη μουσικής, όχι μόνο στο χιπ χοπ. Υπάρχει, όμως, μια κουλτούρα σιωπής, όπου οι θύτες προστατεύονται, ενώ τα θύματα διατρέχουν τον κίνδυνο να καταστραφούν επαγγελματικά.