Η μεγαλύτερη επένδυση στο αυτοκίνητό σας δεν έχει να κάνει με το τελευταίας τεχνολογίας infotainment ή με τις πιο εντυπωσιακές ζάντες, αλλά με ένα ασφαλές και σωστό παιδικό κάθισμα για τον πιο πολύτιμο επιβάτη: το παιδί σας.
Οι διαχρονικές φράσεις που χαρακτηρίζουν γενιές μαμάδων -και όχι μόνο- στην ελληνική επικράτεια είναι: «Ζακέτα πήρες;» ή «Δε θα σηκωθείς αν δεν φας όλο το φαΐ σου» και άλλες παρόμοιες που μας ακολουθούν μέχρι σήμερα. Είναι όμως τόσο… αμείλικτοι και τυπικοί οι γονείς και στο θέμα της ασφάλειας των παιδιών τους μέσα στο αυτοκίνητο;
Σύμφωνα με τους ανθρώπους της Kidscom, ειδικούς στο χώρο της ασφάλειας και της φροντίδας του παιδιού με πολυετή εμπειρία και αυστηρά κριτήρια συνεργατών, όλο και περισσότεροι γονείς σήμερα χρησιμοποιούν παιδικό κάθισμα στο αυτοκίνητο από τη στιγμή που αποχωρήσουν από το μαιευτήριο με το βρέφος τους μέχρι το παιδί φτάσει στην ηλικία περίπου των 12 ετών.
Και αυτό παρά το γεγονός πως ένα μικρό μόνο ποσοστό από τους σημερινούς γονείς, όταν οι ίδιοι ήταν παιδιά, κάθονταν σε παιδικά καθίσματα μέσα στο αυτοκίνητο, και ένα ακόμα μικρότερο ποσοστό καθόταν σε παιδικό κάθισμα μέχρι τη σωστή ηλικία.
Παρόλ’ αυτά, χρειάζεται ακόμα μεγαλύτερη ευαισθητοποίηση και ενημέρωση, αφού κάθε χρόνο περισσότερα από 400 παιδιά χάνουν τη ζωή τους στη χώρα μας, ενώ για τα παιδιά ηλικίας από 5 έως 14 ετών τα τροχαία δυστυχήματα είναι η δεύτερη αιτία θανάτου παγκοσμίως.
Επίσης, οι γονείς δεν πρέπει να… υποκύπτουν στα κλάματα και τα παρακάλια των παιδιών, όταν δε θέλουν να καθίσουν στο κάθισμα ή να δεθούν, γιατί η στατιστική δείχνει ότι ένα στα δύο παιδιά δεν είναι δεμένο στο παιδικό κάθισμα με ζώνη ασφαλείας. Αυτό σημαίνει ότι είναι ακόμα ευάλωτο σε περίπτωση σύγκρουσης. Καλύτερα να εξαντλείτε τις δυνάμεις σας στο να γίνουν σωστοί επιβάτες παρά στο να πιουν το χυμό τους μέσα σε 1 λεπτό για να μη… χαθούν οι βιταμίνες.
Τα κριτήρια και οι προδιαγραφές για τη σωστή επιλογή ενός καθίσματος
Η επιλογή του σωστού παιδικού καθίσματος, της σωστής χρήσης του και της σωστής τοποθέτησης είναι καίριας σημασίας. Ποια είναι λοιπόν τα κριτήρια και οι προδιαγραφές για τη σωστή επιλογή ενός καθίσματος από τους γονείς, οι οποίοι αρκετές φορές δηλώνουν μπερδεμένοι λόγω των πολλών κατηγοριών και πιστοποιήσεων; Συμβουλευτήκαμε τους ειδικούς της Kidscom για μία εμπεριστατωμένη άποψη, ώστε να σας βοηθήσουμε να ξεδιαλύνετε όποια απορία υπάρχει και να απολαμβάνετε ασφαλείς τις βόλτες με τα παιδιά σας.
Οι κύριες κατηγορίες καθισμάτων χωρίζονται σε:
1. Group 0+: 0-13kg
2. Group 1: 9-18 kg
3. Group 2: 15-25 kg
4. Group 3: 22-36kg
Ωστόσο, τα τελευταία χρόνια οι εταιρείες παιδικών καθισμάτων κατασκευάζουν καθίσματα που συνδυάζουν δύο κατηγορίες (π.χ. 0-25 κιλά ή 9-36 κιλά) σε ένα κάθισμα και πολλές φορές ακόμα και 3 κατηγορίες (π.χ. 0-36 κιλά). Μάλιστα, αυτά που συνδυάζουν 2 ή 3 κατηγορίες είναι και τα πιο δημοφιλή, επειδή οι γονείς τα προτιμούν για λόγους οικονομίας, αφού τα χρησιμοποιούν περισσότερα χρόνια.
Έπειτα από πολυετείς έρευνες αποδείχθηκε ότι όταν το παιδικό κάθισμα είναι τοποθετημένο με ανάποδη φορά από την κίνηση του αυτοκινήτου, το μωρό είναι πιο ασφαλές, επειδή σε περίπτωση σύγκρουσης το κάθισμα απορροφά την ενέργεια που προκαλείται κι έτσι η σπονδυλική στήλη και ο αυχένας του προφυλάσσονται.
Στην αντίθετη περίπτωση μπορεί να προκληθεί σοβαρή ζημιά από το τράνταγμα, αφού οι μύες του αυχένα είναι αδύναμοι και το κεφάλι του μωρού μεγάλο. Έτσι, από βρέφη μέχρι 15 μηνών τα καθίσματα τοποθετούνται με το παιδάκι να κοιτάζει προς τα πίσω. Μπορείτε και καλό θα ήταν να το παρατείνετε όσο μπορείτε περισσότερο (ανώτερο όριο το ύψους 1,05m) ή… μέχρι να εξαντληθεί η υπομονή του!
Από 15 μηνών μέχρι 4 ετών (μπορεί να υπάρχει απόκλιση ανάλογα με τον κατασκευαστή και το μοντέλο του καθίσματος), γυρίζουμε κανονικά το παιδικό κάθισμα. Τώρα η πλάτη είναι προσανατολισμένη στη φορά κίνησης του αυτοκινήτου και το παιδί κοιτάει κανονικά μπροστά, ενώ υπάρχει ειδικό σύστημα ζώνης ασφαλείας ενσωματωμένο στο παιδικό κάθισμα. Σημειώστε ότι σωστό είναι τα παιδιά κάθε ηλικίας να μη φορούν χοντρά μπουφάν, ώστε η ζώνη ασφαλείας να εφαρμόζουν σωστά στο σώμα τους.
Από 4 έως και 12 ετών ή μέχρι ύψους 1,50m σύμφωνα με την ευρωπαϊκή νομοθεσία (ίσχυε μέχρι 1,35m), περνάμε στο μεγαλύτερο και τελευταίο κάθισμα. Τα συγκεκριμένα καθίσματα χρησιμοποιούν τις ζώνες ασφαλείας του αυτοκινήτου. Για τις μεγαλύτερες ηλικίες, κάποιοι επιλέγουν τη χρήση booster χωρίς πλάτη. Το ανυψωτικό έδρανο ανασηκώνει το παιδί, ώστε η ζώνη ασφαλείας να περνά σωστά από την κλείδα και τη λεκάνη, αλλά αυτή η λύση δεν προστατεύει το παιδί σε περίπτωση πλευρικής πρόσκρουσης, οπότε συνιστάται να αποφεύγεται. Αξίζει να σημειωθεί πως αν η ζώνη ασφαλείας δεν περνά από τα προαναφερόμενα σημεία, δηλαδή κλείδα και κόκκαλα λεκάνης, σημαίνει ότι αναγκαστικά εφαρμόζει στα λάθος σημεία, δηλαδή το λαιμό και την κοιλιά και σε περίπτωση πρόσκρουσης το παιδί μπορεί να τραυματιστεί σοβαρά στο λαιμό και να υπάρξει εσωτερική αιμορραγία στην περιοχή της κοιλιάς.
Τόσο τα βρεφικά όσο και τα παιδικά καθίσματα τοποθετούνται στις πίσω θέσεις του αυτοκινήτου, επειδή εκεί είναι το πιο ασφαλές σημείο σε περίπτωση σύγκρουσης. Επίσης, πρέπει να είναι σταθερά και ακούνητα στη βάση, αλλιώς έχει γίνει λάθος τοποθέτηση. Στην περίπτωση που για οποιοδήποτε λόγο, το παιδικό κάθισμα ή το booster είναι τοποθετημένο στη θέση του συνοδηγού ή εάν το αυτοκίνητο που οδηγείτε είναι διθέσιο, πρέπει να απενεργοποιήσετε τον αερόσακο σύμφωνα με τις οδηγίες, αλλιώς σε περίπτωση σύγκρουσης ο αερόσακος όταν ανοίξει θα προκαλέσει σοβαρό τραυματισμό στο παιδί.
Κεφάλαιο ISOFIX. Γονείς, θείοι και κηδεμόνες, προτιμήστε τα καθίσματα με βάσεις στήριξης isofix, ας είναι πιο ακριβά από εκείνα που χρησιμοποιούν αποκλειστικά τις ζώνες ασφαλείας του αυτοκινήτου, τα οποία είναι παλαιότερης λογικής και πιο δύσκολα στην τοποθέτηση. Τα isofix είναι πιο διαδεδομένα στην αγορά και πιο σύγχρονα, πιο σταθερά και στιβαρά και πιο εύχρηστα. Αν και από το 2010 και μετά, η συντριπτική πλειονότητα των αυτοκινήτων διαθέτουν isofix, για να διαπιστώσετε αν διαθέτει το αυτοκίνητό σας μπορείτε να συμβουλευτείτε το βιβλίο του κατασκευαστή ή να ελέγξετε μόνοι σας, τσεκάροντας με τα χέρια στις πίσω θέσεις, όπου αναμεσά στο σημείο που ενώνεται η πλάτη με την έδρα του καθίσματος υπάρχουν δυο μεταλλικές υποδοχές.
Τα παιδικά καθίσματα για να πάρουν έγκριση και να εισαχθούν στις ευρωπαϊκές αγορές πρέπει να συμβαδίζουν με τους αυστηρούς ευρωπαϊκούς κανονισμούς και με συγκεκριμένες προϋποθέσεις-πιστοποιήσεις. Συνεπώς, για τη σωστή και κατάλληλη επιλογή καθίσματος, πρέπει να δώσουμε βάση στις ισχύουσες ευρωπαϊκές προδιαγραφές ECE R44/04 και UN R129 ή i-size. Από το 2024 και έπειτα, όλα τα καινούρια καθίσματα που θα κατασκευάζονται και θα διατίθενται στην αγορά θα πρέπει να είναι συμβατά μόνο με τους κανόνες και τις προδιαγραφές του πιο αυστηρού UN R129. Για να ελέγξουμε όλα τα παραπάνω, εντοπίζουμε το πορτοκαλί ταμπελάκι που διαθέτουν τα πιστοποιημένα καθίσματα και αναγράφει τα υποχρεωτικά στοιχεία. Συνήθως, εκεί αναγράφονται και οι προδιαγραφές ύψους και βάρους που καλύπτει το κάθε μοντέλο.
Επίσης, όπως ακριβώς γίνονται crash tests στα αυτοκίνητα ώστε να βαθμολογηθούν στα θέματα ασφάλειας σε κάθε τομέα ξεχωριστά, έτσι συμβαίνει και με τα παιδικά καθίσματα, τα οποία περνούν από μία σειρά από δοκιμασίες σε συνθήκες εμπρόσθιας και οπίσθιας πρόσκρουσης και πραγματοποιούνται από ανεξάρτητους οργανισμούς, όπως η γερμανική ADAC και η VTI Plus test. Πριν προβείτε στην αγορά, ελέγξετε τη βαθμολόγηση που έχει λάβει το κάθισμα που ενδιαφέρεστε και αποφύγετε όσα έχουν χαμηλή. Εταιρείες παιδικών καθισμάτων με καλές βαθμολογίες είναι για παράδειγμα οι Joie, Recaro και Nuna.
Μία ακόμη εύλογη απορία που προκύπτει είναι τι συμβαίνει με ένα παιδικό κάθισμα που έχει εμπλακεί σε ατύχημα. Η απάντηση είναι ότι θα πρέπει να το αντικαταστήσουμε, ακόμα και αν εξωτερικά δεν έχει γρατζουνιά, αφού υπάρχει η πιθανότητα για εσωτερική ζημιά, με κίνδυνο να μην είναι πλέον ασφαλές για το παιδί.Είναι σημαντικό οι γονείς και οι κηδεμόνες να διαβάζουν τις οδηγίες κατασκευαστή σε αυτοκίνητο και παιδικό κάθισμα, ώστε να αποφεύγονται λάθη, καθώς και να ακολουθούν πιστά τις οδηγίες εγκατάστασης. Η επιλογή ενός κατάλληλου και ασφαλούς καθίσματος είναι το πρώτο κομμάτι.
Δεν είναι όλα τα καθίσματα ίδια! Ωστόσο, η σωστή χρήση και τοποθέτησή του συμπληρώνουν την υπεύθυνη στάση του ενήλικου για την ασφαλή μεταφορά του παιδιού με το αυτοκίνητο. Και μην ξεχνάτε πως η σωστή διαπαιδαγώγηση για θέματα ασφάλειας από μικρή ηλικία είναι ζωτικής σημασίας, ώστε τα παιδιά να γίνουν υπεύθυνοι οδηγοί και επιβάτες και στην ενήλικη ζωή τους.