Η Αστυπάλαια, το πρώτο «Έξυπνο και Αειφόρο Νησί» της Μεσογείου, μας φιλοξένησε για να δούμε από κοντά την εξέλιξη του ρηξικέλευθου εγχειρήματος με στόχο τη σταδιακή μεταμόρφωση του νησιού σε πρότυπη και υποδειγματική τοποθεσία για την ηλεκτρική και έξυπνη κινητικότητα και τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας και παράλληλα να δοκιμάσουμε την καινοτόμα εφαρμογή astyMOVE, η οποία αλλάζει τα δεδομένα στη μετακίνηση.
Σε ένα νησί παράδειγμα προς μίμηση σε παγκόσμια κλίμακα για έξυπνη και βιώσιμη κινητικότητα, με ψηφιακές λύσεις, υποδομές φόρτισης και πράσινη ενέργεια έχει μετατραπεί η Αστυπάλαια αρχής γενομένης από το 2021.
Όπως όλα δείχνουν μέσα στα επόμενα χρόνια το νησί θα μπορεί να καλύπτει εξ ολοκλήρου τις ενεργειακές του ανάγκες από ΑΠΕ και το σημερινό κοστοβόρο και ρυπογόνο εργοστάσιο που χρησιμοποιεί 4 πετρελαιογεννήτριες για την παραγωγή της ενέργειας στο νησί θα αποτελεί σταδιακά παρελθόν.
Μάλιστα σύμφωνα με τα σχέδια της Volkswagen, από το 2024 θα κατασκευαστεί πάρκο με φωτοβολταϊκά πάνελ ισχύος 3,5MW και ένα σύστημα αποθήκευσης σε μπαταρίες χωρητικότητας 9,1MWh. Έτσι, θα καλύπτεται το 100% των ενεργειακών αναγκών του νησιού όσον αφορά την ηλεκτρική κινητικότητα και έως και το 60% των γενικών αναγκών. Μέχρι το 2026, η Αστυπάλαια θα καλύπτει το 80% των ενεργειακών της απαιτήσεων από Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας.
Το έργο εξελίσσεται δυναμικά, με τα στατιστικά να δικαιώνουν μέχρι τώρα την πρωτοβουλία του Volkswagen Group, της Kosmocar, του Δήμου Αστυπάλαιας, της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου και της ελληνικής κυβέρνησης για την επαναστατική πρωτοβουλία.
Η Αστυπάλαια σήμερα μετρά 84 ηλεκτρικά οχήματα, ανάμεσα στα οποία 51 ιδιωτικά και 1 ηλεκτρικό ταξί VW ID.4, ενώ αναμένονται επιπλέον περίπου 50 μέσα στις επόμενες εβδομάδες. Ο στόλος των ηλεκτρικών οχημάτων μάλιστα περιλαμβάνει και αυτά της Αστυνομίας, του Δήμου και της Υπηρεσίας του Αεροδρομίου, ενώ η τελευταία προσθήκη και πλέον σημαντική είναι του ασθενοφόρου, δωρεά της Volkswagen.
Πρόκειται για ένα e-Crafter και αποτελεί το πρώτο ηλεκτρικό ασθενοφόρο στην Ελλάδα και φυσικά είναι άκρως απαραίτητο για τις ανάγκες του νησιού, εφόσον μέχρι πρότινος κάτοικοι και τουρίστες εξυπηρετούνταν μόνο από ένα απαρχαιωμένο. Φορτίζεται από το μοναδικό DC 50 kW φορτιστή της Αστυπάλαιας, αν και σύμφωνα με το δήμαρχο κ. Νικόλαο Κομηνέα, είναι στα σχέδια να προστεθεί και δεύτερος ταχυφορτιστής στο νησί. Σε όλη την Αστυπάλαια υπάρχουν 10 δημόσιοι φορτιστές 11kW, με 20 θέσεις φόρτισης και 18 ιδιωτικοί (Wallbox).
Ανάμεσα στους στόχους είναι να μειωθεί ο αριθμός των θερμικών αυτοκινήτων στο νησί, ο οποίος αγγίζει τα 1.500. Μέσα στα επόμενα έτη, σκοπός είναι να μειωθούν κατά 500, αλλά για να επιτευχθεί αυτό είναι απαραίτητη η δυναμική παρουσία και χρήση κοινόχρηστων οχημάτων που θα καλύπτουν με άνεση τις ανάγκες των κατοίκων και φυσικά των επισκεπτών του νησιού.
Για την ομαλή λειτουργία και τη διευκόλυνση της κοινόχρηστης ηλεκτρικής κινητικότητας από τους χρήστες, η Kosmocar προσφέρει την πρωτοποριακή και ιδιαίτερα εύχρηστη υπηρεσία astyMOVE, δηλαδή μία εφαρμογή (της οποίας την κωδικοποίηση και τον προγραμματισμό έχει αναλάβει η Seat Code), η οποία καλύπτει τις δύο υπηρεσίες που προσφέρονται στο νησί: το astyGo και το ASTYBUS. Σημειώστε ότι από τον Ιούνιο του 2022 μέχρι τον Μάιο του 2023, η εφαρμογή έχει 7.771 downloads και 2.813 επικυρωμένους χρήστες.
Αρχικά ο ενδιαφερόμενος χρειάζεται να εγκαταστήσει στο smartphone του το application από το Play store ή Apple store δωρεάν και να ακολουθήσει τις οδηγίες εγγραφής και ταυτοποίησης στοιχείων, αποστέλλοντας ηλεκτρονικά φωτογραφία από ταυτότητα και δίπλωμα οδήγησης, ώστε να δημιουργήσει έναν έγκυρο λογαριασμό. Στη συνέχεια, φορτίζει το ηλεκτρονικό πορτοφόλι του και επιλέγει είτε την κατηγορία astyGo είτε την ASTYBUS. Εμείς τα δοκιμάσαμε όλα!
AstyGO
Στην υπηρεσία κοινής χρήσης οχημάτων, astyGO, που θυμίζει car-sharing, δίνεται η δυνατότητα στους χρήστες να νοικιάσουν με χαμηλή χρέωση όποιο ηλεκτρικό όχημα χρειάζονται: eCar, eScooter και eBike. Έτσι, μπορούν να επιλέξουν ανάμεσα σε 8 Volkswagen ID.3, σε 6 ηλεκτρικά σκούτερ Seat MO 125 και σε 6 Ducati Scrambler ηλεκτροκίνητα ποδήλατα. Τα eCars βρίσκονται σε 15 προκαθορισμένα σημεία, ενώ τα eScooters και τα eBikes θα τα βρεις στη Χώρα και στο Λιμάνι.
Για τα eScooters και τα eBikes, η υπηρεσία είναι ενεργή για 12 ώρες (9:00-21:00), ενώ η υπηρεσία eCars είναι ενεργή 24/7 από τον Ιούνιο μέχρι και τον Σεπτέμβριο. Η χρέωση πραγματοποιείται ανά λεπτό ή σε πακέτο 2 ή 6 ωρών. Αυτό διευκολύνει πολύ εκείνους που επιθυμούν να μετακινηθούν με όχημα για μία μόνο ημέρα ή κάποιες ώρες, κάτι που ειδικά σε περίοδο αιχμής τους καλοκαιρινούς μήνες, είναι δύσκολο να εξυπηρετηθεί από γραφείο ενοικιάσεων αυτοκινήτων.
Όπως ζήσαμε την εμπειρία, διαπιστώσαμε ότι η διαδικασία δεν είναι μόνο απλή, αλλά και ευχάριστη. Ο χρήστης ακολουθεί τα απαραίτητα βήματα και μέσω του κινητού ρυθμίζει τη διαδικασία. Στο κινητό θα εμφανιστεί η πινακίδα του οχήματος που θα χρησιμοποιήσει ο ενδιαφερόμενος και το επίπεδο της μπαταρίας, ενώ το smartphone λειτουργεί σαν κλειδί και όταν πλησιάσει το επιλεγμένο αυτοκίνητο με το πάτημα ενός κουμπιού στο κινητό ξεκλειδώνει και κλειδώνει (προσοχή μην το ξεχάσει κανείς ξεκλείδωτο).
Στην περίπτωση του VW ID.3, το αυτοκίνητο ενεργοποιείται μόνο όταν αναγνωριστεί το smartphone στην καμπίνα. Αξίζει να σημειωθεί και η μεγάλη διευκόλυνση που παρέχεται σε περίπτωση που υπάρχει κάποια ζημιά. Για να αποφευχθούν τα… μπερδέματα ο χρήστης ελέγχει το όχημα για τυχόν ζημιά και στην περίπτωση που βρει κάτι, το καταγράφει, το φωτογραφίζει και το καταχωρεί. Προνοητικό!
Στην περίπτωση του ηλεκτρικού scooter με την επιλογή από το κινητό ανοίγει η σέλα, κάτω από την οποία βρίσκονται δύο κράνη απαραίτητα για την ασφάλεια των χρηστών. Όταν ολοκληρωθεί η χρήση, επιλέγουμε ολοκλήρωση διαδρομής και υπολογίζεται η χρέωση αυτόματα. Δύο σημαντικά! Τα οχήματα πρέπει να σταθμεύουν μόνο στα προκαθορισμένα σημεία και να έχετε μπαταρία στο κινητό σας!
ASTYBUS
Η Volkswagen έχει παραχωρήσει τα ηλεκτρικά vans ID.Buzz και τα ευρύχωρα SUV ID.4 για την υπηρεσία ASTYBUS, ενώ η αναπτυξιακή εταιρεία Κ2 έχει αναλάβει τη διαχείρισή της. Στην έδρα των ID.Buzz, θα δούμε στην οροφή του κτιρίου φωτοβολταϊκά, τα οποία αναλαμβάνουν τη φόρτισή τους. Στην περίπτωση της υπηρεσίας ASTYBUS, ο χρήστης μπαίνει στην εφαρμογή 15 λεπτά πριν από την ώρα που επιθυμεί να μετακινηθεί, δηλώνοντας σε ποια από τις 27 εικονικές στάσεις του νησιού βρίσκεται και πού θέλει να κατέβει. Οι ώρες λειτουργίας είναι 07:00-20:00 για όλους του μήνες, ενώ τον Ιούλιο και τον Αύγουστο που η κίνηση είναι αυξημένη, το ωράριο επεκτείνεται μέχρι τις 02:00 το βράδυ.
Ο στόλος της υπηρεσίας ASTYBUS εξαρτάται από την εποχή. Όλο το χρόνο χρησιμοποιούνται 2 VW ID.Buzz και τους καλοκαιρινούς μήνες που οι απαιτήσεις είναι αυξημένες προστίθενται επιπλέον 3 VW ID.4.
Το νησί είναι χωρισμένο σε 5 ζώνες και καλύπτει 115τ.χμ. της επιφάνειας, δηλαδή το μεγαλύτερο μέρος του. Οι τιμές κυμαίνονται από 2 έως 6 ευρώ ανάλογα την απόσταση που διανύει ο χρήστης, ενώ υπάρχει και η επιλογή αγοράς ημερήσιου ή μηνιαίου πακέτου με συγκεκριμένο αριθμό διαδρομών.
Τα στατιστικά στοιχεία δικαιώνουν την πρωτοβουλία του project, ειδικά στην περίπτωση του ASTYBUS, που αντικατέστησε την παραδοσιακή, πιο δύσκολη, λιγότερο ασφαλή και πιο περιορισμένη γραμμή λεωφορείου. Από τον Ιούνιο του 2022 μέχρι τον Μάιο του 2023 πραγματοποιήθηκαν 27.327 διαδρομές ASTYBUS με 1.762 χρήστες εκ των οποίων το 19% ήταν μόνιμοι κάτοικοι, το 47% ήταν Έλληνες τουρίστες και το 34% αλλοδαποί τουρίστες. Σε αντίθεση με το λεωφορείο, η υπηρεσία ASTYBUS λειτουργεί και το χειμώνα, ενώ συνδέεται με περισσότερες περιοχές του νησιού. Η προσωπική μου εμπειρία προ ετών με το λεωφορείο, πάντως, δεν ήταν ιδιαίτερα ευχάριστη, περισσότερο θύμιζε παλιά ελληνική ταινία.
Μεγάλη αποδοχή
Σύμφωνα με την ενδελεχή έρευνα του πανεπιστημίου Αιγαίου, τα αποτελέσματα είναι εντυπωσιακά και μας τα παρουσίασε η πρύτανης κ. Χρυσή Βιτσιλάκη. Παρά το γεγονός ότι αρχικά υπήρξε δυσπιστία των κατοίκων για το εν λόγω project, το 2022 το 84% είχε θετική άποψη για την ηλεκτροκινητικότητα και των υπηρεσιών της.
Σημαντική βελτίωση συγκριτικά με την πρώτη έρευνα στις αρχές του εγχειρήματος το 2021, κάτι που αποδεικνύει περίτρανα πως η γνώση και η ενημέρωση για νέες τεχνολογίες και υπηρεσίες προς τα εμπλεκόμενα άτομα είναι καίριας σημασίας. Συγκεκριμένα το 2021, το 56% των κατοίκων δεν ένιωθε ενημερωμένο για το σκοπό του project και τις προγραμματισμένες ενέργειες, ενώ το 2022 μόλις το 16%. Η υπηρεσία ASTYBUS απολαμβάνει το 97% της αποδοχής, επειδή ανάμεσα σε άλλα, η ευέλικτη χρήση συνδυάζεται με χαμηλές τιμές.
Το 25% των κατοίκων χρησιμοποιεί την υπηρεσία ASTYBUS και το προηγούμενο έτος διανύθηκαν 211.400km. Εκτός από τους μόνιμους κατοίκους που δείχνουν σαφώς πλέον την προτίμησή τους, το ίδιο κάνουν και οι επισκέπτες από Ελλάδα και εξωτερικό. Μάλιστα, σύμφωνα με την έρευνα του πανεπιστημίου Αιγαίου το 94% των τουριστών έχουν θετική άποψη για τις υπηρεσίες ASTYBUS, το 55% των τουριστών είναι ικανοποιημένο με το project και το 45% για το επίπεδο ενημέρωσης. Επίσης, το 45% των τουριστών είναι ικανοποιημένο από τον αριθμό των δημόσιων φορτιστών και της προσβασιμότητάς τους, ενώ το 55% θα επέλεγε ξανά την Αστυπάλαια για τις διακοπές του λόγω του project.
Τα οφέλη πολλαπλά. Μηδέν ρύποι, αθόρυβο γαλήνιο περιβάλλον, αναβαθμισμένη ποιότητα ζωής, ενώ το ότι δε χρειάζεται να ψάχνεις αμέτρητες ώρες για παρκάρισμα είναι ανεκτίμητης αξίας! Η Αστυπάλαια αποτελεί πλέον πόλο έλξης για Έλληνες και ξένους επισκέπτες με έντονη περιβαλλοντική ευαισθησία, αλλά και κατόχους ηλεκτρικών οχημάτων, εφόσον μπορούν να μείνουν ήσυχοι λόγω του μεγάλου δικτύου φόρτισης και της εμπιστοσύνης που αποπνέει αυτό. Ραντεβού στην Αστυπάλαια, λοιπόν!