Ο κυβερνητικός φόβος για τα Τέμπη
Η υπόθεση των Τεμπών είναι δεδομένο ότι στοιχειώνει την κυβέρνηση, η οποία φοβάται πλέον το νέο κύκλο δημοσιότητας και αναταραχής που αναμένεται μετά την αποστολή στη Βουλή της δικογραφίας που εμπλέκει μεταξύ άλλων τον πρώην υπουργό Κώστα Καραμανλή. Ο Καραμανλής, όπως και να το κάνουμε, δεν είναι Τριαντόπουλος, κι επιπλέον δεν είναι δεδομένο ότι οι κατηγορίες που (θα) τον αφορούν θα είναι σε βαθμό πλημμελήματος κι όχι κακουργήματος. Μένει να δούμε τον δρόμο που θα επιλέξει η κυβέρνηση. Σε κάθε περίπτωση, σε μια στιγμή που οι κυβερνητικές παροχές και μια σειρά από πρωτοβουλίες έδιναν τη διάσταση του restart μετά τον ανασχηματισμό, με προφανή οφέλη και δημοσκοπικά, η κυβέρνηση βρίσκεται πάλι αντιμέτωπη με τις δυσκολίες που εν πολλοίς οι δικοί της χειρισμοί τής έχουν προκαλέσει. Στο πλαίσιο αυτό, δεν είναι λίγοι αυτοί που βλέπουν ως λύση τη «θυσία» Καραμανλή.
Σε ρυθμούς ΗΑΕ η κυβέρνηση
Στη σημερινή κυβερνητική ατζέντα κυρίαρχη θέση κατέχουν οι συναντήσεις του πρωθυπουργού κι υπουργών της κυβέρνησης με εκπροσώπους της κυβέρνησης των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων (ΗΑΕ), που επισκέπτονται τη χώρα. Μιλάμε για έναν στενό σύμμαχο της Ελλάδας, ο οποίος έχει υλοποιήσει τα τελευταία χρόνια και σχεδιάζει και νέες μεγάλες επενδύσεις στη χώρα μας. Επικεφαλής της Εμιρατινής αντιπροσωπείας είναι ο υπερυπουργός Βιομηχανίας και Τεχνολογίας Dr Sultan Ahmed Al Jaber, μία από τις ισχυρότερες προσωπικότητες των ΗΑΕ. Ο Dr Al Jaber είναι – μεταξύ πολλών άλλων υψηλών θέσεων που κατέχει – και Πρόεδρος της Masdar, η οποία ως γνωστός εξαγόρασε πρόσφατα την ΤΕΡΝΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ σε ένα από τα μεγαλύτερα deal που έχουν υλοποιηθεί στη χώρα μας, συνολικής αξίας 3,2 δις. ευρώ. Στο πρόγραμμά του περιλαμβάνεται και επίσκεψη στα κεντρικά γραφεία των Ομίλων ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ και ΤΕΡΝΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ.
Επιτέλους υπογράφεται η σύμβαση παραχώρησης για τον ΒΟΑΚ
Η αλήθεια είναι ότι, για λόγους προφανείς, ο ΒΟΑΚ αποτελεί από την πρώτη στιγμή (2019) ένα προσωπικό στοίχημα για τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη. Είναι, επίσης, αλήθεια, ότι οι διαδοχικές ηγεσίες του Υπουργείου Υποδομών δεν έτρεξαν το έργο με ρυθμούς αντίστοιχους των πρωθυπουργικών επιθυμιών. Προς το παρόν κάποιες εργασίες υλοποιούνται στα «μικρά» τμήματα του ΒΟΑΚ είτε ως δημόσια έργα (Νεάπολη – Άγιος Νικόλαος) είτε μέσω ΣΔΙΤ (Χερσόνησος – Νεάπολη). Τα έργα στο μείζον τμήμα του αυτοκινητοδρόμου Ηρακλείου – Χανίων, αν όλα πάνε καλά, θα ξεκινήσουν το επόμενο διάστημα, καθώς το πρώτο βήμα με την υπογραφή της σχετικής σύμβασης παραχώρησης θα γίνει την προσεχή εβδομάδα. Ο πρωθυπουργός θέλει να πάει σε εκλογές το 2027 με πλήρως αναπτυγμένα εργοτάξια σε όλο το μήκος του ΒΟΑΚ για να καταδείξει στους συμπατριώτες του ότι αυτό που είπε στην αρχή της θητείας του θέλει και να το κάνει πράξη. Πάντως, η ολοκλήρωση του έργου θα είναι ένα πολύ δύσκολο εγχείρημα με πλήθος προκλήσεων.
Η μάχη του ΝΟΚ μεταφέρεται στα ευρωπαϊκά δικαστήρια
Η κρίση στον κατασκευαστικό κλάδο περνά πλέον τα ελληνικά σύνορα και μεταφέρεται στο Στρασβούργο, καθώς όπως μαθαίνουμε ένας αριθμός Ελλήνων κατασκευαστών προσφεύγουν τελικά επίσημα στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων. Η ακυρωτική απόφαση της Ολομέλειας του Συμβουλίου της Επικρατείας, που μπλοκάρει κίνητρα δόμησης και “παγώνει” εκκρεμείς οικοδομικές άδειες βάσει του Νέου Οικοδομικού Κανονισμού, προκαλεί αντιδράσεις όχι μόνο για τις οικονομικές της συνέπειες, αλλά και για το ενδεχόμενο συνταγματικής και ευρωπαϊκής εκτροπής. Οι κατασκευαστές επικαλούνται παραβίαση της αρχής της ισότητας και προσβολή του δικαιώματος στην ιδιοκτησία, θεμελιώδεις έννοιες τόσο του Συντάγματος όσο και της ΕΣΔΑ.
Ποιες είναι οι συνέπειες στην αγορά
Στην αγορά, οι συνέπειες είναι ήδη ορατές. Παρά τις διαβεβαιώσεις του νέου υπουργού Ενέργειας Σταύρου Παπασταύρου για επικείμενη νομοθετική ρύθμιση που θα φέρει ισορροπία, η πραγματικότητα στο πεδίο είναι αμείλικτη. Τα νότια προάστια – που κρατούν τα σκήπτρα της οικοδομικής δραστηριότητας – βλέπουν τις νέες άδειες να περιορίζονται σε μονοψήφιους αριθμούς το τελευταίο τρίμηνο. Ο Ιανουάριος του 2025 σφραγίστηκε από πτώση 17% στις εκδοθείσες άδειες, ενώ η συνολική επιφάνεια και ο όγκος των νέων οικοδομών κατέρρευσαν κατά 37%-38%, σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ. Η οικοδομική δραστηριότητα, ήδη παγωμένη επί μήνες, οδεύει σε αδιέξοδο. Κι όσο δεν υπάρχει σαφές θεσμικό πλαίσιο που να προσφέρει ασφάλεια δικαίου και επενδυτική σταθερότητα, η κρίση θα βαθαίνει, τόσο στην οικονομία όσο και στη θεσμική αξιοπιστία της χώρας. Η προσφυγή στο ΕΔΔΑ, από μόνη της, αποτελεί σοβαρό καμπανάκι για την ανάγκη άμεσης, σοβαρής και λειτουργικής λύσης.
Κατασκευές: Λύνονται τα μεγάλα προβλήματα, απειλή τα μικρά και γνωστά!
Αν βγήκε κάποιο συμπέρασμα από τις παρεμβάσεις των κατασκευαστών στο προχθεσινό συνέδριο του Economist για τις υποδομές, αυτό είναι πως τα έργα δεν απειλούνται τόσο από τα σοβαρά προβλήματα όπως η εξεύρεση προσωπικού. Απειλούνται από τα μικρά, γνωστά και συνηθισμένα που δεν λύνονται ποτέ! Τις γνωστές αγκυλώσεις της ελληνικής νομοθεσίας και τις γνωστές αδυναμίες των κρατικών υπηρεσιών για ταχεία έγκριση ακόμα και αυτονόητων αλλαγών σε μελέτες, κ.α. Τα είπε και ο διευθύνων σύμβουλος της ΤΕΡΝΑ Χρήστος Παναγιωτόπουλος, συμφώνησε ο διευθύνων σύμβουλος της ΑΒΑΞ Κων/νος Μιτζάλης και ο γενικός διευθυντής της AKTOR Αναστ. Αρανίτης. Ο κ. Αρανίτης είπε, για παράδειγμα πως ενώ βρίσκονται πλέον οι εργαζόμενοι από το εξωτερικό ή άλλες περιοχές της χώρας, χρειάζεται ένας χρόνος για να αλλάξει η μελέτη ώστε να προβλεφθούν χώροι διαμονής (σε containers, κλπ) αυτών των εργαζομένων εντός του εργοταξίου. Ο επικεφαλής της ΜΕΤΚΑ Ντίνος Μπενρουμπή στάθηκε στο ζήτημα της συντήρησης που θεωρεί πως πρέπει να αποτελέσει προτεραιότητα για την πολιτεία. Οι εκπρόσωποι των κατασκευαστικών είπαν πως πράγματι το ανεκτέλεστο των 16 δισ. (στα τέλη του 2023) είναι υψηλό και αποτελεί μεγάλη πρόκληση, αλλά θεωρούν πως οι εταιρείες θα τα καταφέρουν όπως έγινε και σε αντίστοιχες περιπτώσεις (Ολυμπιακοί Αγώνες) στο παρελθόν. Ο υπουργός Υποδομών Χρ. Δήμας στο τέλος του πάνελ έριξε και μια αιχμή για ανάγκη αυτοκριτικής από τον κλάδο. Οι εργολήπτες του ζήτησαν να καθίσει λίγο παραπάνω για να τους ακούσει να κάνουν την αυτοκριτική τους!
ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ: Προς ανεκτέλεστο 10 δισ. ευρώ
Για να μείνουμε στις κατασκευές, με την υπογραφή της σύμβασης παραχώρησης του Βόρειου Οδικού Άξονα Κρήτης (ΒΟΑΚ) και ενός – δύο άλλων μικρότερων συμβάσεων το ανεκτέλεστο υπόλοιπο του ομίλου ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ θα προσεγγίσει τους επόμενους μήνες τα 10 δισ. ευρώ, είπε προχθές ο διευθύνων σύμβουλος της ΤΕΡΝΑ Χρήστος Παναγιωτόπουλος. Δεν πρόκειται μόνο για ιστορικό ρεκόρ για τον όμιλο, πρόκειται για μέγεθος που την περίοδο της κρίσης αντιστοιχούσε στο συνολικό ανεκτέλεστο των τεσσάρων μεγάλων ομίλων. Τώρα, μέχρι το καλοκαίρι, και παρά την υλοποίηση σειράς έργων, το συνολικό ανεκτέλεστο των τεσσάρων ισχυρών του κλάδου μπορεί να προσεγγίσει τα 20 δισ. ευρώ! Βέβαια, όπως λένε οι μηχανικοί που ασχολούνται με τα δημόσια έργα, η πρόκληση των διοικήσεων είναι να εκτελέσουν με ικανό περιθώριο κέρδους αυτά τα έργα. Και μέχρι στιγμής δίνουν αγώνα προκειμένου να αποκτήσουν τη δομή, την τεχνολογία και τα μηχανήματα που θα επιτρέψουν να βελτιωθεί η κερδοφορία. Οι αγκυλώσεις του δημοσίου, με χαρακτηριστικότερο παράδειγμα τα απαρχαιωμένα τιμολόγια και τις καθυστερήσεις σε διάφορες διαδικασίες (απαλλοτριώσεις, κ.α.) δεν βοηθούν το έργο των διοικήσεων. Στο τέλος προσπαθούν να μαζέψουν τα σπασμένα με παρατάσεις συμβάσεων, κ.α. Η κερδοφόρος εκτέλεση των μεγάλων έργων δεν είναι στοίχημα μόνο των εταιρειών, αλλά και της κυβέρνησης. Για να κλείσουμε με τη ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, έχει το πλεονέκτημα πως μεγάλο ποσοστό των συμβάσεων αφορούν έργα εντός του ομίλου, με ικανοποιητικά περιθώρια κέρδους και χωρίς εκπλήξεις.
Ο «σκόπελος» του ΣτΕ για τις βραχυχρόνιες μισθώσεις
Ως σοβαρό ζήτημα αντιμετωπίζουν στο υπουργείο Οικονομικών την παραπεμπτική απόφαση του ΣτΕ ενάντια στην επιβολή τέλους επιτηδεύματος στις βραχυχρόνιες μισθώσεις. Αν και δεν πρόκειται περί οριστικής κρίσης του Συμβουλίου, κύκλοι του ΥΠΟΙΚ αναφέρουν πως είναι ένα ζήτημα που χρήζει συζήτησης και επεξεργασίας, βάσει των αντικειμενικών δεδομένων, και αφού εξεταστούν όλες οι παράμετροι από κοινού με την ΑΑΔΕ, το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους και κάθε εμπλεκόμενο φορέα. Σαφής εικόνα για ενδεχόμενο δημοσιονομικό κόστος ακόμα δεν υπάρχει. Πάντως, οι ίδιοι κύκλοι εκτιμούν πως εφόσον προκύπτει όντως νομικό θέμα, μία λύση θα μπορούσε να είναι μία σχετική νομοθέτηση για να ξεπεραστεί ο συγκεκριμένος «σκόπελος». Μάλιστα, οι ίδιοι αρμόδιοι κύκλοι προκρίνουν μία τέτοια κίνηση να γίνει πριν από την οριστική απόφαση της Ολομέλειας του ΣτΕ, και όχι κατόπιν εορτής. Σε αναμονή των εξελίξεων, λοιπόν, οι χιλιάδες εταιρείες ακινήτων βραχυχρόνιας μίσθωσης που επηρεάζονται οικονομικά από μία τέτοια υπόθεση.
Έφτασε η ώρα για νέους πράσινους φόρους;
Ένα έργο που ξεκίνησε το 2023 φτάνει σιγά-σιγά στο τέλος του, καθώς η ειδική ομάδα εργασίας που συγκροτήθηκε από το ΥΠΟΙΚ για να μελετήσει την πράσινη φορολογική πολιτική, είναι έτοιμη, την Δευτέρα 5 Απριλίου, να παρουσιάσει σε συνέδριο αποτελέσματα και προτάσεις. Η ομάδα εδώ και δύο περίπου χρόνια «έσκυψε» πάνω από τα ζητήματα της πράσινης φορολόγησης και την εφαρμογή της στην Ελλάδα, με χρηματοδότηση από την Κομισιόν, ανάδοχο την EY Ελλάδος, αλλά και με την συμμετοχή του ΙΟΒΕ και στελεχών του υπουργείου. Τώρα, είναι σε θέση να παρουσιάσει τα συμπεράσματα της για τις μακροπρόθεσμες επιπτώσεις φορολογικών μέτρων καταλήγοντας σε προτάσεις πολιτικής. Φυσικά, ενδιαφέρον αποκτά το πώς ενσωματώνονται αυτές οι πράσινες φορολογικές πολιτικές σε ένα νέο περιβάλλον, ριζικά διαφορετικό από αυτό του 2023. Και αυτό γιατί λίγο η πίεση που δέχονται οι ευρωπαϊκές αυτοκινητοβιομηχανίες από τον εμπορικό πόλεμο, λίγο η ενεργειακή κρίση των προηγούμενων ετών, έχουν, σε ουκ ολίγες περιπτώσεις, οδηγήσει σε ενδείξεις οπισθοχώρησης σε σχέση με τους πράσινους στόχους της ΕΕ…
Πέρα από το IRIS και τις δικτυακές τραπεζικές πλατφόρμες υπάρχουν και οι… εφαρμογές πληρωμής
Η χρήση του IRIS σε όλα τα φυσικά και ηλεκτρονικά καταστήματα χωρίς προμήθεια για τους πολίτες και ευέλικτα για τους επιχειρηματίες, η οποία ανακοινώθηκε από τον Υπουργό Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, Κυριάκο Πιερρακάκη, από 1ης Νοεμβρίου 2025, αποτέλεσε άλλη μία κίνηση από πλευράς κυβέρνησης για τη μείωση του κόστους των τραπεζικών συναλλαγών για τους πολίτες. Ωστόσο, στελέχη του οικονομικού επιτελείου τόνισαν (λίγο μετά τη σχετική ανακοίνωση) στη στήλη, πως δεν αρκούν μόνο οι κυβερνητικές πρωτοβουλίες στην κατεύθυνση αυτή, αλλά και οι πρωτοβουλίες των ίδιων των πολιτών. Συγκεκριμένα, οι ίδιες πηγές τόνισαν το γεγονός ότι είναι σχετικά χαμηλές σε πλήθος οι συναλλαγές μέσω των ειδικών πλατφορμών που διαθέτουν πολλές εταιρείες (πχ στην ενέργεια, στις τηλεπικοινωνίες κλπ.), οι οποίες δεν επιβαρύνουν με καμία απολύτως προμήθεια τους πολίτες, ενώ οι πληρωμές καταγράφονται πιο γρήγορα από τις ίδιες τις εταιρείες.
Πλησιάζει η τροφοδοσία της Πάτρας με φυσικό αέριο
Ένα βήμα πιο κοντά έρχεται η έλευση του φυσικού αερίου στην Πάτρα μέσω αγωγού. Ο διαχειριστής ΔΕΣΦΑ προκήρυξε αυτή την εβδομάδα διαγωνισμό ύψους 34,9 εκατ. ευρώ για την προμήθεια χαλύβδινων σωλήνων, με απώτερο στόχο να ολοκληρωθεί το έργο το Μάρτιο του 2027. Με τον τρόπο αυτό, καταναλωτές στην πόλη και τη ΒΙΠΕ της Πάτρας θα συνδεθούν οριστικά με το εθνικό δίκτυο φυσικού αερίου, ενώ υπάρχει και η δυνατότητα μελλοντικής επέκτασης. Εξίσου σημαντική είναι και η μείωση της τιμής του αερίου που παρατηρείται το τελευταίο χρονικό διάστημα, αλλά και οι εκτιμήσεις για περαιτέρω πτώση τα αμέσως επόμενα χρόνια. Έτσι, οι Πατρινοί ενδεχομένως να επωφεληθούν όχι μόνο από ένα πρόσθετο καύσιμο, αλλά και από μια ανταγωνιστική τιμή.
Διαφορετικά στρατόπεδα στην Ευρώπη ενόψει του νέου στόχου για τις εκπομπές CO2
Η Κομισιόν στηρίζει ένα στόχο για μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου κατά 90% ως το 2040. Σήμερα διεξάγονται διαπραγματεύσεις με τα κράτη-μέλη πριν την οριστικοποίησή του, αλλά σημειώνονται αντιδράσεις από μερίδα τους. Συγκεκριμένα, οι Δανία, Ολλανδία και Σλοβενία τάσσονται υπέρ του στόχου, ενώ στον αντίποδα οι Τσεχία και Ιταλία ζητούν χαμηλότερο ποσοστό που θα τους επιτρέψει πιο εύκολη επίτευξη. Τον προβληματισμό τους εκφράζουν επίσης, κράτη όπως η Πολωνία, που βασίζονται έντονα στον άνθρακα ακόμα και σήμερα. Η στάση της Ελλάδας δεν έχει εκφραστεί επισήμως προς το παρόν. Πάντως, η ελληνική κυβέρνηση έχει ταχθεί υπέρ μιας απλοποίησης των επιμέρους κλιματικών και ενεργειακών στόχων, καθώς εκτιμά ότι παρεμποδίζουν την πρόοδο.
Γερμανικό φρένο στην ευρωπαϊκή τραπεζική ένωση;
Το πόσο απόλυτα αναγκαία για την επιβίωση της ευρωζώνης είναι η ευρωπαϊκή τραπεζική ενοποίηση το έχουν τονίσει τόσο ο Λέτα, όσο και ο Ντράγκι. Το ίδιο έχουν κάνει οι ηγέτες της ΕΕ, η τελευταία έκθεση της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων (ΕΤΕπ – ΕΙΒ) αλλά και η Λευκή Βίβλος της Κομισιόν για τον επανεξοπλισμό της Ευρώπης. Ωστόσο, η πρόοδος είναι πάρα πολύ αργή, μαθαίνει η στήλη από αρμόδιους παράγοντες της κυβέρνησης με γνώση των ευρωπαϊκών εξελίξεων, σε τέτοιο σημείο που είναι μάλλον το τελευταίο που απασχολεί την Αθήνα. Όχι γιατί δεν το θεωρεί σημαντικό (αντιθέτως!), αλλά γιατί δεν το τρέχουν οι μεγάλες παίχτες της Ευρώπης και ειδικά το Βερολίνο, με τις αντιδράσεις του να επικεντρώνονται στο ζήτημα της πανευρωπαϊκής εποπτείας.
