Πριν τελειώσει αυτό το Σαββατοκύριακο θα ξέρουμε αν στην Κωνσταντινούπολη έγινε τελικά δυνατόν να ξεκινήσει η διαδικασία για να μπει τέλος στο πόλεμο της Ουκρανίας. Και αυτό θα συμβεί με την Ευρώπη, τον ένα από τους δύο χρηματοδότες αυτού του πολέμου, να είναι στο περιθώριο και χωρίς δικαίωμα λόγου.
Μέχρι την στιγμή που γράφονται αυτές οι λέξεις ακόμα οι διαπραγματευτές δεν έχουν καταφέρει να κάτσουν σε ένα τραπέζι μαζί. Είναι δύσκολο, αλλά όχι αδύνατο.
Σε λιγότερο από 48ωρες θα ξέρουμε αν αυτό μπορεί να συμβεί άμεσα.
Στο μεταξύ μια άλλη «είδηση», που αφορά το άλλο μεγάλο και κρίσιμο «μέτωπο» της Ευρώπης, αυτό της εμπορικής σύγκρουσης ΗΠΑ – ΕΕ ανοίγει.
Σύμφωνα με τα όσα μαθαίνουμε από τις Βρυξέλλες η Κομισιόν, μετά από 3 ανεπιτυχείς επισκέψεις του αρμόδιου Επιτρόπου στην Ουάσιγκτον, έλαβε επιτέλους την επιστολή με την οποία οι ΗΠΑ γνωστοποιούν την πρόθεσή τους για διαπραγματεύσεις όσο αφορά το θέμα των δασμών.
Οι υπάρχουσες δημοσιογραφικές πληροφορίες αναφέρουν ότι το βασικό αίτημα της Ουάσιγκτον για να εκτονωθεί η σύγκρουση είναι να αποφασίσει η ΕΕ «να αγοράσει στρατιωτικό εξοπλισμό» από τις ΗΠΑ και να προχωρήσει σε «μεγάλες επενδύσεις στις ΗΠΑ», προκειμένου η Ουάσιγκτον να αφήσει ανοικτή (δηλαδή χωρίς υψηλούς δασμούς) την αγορά της στις ευρωπαϊκές εξαγωγές.
Η αλήθεια πίσω από τις λέξεις
Σε πρώτη ανάγνωση το «αίτημα» δεν περιλαμβάνει κάτι νέο, αλλά η αλήθεια είναι ότι οι ΗΠΑ ζητούν κάτι πολύ πιο συγκεκριμένο από αυτό που ήδη η έκανε η ΕΕ, δηλαδή το να αγοράζει αμερικανικά όπλα και να κάνει επενδύσεις στην Wall Street.
Πριν όμως δούμε τι ακριβώς συμβαίνει με το ακριβές περιεχόμενου του αιτήματος, πρέπει να δούμε πως – στο μεταξύ – έχει αλλάξει εις βάρος της ΕΕ το περιβάλλον της διαπραγμάτευσης.
Όπως είναι γνωστό (αν και τα ευρωπαϊκά ΜΜΕ – κατά συνέπεια και τα εθνικά – δεν έδωσαν μέχρι σήμερα την απαιτούμενη προσοχή) με μία απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου που έχει έδρα στο Λουξεμβούργο, πριν μερικές ημέρες, η πρόεδρος της Κομισιόν κα Φον Ντερ Λάιεν καλείται να παραδώσει όλα τα έγγραφα και τα SMS που αφορούν στην Σύμβαση των εμβολίων για τον covid με την Pfizer. Αυτά με τα οποία, όπως η ίδια είχε δηλώσει το καλοκαίρι του 2021, είχε ολοκληρώσει τις περιβόητες συμφωνίες της με τον κ. Μπουρλά της Pfizer για την προμήθεια των ακριβών εμβολίων κατά covid, ονομαστικής αξίας 35 δις ευρώ.
Η εν λόγω συμφωνία όπως ενδεχομένως θυμόμαστε δεν είχε καλή κατάληξη καθώς τελικά μεγάλο μέρος των εμβολίων πήγε στα «σκουπίδια» παρ’ ότι είχε αγοραστεί πανάκριβα.
Η κα Φον Ντερ Λάιεν είχε ισχυριστεί τότε ότι όλα ήταν καλώς καμωμένα και η κατάσταση φαινόταν να έχει ξεπεραστεί μέχρι που η δημοσιογραφική έρευνα στην Ευρώπη, αλλά και η επιμονή των New York Times έφερε στο φως ότι η Πρόεδρος της Κομισιόν δεν είχε παραδώσει έγγραφα και sms που κάλυπταν το άγνωστο μέρος της σύμβασης με την Pfizer.
Για να μη τα πολυλογούμε προχθές το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο αποφάσισε ότι η κα Φον Ντερ Λάιεν κακώς δεν τα έχει παραδώσει τα υλικά αυτά και ότι αυτό πρέπει να γίνει τώρα, παρά το γεγονός ότι το επιτελείο της εξακολουθεί να επιμένει ότι αυτό το περιεχόμενο «δεν είναι ανιχνεύσιμο», δηλαδή δεν μπορούν να το βρουν που είναι…
Λέγεται ότι οι NYT επιμένουν στην απαίτηση της δημοσίευσης γιατί έχουν στα χέρια τους το υλικό αυτό και γνωρίζουν τι ακριβώς δεν έχει αποκαλύψει η κα Πρόεδρος της Κομισιόν.
Διαφθορά και Λογοδοσία
Στο μεταξύ στις Βρυξέλλες μέσα στο περιβάλλον αυτό βουλευτές του Ευρωκοινοβουλίου κατάφεραν να συγκεντρώσουν τις απαραίτητες υπογραφές ώστε να συσταθεί η Επιτροπή για την Διαφάνεια και την Λογοδοσία, ήτοι η Επιτροπή που μπορεί να διερευνήσει αν υπάρχει διαφθορά και έλλειψη λογοδοσίας στα θεσμικά κλιμάκια της Ευρώπης. Με άλλα λόγια να διερευνήσει τι γίνεται επιτέλους στο κράτος των Βρυξελλών και ειδικά στην υπόθεση του Pfizer Gate αλλά ακόμα και του Qatar Gate που έχει λίγο πολύ ξεχαστεί…
Όλα αυτά ξεκινούν τώρα, δηλαδή την ώρα που πρέπει να ξεκινήσουν οι διαπραγματεύσεις με την Ουάσιγκτον για τους δασμούς! Και μάλιστα αφορούν τα πρόσωπα του επιτελείου που θα πρέπει να έχει την ευθύνη της διαπραγμάτευσης, δηλαδή την Κομισιόν και την πρόεδρό της την κα Φον Ντερ Λάιεν!
Φοβερή σύμπτωση έτσι δεν είναι;..
Τι ζητάει η Ουάσιγκτον
Ας γυρίσουμε τώρα στην «επιστολή» από την Ουάσιγκτον για την διαπραγμάτευση των δασμών.
Μέχρι σήμερα και με τα παλιά δεδομένα, οι χώρες της ΕΕ μεγάλο μέρος του εξοπλισμού τους το προμηθεύονται στο πλαίσιο του ΝΑΤΟ από τις ΗΠΑ. Η απαίτηση μάλιστα του Τραμπ για αύξηση των εξοπλιστικών δαπανών των χωρών του ΝΑΤΟ στο 5% του ΑΕΠ, από κάτι λιγότερο από 1% – 1,5% στην πλειονότητα των χωρών, προϋποθέτει μία τερατώδη αύξηση των δημοσίων δαπανών που θα μπορούσε ήδη να εκτροχιάσει τα πρωτογενή δημοσιονομικά ελλείμματα που τρέχουν στους προϋπολογισμούς τους τα τελευταία χρόνια.
Παρ’ όλα αυτά όπως ξέρουμε η Κομισιόν εισηγήθηκε την αύξηση των εξοπλιστικών δαπανών και προσπαθεί να δρομολογήσει ένα πρόγραμμα 800 δις ευρώ στο πλαίσιο του περιβόητου ReArmEU.
Όμως αυτό το πρόγραμμα δεν το βλέπουν όλοι με τον ίδιο μάτι.
Το Βερολίνο για παράδειγμα υιοθετεί την λογική αυτή και μάλιστα αποφάσισε να ξοδέψει σχεδόν μισό τρισ. ευρώ από μόνο του, αλλά όχι για να αγοράσει αμερικάνικα όπλα. Προτιμά βέβαια να φτιάξει τα δικά του μετατρέποντας μέρος της βαριάς βιομηχανίας των αυτοκινήτων σε εργοστάσια παραγωγής όπλων και μάλιστα με την έγκριση της ΕΕ.
Πριν από 90 χρόνια είχε γίνει το ίδιο, αλλά ενάντια στην θέληση των άλλων χωρών, με την γνωστή κατάληξη, που κόστισε στην ανθρωπότητα πάνω από 50 εκατ. νεκρούς… Αλλά ας το αφήσουμε αυτό στην άκρη προς το παρόν και ας επανέλθουμε στο σήμερα.
Ο κ. Μερτς λοιπόν, παρ’ ότι παλιός θαυμαστής του Τραμπ, δεν βλέπει το ενδεχόμενο να ξοδεύει τα 400 δισ. ευρώ των Γερμανών και τα 800 δισ. ευρώ της ΕΕ για να ικανοποιήσει την απαίτηση των ΗΠΑ.
Το αντίθετο μάλιστα.
Από την άλλη η επικεφαλής της Κομισιόν και της διαπραγμάτευσης κα Φον Ντερ Λάιεν, το δίμηνο που ακολουθεί είναι το χρονικό περιθώριο που έχει, είτε για να παραδώσει το περιεχόμενο των εγγράφων που έχει «διακρατήσει» για να αποδείξει ότι είναι αθώα, είτε να κάνει έφεση για να αμφισβητήσει την απόφαση του δικαστηρίου και να κρατήσει για τον εαυτό της τα έγγραφα αυτά.
Με άλλα λόγια η συμμετοχή της στην διαπραγμάτευση είναι μάλλον… επισφαλής και σε κάθε περίπτωση αμφισβητούμενη όσο αφορά την δυνατότητά της να εκφράσει τις κατακερματισμένες και σε πολλές περιπτώσεις αντιφατικές και αλληλο-συγκρουόμενες επιθυμίες και συμφέροντα των χωρών μελών της ΕΕ απέναντι στις ΗΠΑ…
Για να έρθουμε τώρα στο άλλο αίτημα της Ουάσιγκτον περί επενδύσεων. Σύμφωνα με καλά διασταυρωμένες πηγές της στήλης μας, στην Ουάσιγκτον οι επενδύσεις που ενδιαφέρουν περισσότερο από πλευράς Ευρώπης, δεν έχουν να κάνουν τόσο με μετεγκατάσταση εργοστασίων από την ΕΕ στις ΗΠΑ, αλλά για κάτι πολύ – πολύ πιο κρίσιμο. Την αγορά δημόσιου χρέους.
Μέσα στο 2025 όπως αρκετές φορές έχουμε επισημάνει από τα Οικονοκλαστικά, οι ΗΠΑ πρέπει να αναχρηματοδοτήσουν χρέος της τάξης των 9 τρισ. δολάρια.
Και αυτό το χρέος με αποδόσεις στην δευτερογενή αγορά της τάξης του 4,5% για την διάρκεια των 10 ετών, αλλά και 4,8% στην τριετία, ή 3,9% στην διετία δεν γίνεται να … αναχρηματοδοτηθεί. Ήδη όπως είχαν επισημάνει σχόλια του Bloomberg, παρά τα όσα έχουν μεσολαβήσει μετά την 2α Απριλίου η επιφυλακτικότητα στην επένδυση κεφαλαίων στις ΗΠΑ εξακολουθεί να κρατάει τους επενδυτές μακριά…
Σύμφωνα με το υπουργείο του κ. Μπέσεντ για το 2025 οι τόκοι που πρέπει να πληρωθούν είναι πάνω από 1,2 τρισ. δολάρια. Με απλά λόγια αν ο κόσμος δεν αρχίσει να αγοράζει και πάλι αμερικάνικο χρέος σαν να μην υπάρχει αύριο, τίποτα από όσα μπορεί, ή ξέρει να κάνει, η Fed, δεν θα είναι αρκετά για να κρατήσει το «μαγαζί» ανοικτό. Και ειδικά το τραπεζικό σύστημα.
Και κάτι τέτοιο δεν θα αφορά μόνο το δολάριο, αλλά μαζί του και το περισσότερο διασυνδεδεμένο με το δολάριο νόμισμα, το Ευρώ.
Που σημαίνει δηλαδή ότι η διαπραγμάτευση με την Ε.Ε. δεν θα αφορά τόσο το πόσο θα αγοράζουν οι Αμερικανοί τα WV ή τις Porsche, αλλά το τι θα μπορούν να αγοράζουν οι άνθρωποι από τις δύο πλευρές του Ατλαντικού, με το δολάριο και Ευρώ…
Αυτή η «διαπραγμάτευση» είναι μπροστά μας.
Και αυτό ανεξάρτητα από το πως θα καταλήξει η συνάντηση στην Κωνσταντινούπολη.
