Άφωνη έμεινε η παγκόσμια επιστημονική κοινότητα από την ανακάλυψη. Όταν τα χώματα έφυγαν από τον θάλαμο πίσω από τις λεγόμενες Καρυάτιδες ήρθε στο φως το μοναδικό δάπεδο του τάφου.
Η Αμφίπολη συνεχίζει να εκπλήσσει. Το μνημείο είναι μοναδικό από κάθε άποψη. Για πρώτη φορά αποκαλύπτεται μακεδονικού τύπου τάφος ο οποίος έχει διακόσμηση με ψηφιδωτή αναπαράσταση στο δάπεδο.
Το ψηφιδωτό με τον θεό Ερμή σε θέση ψυχοπομπού να προηγείται ενός άρματος που οδηγεί ένας γενειοφόρος άνδρας που είναι στεφανωμένος είναι μοναδικό για ταφικό μνημείο αυτού του είδους.
Δεν είναι μόνο η ποιότητα του ψηφιδωτού η ίδια του η ύπαρξη αλλάζει τα δεδομένα.
Σε συνδυασμό με τις Σφίγγες και τις Καρυάτιδες και όλον τον υπόλοιπο διάκοσμο η ύπαρξη του ψηφιδωτού στο δάπεδο στον χώρο πριν τη μαρμάρινη θύρα οδηγεί στο συμπέρασμα ότι το μνημείο ήταν φτιαγμένο για να εντυπωσιάζει και να συμβάλει στην υστεροφημία του νεκρού ή των νεκρών που φιλοξενούσε.
Ουσιαστικά ο αρχαίος κατασκευαστής έκανε ένα μνημείο με εντυπωσιακό περίβολο περιμέτρου σχεδόν μισού χιλιομέτρου, τοποθέτησε στην κορυφή του τύμβου ένα εντυπωσιακό λέοντα ενώ φρόντισε η είσοδος με βάθος περί τα 25 μέτρα να γίνει ακόμη πιο εντυπωσιακή και περίτεχνη.Είναι μια είσοδος απ’ την οποία έλειπαν οι θύρες. Δεν υπήρχαν.
Αυτό σε συνδυασμό με τις φθορές που φαίνεται ότι έγιναν στην αρχαιότητα δείχνει ότι ίσως δεν πρόκειται για απλό τάφο αλλά για μνημείο που κατασκευάστηκε ώστε να είναι επισκέψιμο.
Ήταν κατασκευασμένο ώστε ο επισκέπτης να φτάνει ως τη μαρμάρινη θύρα να μπορεί να εισέρχεται δηλαδή στο μνημείο ως τον προθάλαμο του τάφου και να μπορεί να τιμά τον νεκρό ή τους νεκρούς.
Μάλιστα κάποιοι αναπτύσσουν πλέον μια άλλη θεωρία που λέει ότι δεν πρόκειται για μνημείο ενός άνδρα, αλλά για άλλου είδους μνημείο.
Όπως και να ‘χει όμως τα στοιχεία δείχνουν λεηλασία. Το γεγονός ότι το μνημείο ήταν επισκέψιμο φαίνεται ότι το έκανε και ευάλωτο στις επιθέσεις και έτσι αποφασίστηκε να κατασκευαστούν οι διαφραγματικοί τοίχοι πριν τις Σφίγγες και τις Κόρες και να γεμίσει ο χώρος με χώμα ώστε να αποτραπεί νέος βανδαλισμός.
Ως προς το ποιος είναι ο γενειοφόρος άνδρας το ερώτημα μένει ανοιχτό και οι αρχαιολόγοι ελπίζουν σε μια απάντηση μέσα από τα ευρήματα στη συνέχεια της ανασκαφής.
Ο άνδρας οδηγεί άρμα, δεν φέρει όμως όπλα, είναι στεφανωμένος, είναι δηλαδή νικητής…
Είναι λοιπόν ένας άνδρας που θα μπορούσε εκείνη την εποχή να συντηρήσει άρμα, εύπορος ή βασιλιάς, ίσως και επιφανής στρατιωτικός, ίσως πάλι νικητής των Ολυμπιακών αγώνων… Τα στοιχεία ταιριάζουν σε κάποια πρόσωπα της Μακεδονίας εκείνης της περιόδου… ωστόσο όλες οι θεωρίες μπορεί και να διαψευστούν.
