Η νέα γραμμή του μετρό της Αθήνας η οποία θα περνά από ιδιαιτέρως επιβαρυμένες περιοχές της πόλης όπως είναι η Κυψέλη, τα Εξάρχεια, το Παγκράτι και η λεωφόρος Κηφισίας θα επιτρέψει κατά πολλούς στην πρωτεύουσα να «ανασάνει». Τα μεγαλύτερο της γραμμής μαζί ασφαλώς με τους νέους σταθμούς αναμένεται να είναι έτοιμο περίπου οκτώ χρόνια μετά την έναρξη των εργασιών. Μπορεί κανείς να πει με σιγουριά ότι κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, η Αθήνα θα «αναστενάξει». Αυτό όμως θα είναι προσωρινό. Το μεγάλο ερώτημα είναι κατά πόσο θα υπάρξει αποσυμφόρηση μετά το πέρας των εργασιών και αφού η νέα γραμμή τεθεί σε λειτουργία. Η απάντηση δεν είναι εύκολη, όμως οι ειδικοί δεν εμφανίζονται ιδιαίτερα αισιόδοξοι.
Click4More Μετρό: Αυτοί είναι όλοι οι σταθμοί της γραμμής 4! [χάρτης]
Ο Θάνος Βλαστός είναι συγκοινωνιολόγος – πολεοδόμος και καθηγητής του Εθνικού Μετσοβείου Πολυτεχνείου. Μιλώντας στο newsit.gr για τι μέλλει γενέσθαι, εκφράζει την απαισιοδοξία του για το μέλλον της πόλης και εξηγεί τι θα έπρεπε να γίνει ώστε η Αθήνα να γίνει κάποια στιγμή βιώσιμη. Κατά τον ίδιο πάντως, το μετρό είναι απολύτως αναγκαίο. «Δεν είναι λόγος οι εργασίες που θα γίνουν για τη νέα γραμμή του μετρό και οι οποίες θα επιβαρύνουν την πόλη, ώστε να αμφισβητεί κανείς την αναγκαιότητα να γίνουν ορισμένα πράγματα. Άλλωστε και κατά το παρελθόν, ορισμένες ρυθμίσεις που σχεδιάστηκαν ως προσωρινές, παρέμειναν. Πάντως κατά τη διάρκεια των εργασιών για τη γραμμή και τους νέους σταθμούς του μετρό θα υπάρξει επιβάρυνση γιατί θα έχουμε περιορισμό χώρων. Όμως αυτό θα είναι προσωρινό» εξηγεί, για να συμπληρώσει όμως ότι στην πραγματικότητα η Αθήνα δεν θα αποσυμφορηθεί ποτέ.
Έρχονται δυσκολότερες μέρες
Γνώστης της κατάστασης που επικρατεί στις ελληνικές πόλεις, ο κ. Βλαστός αναφέρει: «στην πραγματικότητα η Αθήνα δεν θα αποσυμφορηθεί ποτέ. Αντιθέτως αναμένονται συνεχείς αυξήσεις του φόρτου. Το γεγονός ότι γίνεται μετρό, σημαίνει απλώς ότι κάποιοι και όχι τόσο αυτοί που οδηγούν αυτοκίνητο, θα το χρησιμοποιούν. Αυτοί όμως, είναι περισσότερο όσοι ήδη χρησιμοποιούν συγκοινωνίες. Ίσως, εφόσον υπάρξει προσωρινή ελάφρυνση των δρόμων, να δοθεί το μήνυμα σε άλλους οι οποίοι κάθε πρωί σκέφτονταν δυο φορές να πάρουν το αυτοκίνητό τους, να χρησιμοποιούν το μετρό. Αυτό βέβαια μέχρι να ισορροπήσουν τα πράγματα, οπότε η κίνηση θα συνεχίσει να αυξάνεται».
Κατά τον κ. Βλαστό υπάρχουν αρκετοί λόγοι για τους οποίους αναμένονται μεγάλες αυξήσεις της κίνησης. Πρώτον, ότι κάποια στιγμή θα βγούμε από την κρίση και δεύτερον, ότι θα αρχίσουν να μπαίνουν τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα χάρη στα οποία θα μειώνεται κατά πολύ η οικονομική επιβάρυνση των οδηγών. Ο ίδιος εκτιμά μιλώντας στο newsit.gr ότι «είναι λίγοι οι οδηγοί των αυτοκινήτων που θα εγκαταλείψουν το όχημά τους για να χρησιμοποιήσουν το μετρό».
Τι μέτρα πρέπει να ληφθούν
Που οφείλεται η απαισιοδοξία του ειδικού, την ίδια στιγμή που οι υπόλοιποι -μη γνώστες- ελπίζουμε σε καλύτερες μέρες; Σύμφωνα με τον Θάνο Βλαστό το μετρό θα μπορούσε όντως να αποτελέσει λύση, αρκεί να περιοριζόταν η εξάρτηση της πόλης από το αυτοκίνητο. Στο πλαίσιο αυτό, ο ίδιος επισημαίνει εμφατικά την ανάγκη λήψης και άλλων μέτρων. «Στον υπόλοιπο κανονικό κόσμο όταν φτιάχνουν μετρό παίρνουν και μέτρα περιοριστικά του αυτοκινήτου» λέει και προσθέτει ότι «θα πρέπει κι εδώ να ληφθούν τέτοια μέτρα. Μόνο αυτά μπορούν να στρέψουν τον κόσμο στο μετρό».
Αναλύοντας περαιτέρω το τι συμβαίνει σε άλλες μεγαλουπόλεις, ο συγκοινωνιολόγος υπογραμμίζει τα εξής: «στις άλλες χώρες όταν φτιάχνουν μετρό κάνουν πεζοδρομήσεις, στενεύουν το οδόστρωμα, παίρνουν αυστηρά μέτρα απομάκρυνσης της στάθμευσης, φτιάχνουν λεωφορειοδρόμους και ποδηλατοδρόμους. Εφαρμόζουν λύσεις οι οποίες περιορίζουν τον χώρο για το αυτοκίνητο, έχοντας ταυτόχρονα δημιουργήσει κάτι εναλλακτικό ισάξιο, αν όχι καλύτερο. Αυτό έχει αποτέλεσμα. Εδώ ελάχιστα έγιναν προς αυτή την κατεύθυνση. Σηκώσαμε τα χέρια ψηλά και αφήσαμε το αυτοκίνητο να αλωνίζει. Το αποτέλεσμα είναι ότι διαλύσαμε την πόλη. Και λειτουργικά, δηλαδή οικονομικά, αλλά και περιβαλλοντικά και κοινωνικά. Και δυστυχώς απομακρύναμε ανάπηρους, ηλικιωμένους, παιδιά, ποδηλάτες κ.ο.κ. Αυτές είναι κατηγορίες με μεγάλη παρουσία στις υπόλοιπες ευρωπαϊκές πόλεις».
Κατά τον Θάνο Βλαστό λύσεις υπάρχουν αλλά δεν θέλουμε να τις εφαρμόσουμε. «Το μετρό» εξηγεί, «έπρεπε να συνοδεύεται από ένα πολύ πλούσιο δίκτυο τραμ, από ένα πολύ πλούσιο δίκτυο λεωφορείων τα οποία δεν θα περνούν κάθε μισή ώρα και βεβαίως έπρεπε να υπάρχει και ποδήλατο». «Και ξέρετε» συμπληρώνει, «είναι απολύτως ρεαλιστικό πια να συζητάμε για το ποδήλατο στην Αθήνα. Τα ποδήλατα πια είναι ηλεκτρικά επομένως το επιχείρημα περί ανήφορων καταρρίπτεται. Ένα ηλεκτρικό ποδήλατο αντιμετωπίζει τις ανηφόρες όπως το αυτοκίνητο. Πρέπει, αν είμαστε απλά λογικοί, να ψάξουμε λύσεις που στηρίζονται σε οχήματα τα οποία δεν καταλαμβάνουν χώρο».
«Πεθαίνει» η Αθήνα;
Ο καθηγητής του Πολυτεχνείου περιγράφει την κατάσταση των ελληνικών πόλεων ως «άρρωστη» και αναλύει τους λόγους στους οποίους οφείλεται η διαρκώς επιδεινούμενη κατάσταση. Όπως λέει στο newsit.gr «στην Ελλάδα δεν κάνουμε τίποτα προς την κατεύθυνση του περιορισμού των οχημάτων». «Σκεφτείτε» σημειώνει, «ότι είμαστε τέταρτοι από το τέλος στη λίστα των χωρών του ΟΟΣΑ ως προς τα μέτρα για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής».
Σύμφωνα με τον κ. Βλαστό η κατάσταση βαίνει διαρκώς επί τα χείρω λόγω αφενός της αύξησης των αυτοκινήτων και αφετέρου λόγω του μεγάλου αριθμού αυτοκινήτων που κυκλοφορούν και σταθμεύουν. «Κάθε ένα αυτοκίνητο που προστίθεται επιβαρύνει το πρόβλημα» εξηγεί και συμπληρώνει: «αρκεί μόνο ένα αυτοκίνητο για να μπλοκάρει για παράδειγμα μια διασταύρωση. Κάθε νέο αυτοκίνητο επιβαρύνει σήμερα την κατάσταση πολύ περισσότερο απ’ ό,τι την επιβάρυνε πριν από μια δεκαετία. Όταν μπλοκάρουν οι διασταυρώσεις, θα πεθάνει και η Αθήνα. Η οποία βέβαια ήδη πεθαίνει λόγω της στάθμευσης η οποία πρέπει να περιοριστεί στο ένα τέταρτο».
Καταλήγοντας ο συγκοινωνιολόγος επισημαίνει: «δυστυχώς δεν φαίνεται πως θα υπάρξει αποσυμφόρηση της κατάστασης. Οι αυξήσεις που αναμένονται σε όλο τον κόσμο είναι τεράστιες. Μέχρι το 2050 κι ενώ όλοι οι οργανισμοί επισημαίνουν τους κινδύνους, προβλέπεται να κυκλοφορούν στους δρόμους 2,5 δισεκατομμύρια αυτοκίνητα, ενώ σήμερα κυκλοφορούν 1,2 δισεκατομμύρια αυτοκίνητα. Και το πρόβλημα είναι ότι οι εκτιμήσεις αυτές έγινες πριν από τη μεγάλη αλλαγή που φέρνουν τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα και τα αυτοκίνητα χωρίς οδηγό».
Ρεπορτάζ: Μάριος Αραβαντινός