Ο Κώστας Ζουράρις είχε τοποθετήσει την μέρα που θα πάρει πρωτάθλημα ο ΠΑΟΚ στην ίδια εποχή που θα ολοκληρωθεί το Μετρό της Θεσσαλονίκης. Η απόφαση όμως του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου, ίσως -τουλάχιστον μέχρι το επόμενο εμπόδιο- να μειώνει λίγο τα χρονικά περιθώρια για τον “Δικέφαλο του Βορρά”.
Κι αυτό καθώς, το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο, απάντησε οριστικά στο ερώτημα “Μετρό ή αρχαία”. Γνωμοδότησε θετικά και ομόφωνα ώστε να δοθεί το “πράσινο φως” στην προμελέτη που συντάχθηκε με τη συνεργασία της ομάδας εργασίας (Αττικό Μετρό, Δήμος Θεσσαλονίκης, Υπουργείο Πολιτισμού και Υπουργείο Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων) σχετικά με την κατασκευή του σταθμού «Βενιζέλου» και την κατά χώραν διατήρηση και ανάδειξη των αρχαιοτήτων που ανακαλύφθηκαν στο πλαίσιο των εργασιών για την κατασκευή του Μητροπολιτικού Σιδηροδρόμου Θεσσαλονίκης.
«Πρόκειται για μια άγνωστη εποχή της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας. Το εύρημα δεν είναι απλώς σπουδαίο για τη Θεσσαλονίκη, αλλά μοναδικό για όλη την υφήλιο», επισήμανε ο Δημήτρης Αθανασούλης, βυζαντινολόγος και προϊστάμενος της Εφορείας Αρχαιοτήτων Κυκλάδων, συμπληρώνοντας ότι “είναι η σημαντικότερη ανασκαφή στην Ελλάδα μετά την ανεύρεση του τάφου του Φιλίππου”.
Μεταξύ άλλων ο δήμαρχος Θεσσαλονίκης, Γιάννης Μπουτάρης επανέλαβε το όραμά του: “Μια αρχαιολογική πλάζα, αλλά κι ένας αρχαιολογικός περίπατος που θα ξεκινάει και θα καταλήγει στον σταθμό «Βενιζέλου», με ενδιάμεσες στάσεις σε άλλα μνημεία του κέντρου της πόλης, όπως ο Άγιος Δημήτριος, η Παναγία Αχειροποίητος και το Καπάνι. Φέτος κηρύξαμε διεθνή διαγωνισμό, νέοι είμαστε θα τα κάνουμε όλα», συμπλήρωσε χαριτολογώντας ο ίδιος.
«Το έργο βρίσκεται σε πλήρη ανάπτυξη, τρέχει», σημείωσε από τη μεριά του ο πρόεδρος της «Αττικό Μετρό ΑΕ» και πρώην πρύτανης του ΑΠΘ, Νίκος Μυλόπουλος, που ανέλαβε καθήκοντα μέσα στο 2016. Αποκρινόμενος δε, στον κ. Μπουτάρη, συμπλήρωσε ότι “τεχνολογία και πολιτισμός πάνε ‘χέρι-χέρι’», ειδικά όταν πρόκειται για αρχαιότητες όπως ο δρόμος decimanus maximum, «ένα τεχνολογικό επίτευγμα της εποχής του”.
Όσον για το αν πρόκειται για την καλύτερη λύση από άποψη κόστους, ο ίδιος τόνισε ότι μια οικονομικότερη πρόταση θα μπορούσε να καθυστερήσει επιπλέον το έργο, κάτι που θα επέφερε και την ανάλογη επιβάρυνση.
Σημειώνεται ότι στην καρδιά της βυζαντινής Θεσσαλονίκης, έχει εντοπιστεί η πλακόστρωτη μέση οδός ή λεωφόρος των βυζαντινών χρόνων, που σώζεται σε πολύ καλή κατάσταση σε μήκος περίπου 75 μέτρων κάτω από τη σημερινή Εγνατία, καθώς και η διασταύρωσή της με τον μαρμαρόστρωτο cardo, που βρίσκεται στην κατεύθυνση της σημερινής οδού Βενιζέλου. Πρόκειται για ένα ιστορικό σταυροδρόμι που επιβιώνει εδώ και 16 αιώνες, ενώ μεταξύ των ευρημάτων ξεχωρίζουν τμήματα των δημοσίων κτιρίων που στέγαζαν εμπορικές χρήσεις, κυρίως αργυροχρυσοχοΐας (όπως ακριβώς και σήμερα, δηλώνοντας τη διαχρονία της περιοχής) και του εντυπωσιακού τετράπυλου, που σηματοδοτούσε τη διασταύρωση.
Σύμφωνα με τη νέα μελέτη, οι αρχαιότητες που θα διατηρηθούν στη θέση τους θα είναι της τάξης του 91%, ενώ στο σημείο που βρέθηκε το τετράπυλο θα διευρυνθεί η έκταση της έρευνας, για την επιπλέον αποκάλυψη του μνημείου. Πεζογέφυρα που θα περνάει πάνω από τις αρχαιότητες θα δίνει την ευκαιρία στους επισκέπτες να τα παρατηρούν – και σε αυτό θα βοηθάει και το μπαλκόνι θέασης στην προέκταση της πεζογέφυρας, καθώς και ένα γυάλινο δάπεδο στη νότια πρόσβαση του σταθμού). Παράλληλα θα υπάρχει πρόβλεψη για επιτόπου επίσκεψη, ελεγχόμενη, και κατά ομάδες. Ο χρόνος περάτωσης του σταθμού με τις αρχαιότητες θα πάρει περίπου τέσσερα χρόνια από τη στιγμή που θα ξεκινήσουν οι εργασίες. Όσο για το κόστος, μένει να εκτιμηθεί.