Η υπέρταση χαρακτηρίζεται ως «σιωπηλός δολοφόνος» επειδή πολλές φορές εμφανίζεται χωρίς συμπτώματα, ενώ στην περίπτωση που η αρτηριακή πίεση δεν πέφτει με φάρμακα, οι ασθενείς βρίσκονται αντιμέτωποι με την ανθεκτική υπέρταση και φυσικά με αυξημένο κίνδυνο εμφραγμάτων και εγκεφαλικών.
Στην υπέρταση και τους κινδύνους της καθώς και τις νέες, ελάχιστα επεμβατικές μεθόδους για την αντιμετώπισης της ανθεκτικής υπέρτασης, αναφέρεται ο καθηγητής Παθολογίας – Καρδιολογίας στο Πανεπιστήμιο Georgetown, στην Ουάσινγκτον των ΗΠΑ και διευθυντής του Προγράμματος Επεμβατικής Καρδιολογίας, Υπέρτασης και Αγγειακών Νοσημάτων στο VA Medical Center της Ουάσινγκτον, Βασίλης Παπαδημητρίου, ο οποίος αναγορεύτηκε επίτιμος διδάκτορας του Ιατρικού Τμήματος της Σχολής Επιστημών Υγείας του ΑΠΘ.
Ο κ. Παπαδημητρίου είναι εξειδικευμένος στη νεφρική συμπαθητική απονεύρωση για τη θεραπεία της ανθεκτικής υπέρτασης, έναν τομέα στον οποίο θεωρείται από τους πρωτοπόρους παγκοσμίως. Οι πρωτοποριακές εργασίες του στον τομέα της νεφρικής συμπαθητικής απονεύρωσης την τελευταία δεκαετία διεξάγονται σε συνεργασία με τον καθηγητή Καρδιολογίας του Τμήματος Ιατρικής του ΕΚΠΑ, Κωνσταντίνο Τσιούφη και με τον αναπληρωτή καθηγητή Παθολογίας του Τμήματος Ιατρικής του ΑΠΘ, Μιχαήλ Δούμα.
Γιατί η υπέρταση είναι σιωπηλός δολοφόνος;
“Η υπέρταση χαρακτηρίζεται ως σιωπηλός δολοφόνος γιατί στον περισσότερο κόσμο εμφανίζεται χωρίς συμπτώματα, αυξάνοντας τον κίνδυνο εμφράγματος και εγκεφαλικών. Όταν μαζί με την υπέρταση υπάρχουν και άλλοι επιβαρυντικοί παράγοντες (π.χ. διαβήτης, υψηλή χοληστερίνη, οικογενειακό ιστορικό κ.λπ.), ο κίνδυνος διπλασιάζεται ή και τριπλασιάζεται. Όμως υπάρχει και ο κίνδυνος που οφείλεται αποκλειστικά στην υπέρταση. Ο επιπολασμός της στην Ελλάδα πρέπει να είναι μεταξύ 25 και 30%. Στην Αμερική ήταν 32%, με πρόσφατες εκτιμήσεις που βασίζονται στα παλιά κριτήρια, ενώ με τα νέα κριτήρια έχει φτάσει το 42%. Όταν λέμε υπέρταση εννοούμε, με τον παλιό ορισμό, συστολική πίεση πάνω από 140 (με το νέο ορισμό 130) ή διαστολική πάνω από 90 σε ασθενή που δεν παίρνει φάρμακα, τουλάχιστον τρεις φορές σε διαφορετικές μετρήσεις σε διαφορετικές ημέρες, διότι η πίεση παρουσιάζει διακύμανση από μέρα σε μέρα. Οι μετρήσεις για να διαγνωστεί η υπέρταση πρέπει να γίνονται από ειδικό και σύμφωνα με τις οδηγίες των επιστημονικών εταιρειών που ασχολούνται με την υπέρταση.
Η τυχαία μέτρηση της πίεσης δεν εκπροσωπεί τίποτα. Η μέτρηση πρέπει να γίνεται από κάποιον που ξέρει να τη μετράει, με το σωστό μανόμετρο, στο σωστό μέγεθος, σε σωστές συνθήκες, ο άνθρωπος του οποίου μετράται η πίεση πρέπει να είναι σε κατάσταση ηρεμίας για πέντε λεπτά τουλάχιστον, πρέπει να κάθεται, τα πόδια να ακουμπούν στο έδαφος και η πλάτη να στηρίζεται, ακουμπώντας στην καρέκλα. Βέβαια, σήμερα, υπάρχουν και τα αυτόματα μανόμετρα, τα οποία μπορεί να αγοράσει κάποιος και να κάνει τις μετρήσεις του. Όμως δεν είναι όλα αξιόπιστα. Ωστόσο υπάρχουν και πιστοποιημένα από επιστημονικές εταιρείες και οργανισμούς, τα οποία είναι αξιόπιστα. Οι μετρήσεις που θα κάνει κάποιος στο σπίτι με πιστοποιημένο μανόμετρο, σύμφωνα με τις οδηγίες του γιατρού, για ένα χρονικό διάστημα και σε συγκεκριμένες ώρες, εφόσον γίνονται σωστά, μπορεί να έχουν προγνωστική σημασία”, αναφέρει ο κ. Βασίλης Παπαδημητρίου.
Και συνεχίζει: “Ανθεκτική υπέρταση, με απλά λόγια, είναι αυτή η οποία δεν ρυθμίζεται παρά τη χορήγηση φαρμάκων. Στους ασθενείς που έχουν δυσκολία στη ρύθμιση της πίεσής τους με φαρμακευτικές αγωγές σε διάφορα σχήματα, τελευταία, προσπαθούμε να δώσουμε καινούργιους συνδυασμούς, όπως η χορήγηση των αναστολέων της αλδοστερόνης, οι οποίοι βοηθούν πολύ στη ρύθμιση. Τα τελευταία χρόνια έχουμε επιδοθεί σε μία μεγάλη προσπάθεια να βρούμε ελάχιστα επεμβατικούς τρόπους να ρυθμίζουμε την πίεση και ο σημαντικότερος από αυτούς είναι η απονεύρωση των νεφρικών αρτηριών. Έχουν γίνει και άλλες προσπάθειες.
Πριν από χρόνια είχαμε αρχίσει με ένα σύστημα με ένα εμφυτεύσιμο όργανο, κάτι σαν βηματοδότη, που προκαλεί διέγερση των υποδοχέων των καρωτίδων και αυτό στην αρχή φαινόταν να δουλεύει και ρύθμιζε αρκετά την πίεση, αλλά στη συνέχεια αποδείχτηκε ότι η μακροχρόνια η ρύθμιση της πίεσης δεν ήταν ικανοποιητική και το σύστημα αυτό δεν προχώρησε. Σήμερα, επιστήμονες στην Αμερική το έχουν αντικαταστήσει με ένα στεντ που τοποθετείται μέσα στις καρωτίδες και τα αποτελέσματα από τις προκαταρκτικές μελέτες είναι εντυπωσιακά. Ωστόσο θα πρέπει να συνεχιστούν οι μελέτες προκειμένου να διαπιστωθεί η μακροχρόνια αποτελεσματικότητα της μεθόδου”.