Σε αναβάθμιση του αντι-drone συστήματος «Κένταυρος» προχωρά η Ελληνική Αμυντική Βιομηχανία (ΕΑΒ) με ενσωμάτωση ενεργητικού ραντάρ που προσθέτει ακριβή εντοπισμό στόχων σε ακτίνα έως 40 χιλιόμετρα.
Το αντι-drone σύστημα έχει ήδη τοποθετηθεί σε δύο φρεγάτες ΜΕΚΟ, ακολουθούν άλλες δύο και όλες οι τέσσερις Belharra. Είναι «battle proven» στην Ερυθρά Θάλασσα και προσελκύει ενδιαφέρον από τουλάχιστον δύο χώρες.
Ο Νίκος Δένδιας το χαρακτήρισε «το πιο εξελιγμένο anti‑drone σύστημα ειδικά απέναντι στα Bayraktar».
Αξιόπιστη απάντηση στις σύγχρονες απειλές
Στο σύγχρονο πεδίο επιχειρήσεων όπου τα UAV έχουν αναλάβει δράση σηκώνοντας σημαντικό βάρος σε κάθε επιθετική ενέργεια, η αντιμετώπιση τους εξελίσσεται σε ζήτημα ζωτικής σημασίας για κάθε αμυντικό σχεδιασμό. Και με δεδομένο ότι η Τουρκία έχει κάνει άλματα στον τομέα των μη επανδρωμένων, οι δυνατότητες και η αξιοπιστία του «made in Greece» συστήματος «Κένταυρο» αποκτούν καίρια σημασία.
Το anti-drone σύστημα που κατασκευάζεται από την ΕΑΒ δείχνει ότι δεν αποτελεί απλά έναν παρεμβολέα, αλλά σταδιακά εξελίσσεται σε μια ολοκληρωμένη πλατφόρμα αισθητήρων και ηλεκτρονικού πολέμου (EW/C‑UAS) που συνδυάζει παθητική ανίχνευση πολύ μεγάλης εμβέλειας, έξυπνο γεωεντοπισμό και κατευθυνόμενες παρεμβολές υψηλής ισχύος, με ναυτικό χαρακτήρα αλλά και διακλαδική φιλοσοφία.
Η πρώτες του αποστολές σε πραγματικές συνθήκες, στη φλεγόμενη θάλασσα του Bab‑el‑Mandeb και της Ερυθράς, όπου ελληνικές φρεγάτες επιχειρούν στο πλαίσιο διεθνών αποστολών, έδωσαν το διαβατήριο αξιοπιστίας.
Από τότε η εξέλιξη του δεν έχει σταματήσει, ενώ ήδη δύο φρεγάτες ΜΕΚΟ φέρουν τον «Κένταυρο». Το πρόγραμμα τοποθετήσεων συνεχίζεται με στόχο να τοποθετηθεί και στις υπόλοιπες δύο φρεγάτες, ενώ και οι καινούργιες φρεγάτες FDI πρόκειται να ενσωματώσουν το σύστημα στον πυρήνα της αυτοπροστασίας τους.
Η αναβάθμιση ‑ κλειδί με ενεργητικό ραντάρ ακριβείας
Η νέα φάση ωρίμανσης του Κένταυρος από την ΕΑΒ έρχεται με προσθήκη ενεργητικού ραντάρ στην «εργαλειοθήκη» αισθητήρων του. Η παθητική αρχιτεκτονική – η οποία παραμένει η υπογραφή του συστήματος – ενισχύεται από ένα συμπαγές ενεργητικό αισθητήρα, που προσφέρει ακριβή εντοπισμό ίχνους και σταθερή παρακολούθηση μικρών στόχων με τυπική ακτίνα έως 40 χλμ. Τα οφέλη της αναβάθμισης είναι πολλαπλά:
1. Κλείσιμο του κύκλου αισθητήρων(sensor fusion): το ραντάρ «δένει» με τα παθητικά RF και τα ηλεκτροοπτικά/IR, μειώνοντας το χρόνο από την πρώτη ένδειξη μέχρι το «hard lock».
2. Αντοχή σε «σιωπηλά» προφίλ: όταν ο αντίπαλος περιορίζει τα link, χρησιμοποιεί αυτονομία ή fly‑by‑waypoints, το ενεργητικό ραντάρ προσφέρει αυτοδύναμη αποκάλυψη.
3. Βελτίωση εμπλοκής: οι παρεμβολές κατευθύνονται με μεγαλύτερη ακρίβεια στον χρόνο/χώρο/συχνότητα, αυξάνοντας την αποτελεσματικότητα έναντι UCAV/loitering munitions και μειώνοντας τις παράπλευρες επιδράσεις.
Συνολικά, η σύντηξη δεδομένων γίνεται ευρύτερη: RF‑ESM, ενεργό ραντάρ, E/O‑IR, πλοήγηση/INSτου ίδιου του πλοίου/οχήματος και τακτικά tracks από ζεύξεις (Link‑11/16/22). Το Κέντρο Ελέγχου του συστήματος (C2) προβάλλει ενιαία εικόνα τακτικής κατάστασης, με αυτόματη ταξινόμηση απειλών (AI‑assisted) και προτάσεις κανόνων εμπλοκής.
Τα χαρακτηριστικά του anti-drone «Κένταυρος»
Ο ΚΕΝΤΑΥΡΟΣ είναι modular C‑UAS/EWπλατφόρμα
Παθητικά RF αισθητήρια μεγάλης εμβέλειας (SIGINT/ESM) που ανιχνεύουν εκπομπές χειριστή/ζεύξης, GNSS‑related τηλεμετρίες και διορθώσεις.
Ηλεκτροοπτικά/IR gimbals για ταυτοποίηση, day/night παρακολούθηση και αποτίμηση απειλής.
Jammer υψηλής ισχύος πολλαπλών ζωνών (καθοδηγούμενος, στενής δέσμης, frequency‑agile), με κατευθυντική κεραία και υποστήριξη DRFM τεχνικών για προηγμένες παρεμβολές/παρεκτροπές.
C2/λογισμικό τακτικής εικόνας με αλγορίθμους AI για ταξινόμηση και επιλογή τεχνικών (denial, deception, capture), καθώς και anti‑swarm ταυτόχρονης εμπλοκής.
Ναυτική διαμόρφωση (EMC/EMI, salt‑fog, shock), μηχανική βάση σε ιστούς/επίστεγα, και διεπαφές με CMS/ζεύξεις/ραντάρ του πλοίου.
Το σύστημα σε καμία περίπτωση δεν αποτελεί αντικαταστάτη των αντιαεροπορικών όπλων, αλλά πολλαπλασιαστή ισχύος. Λειτουργεί στο φάσμα συχνοτήτων και παρεμβάλει στα links πριν αυτά γίνουν απειλή, διαφυλάσσοντας πολύτιμα βλήματα για στόχους που πραγματικά απαιτούν kinetic λύση.
Battle Proven – Επιχειρησιακό αποτύπωμα στην Ερυθρά Θάλασσα
Η πρώτη πολεμική δοκιμασία του «Κένταυρο» ήρθε με τον πιο απαιτητικό τρόπο σε θαλάσσιο περιβάλλον και σε σύνθετο ηλεκτρομαγνητικό πεδίο. Το σύστημα εντόπισε έγκαιρα εισερχόμενα UAV/UCAV, παρείχε προειδοποίηση στο Κέντρο Πληροφοριών Μάχης, και με στοχευμένες παρεμβολές οδήγησε στην απώλεια ελέγχου των εχθρικών συστημάτων, αποτρέποντας απειλές χωρίς κατανάλωση πυραύλων. Αυτό το battleproven αποτελεί καταγεγραμμένη εμπειρία.
Ο «Κένταυρος» ενσωματώθηκε ήδη σε δύο φρεγάτες ΜΕΚΟ κλάσης «ΥΔΡΑ», με το σύστημα να αποδεικνύεται πλήρως συμβατό με τα υφιστάμενα CMS/ραντάρ/ζεύξεις. Η εγκατάσταση σε άλλες δύο ΜΕΚΟ αναμένεται να ολοκληρωθεί το επόμενο διάστημα, ώστε όλη η τετράδα να διαθέτει ομοιογενή αντι‑drone ασπίδα. Παράλληλα, οι FDI HN/Belharra εντάσσουν τον Κένταυρο στο σχέδιο Layered Defence, στο δίκτυο αισθητήρων και όπλων όπου το C‑UAS/EW είναι η πρώτη άμυνα απέναντι σε UCAV/loitering threats.
Για το Πολεμικό Ναυτικό το σύστημα παρέχει έγκαιρη προειδοποίηση και μη‑κινητική εξουδετέρωση πριν ο στόχος εισέλθει σε «no‑escape zone» για τα βλήματα. Με άλλα λόγια, αποσυμφόρηση της αντιαεροπορικής άμυνας, διατήρηση αποθεμάτων και συνέχεια επιχειρήσεων.
Το «Bayraktar-killer» Κένταυρος
Τα τουρκικά Bayraktar αποτελούν πλατφόρμες με αναγνωρίσιμα ηλεκτρομαγνητικά ίχνη. Ο «ΚΕΝΤΑΥΡΟΣ» αξιοποιεί:
Βάσεις δεδομένων εκπομπών και machine‑learning ταξινόμηση για ταχεία αναγνώριση link/πρωτοκόλλου.
Στενή δέσμη παρεμβολής με δυναμική ανίχνευση συχνότητας (frequency hoppingtracking) ώστε να αποκόπτει τον έλεγχο ή να διαστρεβλώνει την τηλεμετρία.
Συνεργασία με ραντάρ πλοίου ώστε αν χρειαστεί, να περάσει το στίγμα σε οπλικά συστήματα όπως το πυροβόλο ή σε εκτοξευτές βλημάτων.
Το κρίσιμο στοιχεί είναι ότι το σύστημα δεν περιμένει το Bayraktar να προσεγγίσει το πλοίο. Το ανιχνεύει έγκαιρα και ακυρώνει την αποστολή του πριν εξαπολύσει όπλα. Αυτό ακριβώς είναι που οδήγησε τον ΥΕΘΑ να το χαρακτηρίσει ως «το πιο εξελιγμένο σύστημα ειδικά απέναντι στα Bayraktar» – ένα «Bayraktar‑killer» με ελληνική υπογραφή.
Σενάρια απειλής – σενάρια αντιμετώπισης
1. UCAV MALE με οπλισμό ακριβείας: Πρώιμη παθητική αποκάλυψη/ταξινόμηση, ενεργητικό ραντάρ για track, στενή δέσμη παρεμβολής στον uplink/telemetry. Σκοπός: loss of link/abort προτού εισέλθει στο engagement envelope των δικών μας.
2. Loitering munitions σμήνους: Ταχεία προτεραιοποίηση, κατανομή ισχύος με διαμοιρασμό φάσματος ανά cluster, cueingσε CIWS όπου απαιτείται. Στόχος: σπάσιμο σμήνους και μείωση φόρτου στα kinetic.
3. Micro‑UAS ISR χαμηλού ύψους: Ενεργητικό ραντάρ/IR cueing, ειδικές τεχνικές denial/deception σε commercial links, συλλογή forensics για ανάλυση TTPs.
4. UAS με δορυφορική ζεύξη: Εκμετάλλευση αδυναμιών terminal/antijam, συνεργασία με φίλια αισθητήρια για multi‑node spoof/denial.
Concept of Operations (CONOPS): Ναυτική και χερσαία «ασπίδα»
Στη θάλασσα: Ο «Κένταυρος» λειτουργεί ως πρώτο φίλτρο. Παθητικά αισθητήρια δίνουν early warning, το ενεργητικό ραντάρ «δένει» track, το C2 ειδοποιεί CMS και κατευθύνει jammer. Εάν ο αντίπαλος επιμείνει, το track περνά στον kinetic layer. Ο χειριστής βλέπει ενιαία εικόνα, με κανόνες εμπλοκής που ελαχιστοποιούν EMI/παρενέργειες.
Στην ξηρά: Μονάδες 4×4/6×6 με ιστό αισθητήρων και αναδιπλούμενη κεραία δημιουργούν κινητή ομπρέλα πάνω από αεροδρόμια, ναυστάθμους, σταθμούς ραντάρ. Σταθεροί κόμβοι καλύπτουν σημεία υψηλής αξίας, ενώ οι κινητοί λειτουργούν συνδρομητικά.
Δικτυοκεντρικά: Data fusion μεταξύ πλοίων/χερσαίων κόμβων/ε/π, ανταλλαγή tracks, συνεργατική εμπλοκή και κοινή βάση απειλών.
Στο «ραντάρ» δύο χωρών
Τα «διαπιστευτήρια» στην Ερυθρά Θάλασσα δημιουργούν ήδη εξαγωγική αξιοπιστία. Σήμερα, τουλάχιστον δύο χώρες έχουν εκδηλώσει επίσημο ενδιαφέρον για αγορά.
Σε περιβάλλον όπου τα Bayraktar και συναφή UCAV έχουν εξαχθεί ευρέως, οι αντίπαλοι των χρηστών τους αναζητούν αντίδοτο με γρήγορη παράδοση, λογικό κόστος και αποδεδειγμένη δράση. Ο «ΚΕΝΤΑΥΡΟΣ» «κουμπώνει» ιδανικά σε ναυτικές και χερσαίες πλατφόρμες, με ελάχιστο αποτύπωμα και υψηλή απόδοση/κόστους.
Πέρα από την προφανή επιχειρησιακή απόδοση, ο «ΚΕΝΤΑΥΡΟΣ» έχει σημαντική προστιθέμενη αξία στην εγχώρια αμυντική βιομηχανία. Η ΕΑΒ δημιουργεί τεχνογνωσία και ανοίγει εξαγωγικά κανάλια σε αγορές που ζητούν συστήματα που απέδειξαν τις δυνατότητες τους στο πεδίο.
Το CUAS/EW Κένταυρος είναι φθηνό σύστημα σε σχέση με τους πυραύλους αέρος‑αέρος και επιφανείας‑αέρος και από τα απλά ή κατευθυνόμενα βλήματα πυροβόλων.
Κάθε αποτροπή και κατάρριψη εξοικονομεί εκατοντάδες χιλιάδες ευρώ σε βλήματα και ακόμη χρόνο επαναφόρτωσης. Η επιτυχία με μηδενικά αναλώσιμα είναι ο ορισμός της βιώσιμης άμυνας.
Ο υπουργός Εθνικής Άμυνας Νίκος Δένδιας δεν επισήμανε τυχαία δημοσίως ότι πρόκειται για το πιο εξελιγμένο anti‑drone σύστημα ειδικά απέναντι στα Bayraktar. Γεγονός που αναδεικνύει όχι μόνο την επιχειρησιακή αξία, αλλά στέλνει και το μήνυμα ότι η Ελλάδα μπορεί να παράγει, να εντάσσει και να εξάγει αιχμή τεχνολογίας.
Του Κώστα Σαρικά / onalert.gr
