Αλέξανδρος Γρηγορόπουλος (Δεκέμβριος 2008). Berkin Elvan (Ιούνιος 2013). Michael Brown (Αύγουστος 2014). Davide Bifolco (Σεπτέμβριος 2014). Tamir E. Rice (Νοέμβριος 2014). Πέντε έφηβοι που το νήμα της ζωής τους κόπηκε απότομα. Κοινό στοιχείο η δολοφονία τους από αστυνομικούς.
Τα “Δεκεμβριανά” της σύγχρονης ελληνικής ιστορίας. Ήταν βράδυ της 6ης Δεκεμβρίου του 2008 όταν ο μαθητής Αλέξανδρος Γρηγορόπουλος έπεσε νεκρός στα Εξάρχεια από τον πυροβολισμό του ειδικού φρουρού της ΕΛ.ΑΣ. Επαμεινώνδα Κορκονέα.
Η είδηση της δολοφονίας του είχε αρχίσει να γίνεται γνωστή μέσα στη νύχτα, με τους πρώτους κάδους να παραδίνονται στις φλόγες.
Στην αρχική μαρτυρία του, ο Επαμεινώνδας Κορκονέας απέδωσε το περιστατικό σε επίθεση που δέχτηκαν με τον συνάδελφό του Βασίλη Σαραλιώτη από μεγάλη παρέα κουκουλοφόρων.
Είχε, όπως υποστηρίξει, πυροβολήσει τρεις φορές. Δύο στον αέρα και μία στο έδαφος. Ο τελευταίος πυροβολισμός, όπως σημείωνε, εξοστρακίστηκε στο έδαφος και χτύπησε τον ανήλικο μαθητή στο στήθος.
Οι αυτόπτες μάρτυρες παρουσίασαν τα γεγονότα διαφορετικά. Ανέφεραν ότι η αντιπαράθεση περιορίστηκε σε φραστική διένεξη των δύο αστυνομικών με μία ομάδα 4-5 ατόμων.
Αυτό ήταν που τελικά ώθησε τον ειδικό φρουρό να σηκώσει το όπλο του και να πυροβολήσει σε ευθεία βολή το πλήθος, πετυχαίνοντας στον θώρακα τον Αλέξανδρο Γρηγορόπουλο.
Από τη στιγμή που έγινε γνωστή η δολοφονία πραγματοποιήθηκαν πορείες σε όλες τις μεγάλες ελληνικές πόλεις αλλά και εκτός των ελληνικών συνόρων, ενώ σημειώθηκαν πρωτοφανή επεισόδια σε όλη τη χώρα.
Οι πορείες διαμαρτυρίας που διοργανώθηκαν για τη δολοφονία του νεαρού μαθητή οδήγησαν σε συγκρούσεις με την Αστυνομία και σε μεγάλες υλικές καταστροφές.
Η εκδίκαση της υπόθεσης είχε αποφασιστεί για λόγους ασφαλείας να διεξαχθεί εκτός Αθηνών και η Άμφισσα είχε τότε μετατραπεί σε φρούριο.
Ελεύθερος με περιοριστικούς όρους έχει πλέον αφεθεί ο συγκατηγορούμενός του Βασίλης Σαραλιώτης που είχε καταδικαστεί σε κάθειρξη 10 ετών για συνέργεια στη δολοφονία.
Στις 16 Ιουνίου του 2013 και ενώ στην Τουρκία είχαν ξεσπάσει γενικευμένα επεισόδια και συγκρούσεις ανάμεσα σε διαδηλωτές και αστυνομικούς, ο 15χρονος Μπερκίν Ελβάν έβγαινε από το σπίτι του σε εργατική συνοικία στο κέντρο της Κωνσταντινούπολης για να αγοράσει ψωμί.
Το αγόρι, σύμφωνα με αυτόπτες μάρτυρες, τραυματίστηκε από κάνιστρο δακρυγόνου της αστυνομίας κατά τη διάρκεια των αντικυβερνητικών διαδηλώσεων.
Βαριά τραυματισμένος στο κεφάλι, ο ανήλικος βυθίστηκε σε κώμα και έκτοτε νοσηλευόταν στη μονάδα εντατικής θεραπείας νοσοκομείου της Κωνσταντινούπολης.
Η κατάσταση της υγείας του την τελευταία εβδομάδα νοσηλείας του είχε επιδεινωθεί, με το βάρος του να πέφτει απο τα 45 στα 16 κιλά. Μετά από 269 μέρες σε κώμα, ο 15χρονος άφησε την τελευταία του πνοή στο νοσοκομείο.
“Χάσαμε τον γιο μας στις 07:00. Ας αναπαυθεί εν ειρήνη”, ανέφερε χαρακτηριστικά η οικογένειά του στο λογαριασμό της στο Twitter.
Ο θάνατος του εφήβου προκάλεσε συγκεντρώσεις υποστήριξης σε 53 πόλεις και βίαιες συγκρούσεις ανάμεσα στην αστυνομία και τους διαδηλωτές, με απολογισμό 2 νεκρούς και δεκάδες τραυματίες.
Σε κανέναν αξιωματικό της αστυνομίας δεν ασκήθηκε δίωξη για τον θανάσιμο τραυματισμό του Ελβάν.
Λίγο προτού ξεκινήσει τις πανεπιστημιακές του σπουδές, ο 18χρονος Michael Brown έπεσε νεκρός στις 9 Αυγούστου του 2014 από τα πυρά του αστυνομικού Darren Wilson στο Φέργκιουσον.
Η νεκροψία στο σώμα του 18χρονου άοπλου νέου έδειξε ότι χτυπήθηκε από έξι σφαίρες, δύο εκ των οποίων στο κεφάλι.
Μια σφαίρα, σύμφωνα με το σκίτσο του ιατροδικαστή, εισήχθη στο πάνω μέρος του κρανίου του, γεγονός που υποδηλώνει ότι το κεφάλι του ήταν πεσμένο μπροστά όταν τον χτύπησε.
Για τις αρχές, ο 18χρονος επιχείρησε να πάρει το όπλο του αστυνομικού. Σύμφωνα με μάρτυρες, μεταξύ των οποίων ο φίλος που ήταν μαζί του, ο 18χρονος είχε σηκώσει ψηλά τα χέρια του.
Οι αρχές τις επόμενες ημέρες έδωσαν στη δημοσιότητα ένα βίντεο από κάμερα ασφαλείας καταστήματος στην περιοχή που βρέθηκε ο νεαρός λίγο πριν πέσει νεκρός, θέλοντας να δικαιολογήσει την πράξη του αστυνομικού.
Είχε επιχείρησε να κλέψει πούρα, ενώ διαπληκτίστηκε με τον υπάλληλο του καταστήματος. Το βίντεο εξόργισε ακόμη περισσότερο εκείνους που θεωρούν πως το περιστατικό αφορά τη ρατσιστική βία.
Λόγω των γενικευμένων επεισοδίων που ακολούθησαν, ο κυβερνήτης της πολιτείας Μιζούρι στις ΗΠΑ Τζέι Νίξον έθεσε την πολιτεία σε κατάσταση εκτάκτου ανάγκης.
Η απόφαση αθώωσης του αστυνομικού έβγαλε εκ νέου τους πολίτες στους δρόμους, πυροδοτώντας νέο γύρο επεισοδίων στο Φέργκιουσον.
Ο αστυνομικός, που εμφανίστηκε αμετανόητος, υπογράμμισε ότι λυπάται για την απώλεια της ζωής του νεαρού, όμως επεσήμανε ότι έχει καθαρή τη συνείδησή του σχετικά με τις ενέργειές του.
O Νταβίντε Μπιφόλκο είχε βγει με φίλους του λίγες ημέρες προτού συμπληρώσει τα 17 του χρόνια. Στις 5 Σεπτεμβρίου και ενώ επέβαινε σε ένα σκούτερ με δύο ακόμα άτομα, δεν σταμάτησαν σε μπλόκο.
Οι αστυνομικοί άρχισαν να τους καταδιώκουν με αποτέλεσμα ο οδηγός να χάσει τον έλεγχο του σκούτερ και να πέσουν πάνω στο περιπολικό.
Τότε συνέλαβαν τους δύο από τους τρεις νέους. Ο Μπιφόλκο άρχισε να τρέχει ώσπου τελικά δέχτηκε πυρά και τραυματίστηκε σοβαρά, αφήνοντας την τελευταία το πνοή στο νοσοκομείο όπου διακομίστηκε.
Η αστυνομία υποστηρίζει ότι ο αστυνομικός ήθελε να πυροβολήσει στον αέρα για να φοβίσει τον 17χρονο, αλλά ο αδερφός του κάνει λόγο για δολοφονία.
Σύμφωνα με μαρτυρίες κατοίκων, το περιπολικό εμβόλισε σκόπιμα το σκούτερ και τα πυρά ήταν αχρείαστα.
Όταν έγινε γνωστός ο θάνατος του 17χρονου, πραγματοποιήθηκαν οργισμένες διαδηλώσεις στη Νάπολη, με τους νέους να πυρπολούν δύο περιπολικά του τμήματος της περιοχής.
Λίγους μήνες μετά τη δολοφονία του Michael Brown, η αμερικανική κοινή γνώμη στις 23 Νοεμβρίου συγκλονίστηκε από την εν ψυχρώ δολοφονία 12χρονου από αστυνομικούς στο Οχάιο.
Ο ανήλικος Tamir E. Rice δέχτηκε δύο πυροβολισμούς ενώ έπαιζε σε πάρκο του Κλίβελντ, κρατώντας ένα ψεύτικο όπλο.
Δύο αστυνομικοί έσπευσαν στο σημείο μετά από τηλεφώνημα κατοίκου της περιοχής.
Ο 12χρονος μετακίνησε τα χέρια προς τη ζώνη του και χωρίς να έχει απειλήσει τους αστυνομικούς δέχτηκε τα πυρά.
Μετά το αιματηρό περιστατικό, οι αστυνομικοί συνειδητοποίησαν πως το όπλο που είχε στην κατοχή του ο άτυχος 12χρονος ήταν ρέπλικα τύπου airsoft.
Όπως επισήμανε ο πρόεδρος της Ένωσης Αστυνομικών του Κλίβελαντ Jeff Follmer, δεν είχε διαβιβαστεί στους δύο αστυνομικούς από το υπηρεσιακό κέντρο πως ο κάτοικος που κάλεσε τις αρχές εκτιμούσε ότι το όπλο είναι πιθανότατα ψεύτικο.
Το 12χρονο παιδί υπέκυψε έπειτα από λίγες ώρες στα τραύματά του.
Επιμέλεια: Μαρίνα Κουτσούμπα
