«Πισώπλατη μαχαιριά», «ψυχροπολεμική συμφωνία» είναι μερικές και μάλλον οι πιο… ήπιες εκφράσεις και αντιδράσεις μετά τη απόφαση των ΗΠΑ, της Βρετανίας και της Αυστραλίας να «ιδρύσουν» την AUKUS, τη συμμαχία που έχει στόχο να περιοριστεί η Κίνα και η επιρροή της στη ζώνη του Ινδικού-Ειρηνικού ωκεανού.
Η AUKUS, που πήρε το όνομά της από τα αρχικά των τριών κρατών, προκαλεί τριγμούς στις σχέσεις τους και με τη Γαλλία. Για… πολλά δισεκατομμύρια ευρώ λόγους: οι ΗΠΑ θα ενισχύσουν την Αυστραλία με πυρηνικά υποβρύχια, τα οποία θα κατασκευάσει η Βρετανία. Και αυτό έφερε την απόφαση της Καμπέρα να ακυρώσει τη «συμφωνία του αιώνα» που είχε υπογράψει με το Παρίσι, για να αγοράσει υποβρύχια!
Τα υποβρύχια είναι το «κλειδί» της συμφωνίας που ανακοίνωσαν αιφνιδιαστικά το βράδυ της Τετάρτης (15.09.2021) οι Τζο Μπάιντεν, Μπόρις Τζόνσον και Σκοτ Μόρισον.
«Πισώπλατη μαχαιριά»
Αμέσως μετά την ανακοίνωση της συμφωνίας AUKUS, η Αυστραλία ακύρωσε ένα γιγαντιαίο συμβόλαιο, ύψους 90 δισεκατομμυρίων δολαρίων Αυστραλίας (περίπου 56 δισεκατομμύρια ευρώ), με τη Γαλλία για την παράδοση ενός νέου στόλου υποβρυχίων από την γαλλική ναυπηγική εταιρεία Naval Group, προκαλώντας την οργή του Παρισιού.
Πρόκειται για «πισώπλατη μαχαιριά» από την Αυστραλία και για «ωμή» απόφαση του προέδρου των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν, αντέδρασε ο υπουργός Εξωτερικών της Γαλλίας, Ζαν-Ιβ Λεντριάν στον France Info.
«Είναι πραγματικά μια πισώπλατη μαχαιριά», είπε. «Αυτή η μονομερής, ωμή, απρόβλεπτη απόφαση μοιάζει πολύ με ό,τι έκανε ο (πρώην πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ) Τραμπ», πρόσθεσε, λέγοντας ότι «αισθάνεται θυμό, μαζί με πολλή πικρία».
«Είχαμε οικοδομήσει με την Αυστραλία μια σχέση εμπιστοσύνης. Η εμπιστοσύνη αυτή προδόθηκε», σημείωσε επίσης ο Λεντριάν, ο οποίος είχε συνάψει ο ίδιος το “συμβόλαιο του αιώνα” για τα υποβρύχια με την Αυστραλία, όταν ήταν υπουργός Άμυνας.
Για τη νυν υπουργό Άμυνας της Γαλλίας, Φλοράνς Παρλί, η ακύρωση του συμβολαίου για τα υποβρύχια από την Αυστραλία, είναι «σοβαρό γεγονός». «Από γεωπολιτικής άποψης και διεθνούς πολιτικής, είναι σοβαρό», κατήγγειλε σε δηλώσεις που έκανε στον ραδιοσταθμό RFI η Παρλί, η οποία είπε επίσης ότι δείχνει «ξεκάθαρα τον τρόπο που οι ΗΠΑ αντιμετωπίζουν τους συμμάχους τους».
Το Παρίσι θα προσπαθήσει να περιορίσει το οικονομικό πλήγμα στον Naval Group είπε η Παρλί, η οποία δεν απέκλεισε την διεκδίκηση αποζημίωσης από την Καμπέρα. «Μελετάμε όλες τις κατευθύνσεις και θα προσπαθήσουμε να περιορίσουμε τις πιο πιθανές συνέπειες για τον Naval Group», απάντησε όταν της τέθηκε η ερώτηση για το αν η Γαλλία μπορεί να επιδιώξει αποζημίωση.
«Δεν είναι Ψυχρός Πόλεμος με την Κίνα ούτε προδοσία στη Γαλλία»
Το νέο σύμφωνο ασφαλείας μεταξύ των ΗΠΑ, της Βρετανίας και της Αυστραλίας, το οποίο περιλαμβάνει κυρίως την παράδοση πυρηνικών υποβρυχίων στην Καμπέρα, δεν αποτελεί προάγγελο ενός Ψυχρού Πολέμου ανάμεσα στην Δύση και την Κίνα, ισχυρίστηκε από την πλευρά του ο υπουργός Άμυνας της Βρετανίας.
Ο Μπεν Ουάλας σημείωσε ότι το σύμφωνο δεν περιλαμβάνει πυρηνικά όπλα και δεν αφορά την Κίνα. Ερωτηθείς από τον ραδιοσταθμό Times Radio αν πιστεύει ότι το σύμφωνο συνιστά μέρος ενός νέου Ψυχρού Πολέμου με την Κίνα, ο Ουάλας απάντησε: «Όχι, δεν το πιστεύω και πιστεύω ότι το να τον αποκαλούμε Ψυχρό Πόλεμο είναι απαρχαιωμένο. Δεν πρόκειται για ένα μήνυμα προς την Κίνα», τόνισε.
Παράλληλα, αναφερόμενος στη Γαλλία, ο Ουάλας υπογράμμισε ότι το νέο σύμφωνο μεταξύ των ΗΠΑ, της Βρετανίας και της Αυστραλίας δεν αντιπροσωπεύει κάποια στρατηγική διαφορά μεταξύ της Βρετανίας και της Γαλλίας, αν και, όπως είπε, κατανοεί την απογοήτευση του Παρισιού για την απώλεια του συμβολαίου.
Ο Ουάλας δήλωσε στο BBC ότι μίλησε με την Γαλλίδα ομόλογό του και πρόσθεσε: «Δεν πρόκειται για μια στρατηγική διαφορά ανάμεσα στην Βρετανία και τη Γαλλία. Κατανοώ την απογοήτευση της Γαλλίας για το βιομηχανικό της συμβόλαιο», συμπλήρωσε.
Η βρετανική αμυντική βιομηχανία θα ενισχυθεί από το νέο σύμφωνο για την ανταλλαγή τεχνολογίας των ΗΠΑ και της Βρετανίας με την Αυστραλία, πρόσθεσε εξάλλου ο Ουάλας.
«Θα υπάρξει μια ενίσχυση για τη βρετανική αμυντική βιομηχανία με αυτή τη συνεργασία επειδή εμείς έχουμε συστήματα υποβρυχίων που δεν έχει η Αυστραλία και θα μπορέσουμε να προσφέρουμε πράγματα πάνω σ’ αυτό», κατέληξε στις δηλώσεις που έκανε στο BBC, υπογραμμίζοντας ότι το σύμφωνο δεν συνιστά «προδοσία» σε βάρος των Γάλλων.
Κίνα: Είστε ανεύθυνοι
Στην πρώτη αντίδραση από το Πεκίνο (σ.σ. μετά την ανακοίνωση είχε αντιδράσει ο εκπρόσωπος της κινεζικής πρεσβείας στην Ουάσινγκτον), ο εκπρόσωπος του υπουργείου Εξωτερικών της Κίνας χαρακτήρισε «εξαιρετικά ανεύθυνη» την πώληση πυρηνοκίνητων αμερικανικών υποβρυχίων στην Αυστραλία.
«Η συνεργασία ανάμεσα στις ΗΠΑ, τη Βρετανία και την Αυστραλία στα πυρηνικά υποβρύχια υπονομεύει σοβαρά την περιφερειακή ειρήνη και την περιφερειακή σταθερότητα, εντείνει την κούρσα των εξοπλισμών και θέτει σε κίνδυνο τις διεθνείς προσπάθειες μη διάδοσης των πυρηνικών», δήλωσε στους δημοσιογράφους ο εκπρόσωπος της κινεζικής διπλωματίας Ζάο Λιζιάν.
Κατηγόρησε τις τρεις χώρες ότι επιδεικνύουν «ψυχροπολεμική νοοτροπία» και ότι χρησιμοποιούν το πυρηνικό όπλο για γεωπολιτικούς σκοπούς.
Οι σχέσεις του Πεκίνου με την Καμπέρα είναι τεταμένες εδώ και ενάμισι χρόνο. Ο Ζάο θεώρησε πως η απόκτηση αμερικανικών υποβρυχίων αντιβαίνει στις δεσμεύσεις της Αυστραλίας όσον αφορά τη μη διάδοση των πυρηνικών.
Η AUKUS
Οι ΗΠΑ, οι οποίες επιδιώκουν να ενισχύσουν σε όλα τα επίπεδα τις συμμαχίες τους έναντι της Κίνας, ανακοίνωσαν την Τετάρτη, με την Αυστραλία και το Ηνωμένο Βασίλειο μία ευρεία σύμπραξη ασφαλείας στη ζώνη του Ινδικού-Ειρηνικού ωκεανού που ονομάσθηκε AUKUS και περιλαμβάνει την παράδοση πυρηνικών υποβρυχίων στην Καμπέρα.
Άμεση συνέπεια αυτής της θεαματικής ανακοίνωσης: η Αυστραλία ακύρωσε ένα γιγαντιαίο συμβόλαιο με τη Γαλλία για την παράδοση συμβατικών υποβρυχίων, προκαλώντας το θυμό του Παρισιού, το οποίο κατήγγειλε «μια πισώπλατη μαχαιριά».
Η Κίνα δεν κατονομάζεται στην κοινή ανακοίνωση των ηγετών της Αυστραλίας, των ΗΠΑ και της Βρετανίας, στην οποία γίνεται λόγος για την «ειρήνη και τη σταθερότητα στην περιφέρεια του Ινδικού-Ειρηνικού ωκεανού». Όμως δεν υπάρχει αμφιβολία πως η νέα συμμαχία έχει κατ’ αρχάς στόχο την αντιμετώπιση των περιφερειακών φιλοδοξιών του Πεκίνου.
Ο Τζο Μπάιντεν επαναλαμβάνει από τότε που εξελέγη πως σκοπεύει να αντιπαρατεθεί με την Κίνα, όπως και ο προκάτοχός του Ντόναλντ Τραμπ, αλλά με πολύ διαφορετικό τρόπο, χωρίς να κλειστεί σε μια μετωπική σύγκρουση.
Με πληροφορίες από ΑΠΕ – ΜΠΕ