Το είπε και το έκανε ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ και ξεκίνησε τον εμπορικό πόλεμο με το Μεξικό, τον Καναδά αλλά και την Κίνα, επιβάλλοντας από το Σάββατο (01.02.2025) δασμούς 25% στις στις εισαγωγές προϊόντων από τον Καναδά και το Μεξικό και επιπλέον 10% στους υφιστάμενους δασμούς στα κινέζικά προϊόντα που εισάγονται στις ΗΠΑ. Σειρά έχει και η ΕΕ.
Με αυτή την κίνηση ο Ντόναλντ Τραμπ επιτίθεται στους τρεις κορυφαίους εμπορικούς εταίρους των ΗΠΑ, Μεξικό, Καναδά και Κίνα, που αθροιστικά αντιπροσωπεύουν πάνω από το 40% των εισαγωγών στη χώρα σηματοδοτώντας μια νέα φάση έντασης στις διεθνείς εμπορικές σχέσεις. Το βασικό ερώτημα τώρα είναι πώς θα απαντήσει το Πεκίνο στους δασμούς του Τραμπ και ποιο θα είναι το μέλλον των σχέσεων ΗΠΑ – Κίνας.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Σε αντίθεση με το Μεξικό και τον Καναδά, που αντέδρασαν άμεσα ανακοινώνοντας αντίποινα, η Κίνα τηρεί προς το παρόν μια στάση αναμονής, σημειώνει σε ανάλυσή του το CNN. Το υπουργείο Εμπορίου της χώρας καταδίκασε την απόφαση της Ουάσινγκτον, κάνοντας λόγο για παραβίαση των κανόνων του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου (ΠΟΕ) και προαναγγέλλοντας «αντίμετρα», χωρίς ωστόσο να διευκρινίσει τη μορφή τους.
Παράλληλα, η Κίνα ανακοίνωσε ότι θα προσφύγει επίσημα στον ΠΟΕ, υπογραμμίζοντας ότι η απόφαση των ΗΠΑ αποτελεί μονομερή ενέργεια που παραβιάζει τους διεθνείς εμπορικούς κανόνες.
Τρεις παράγοντες εξηγούν τη στρατηγική αναμονής του Πεκίνου
Η στάση αναμονής της Κίνας πηγάζει από έναν συνδυασμό παραγόντων. Ο πρώτος είναι το πολιτικό πλαίσιο στο οποίο λαμβάνει χώρα αυτή η εξέλιξη.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Η δεύτερη θητεία του Τραμπ ξεκίνησε με απροσδόκητα θερμές σχέσεις με το Πεκίνο. Ο Κινέζος ηγέτης, Σι Τζινπίνγκ, και ο Αμερικανός πρόεδρος Τραμπ είχαν τηλεφωνική επικοινωνία λίγες ημέρες πριν από την ορκωμοσία του τελευταίου, με τον Τραμπ να κάνει λόγο για μια «πολύ καλή συζήτηση». Επιπλέον, η Κίνα έστειλε στην τελετή ορκωμοσίας τον υψηλότερου επιπέδου αξιωματούχο που έχει παρευρεθεί ποτέ σε αντίστοιχη περίσταση.
Παράλληλα, η κινεζική ηγεσία φαίνεται να εκτιμά ότι ο Τραμπ δεν επιθυμεί την κλιμάκωση των εμπορικών εντάσεων σε αυτό το στάδιο, αφού έχει επανειλημμένα δηλώσει την πρόθεσή του να συνεργαστεί με το Πεκίνο για την αντιμετώπιση του πολέμου στην Ουκρανία, ενώ σε πρόσφατη συνέντευξή του στο Fox News άφησε να εννοηθεί ότι οι δύο χώρες μπορούν να καταλήξουν σε μια εμπορική συμφωνία.
Ένας ακόμη παράγοντας που εξηγεί τη στάση της Κίνας είναι η φύση των νέων δασμών. Το 10% που επέβαλε ο Τραμπ είναι σημαντικά χαμηλότερο από το 60% που είχε υποσχεθεί προεκλογικά. Επιπλέον, η Ουάσινγκτον δεν αιτιολόγησε τους δασμούς στη βάση του εμπορικού ελλείμματος – όπως συνέβη το 2018 – αλλά τους συνέδεσε με τον ρόλο κινεζικών εταιρειών στη διακίνηση φαιντανύλης, ενός συνθετικού οπιοειδούς που ευθύνεται για την κρίση ναρκωτικών στις ΗΠΑ.
Ο κίνδυνος εμπορικού πολέμου και οι επιλογές του Πεκίνου
Η στάση… αναμονής της Κίνας ωστόσο ενδέχεται να αλλάξει το επόμενο διάστημα, ιδίως αν οι ΗΠΑ προχωρήσουν σε νέα κλιμάκωση.
Αναλυτές στην Κίνα θεωρούν πιθανό ο Τραμπ να χρησιμοποιεί τους νέους δασμούς ως διαπραγματευτικό χαρτί, προσπαθώντας να αποσπάσει παραχωρήσεις από το Πεκίνο πριν προχωρήσει σε πιο σκληρά μέτρα. Ένα σενάριο που δεν αποκλείεται είναι να ζητήσει από την Κίνα περισσότερα μέτρα ελέγχου στη διακίνηση φαιντανύλης ως αντάλλαγμα για μια μείωση των δασμών.
Ωστόσο αν η Κίνα αποφασίσει να προχωρήσει σε αντίμετρα, έχει αρκετές επιλογές.
Στο παρελθόν, είχε επιβάλει δασμούς σε αμερικανικά αγροτικά προϊόντα και βιομηχανικά αγαθά, προκαλώντας σοβαρές επιπτώσεις σε κρίσιμους τομείς της αμερικανικής οικονομίας. Επιπλέον, η Κίνα έχει ενισχύσει το ρυθμιστικό της πλαίσιο, επιβάλλοντας ελέγχους στις εξαγωγές σπάνιων γαιών – κρίσιμων υλικών για την κατασκευή ηλεκτρονικών συσκευών και στρατιωτικού εξοπλισμού.
Παράλληλα, το Πεκίνο έχει ήδη περιορίσει την εξάρτησή του από τις ΗΠΑ. Το κινεζικό ΑΕΠ βασίζεται μόλις κατά 3% στις εξαγωγές προς την αμερικανική αγορά, ενώ η Κίνα έχει επεκτείνει το εμπορικό της δίκτυο προς άλλες χώρες, μειώνοντας την έκθεσή της στην Ουάσινγκτον.
Το μέλλον των σχέσεων ΗΠΑ – Κίνας
Αν και το Πεκίνο κρατά χαμηλούς τόνους προς το παρόν, το ερώτημα είναι για πόσο ακόμα;
Οι ΗΠΑ έχουν δείξει ότι δεν θα διστάσουν να κλιμακώσουν τις πιέσεις, εάν θεωρήσουν ότι η Κίνα δεν ανταποκρίνεται στις απαιτήσεις τους.
Η Κίνα από την πλευρά της φαίνεται να επενδύει στη διπλωματία και να προβάλλει τον εαυτό της ως υπεύθυνο παίκτη στη διεθνή σκηνή, σε αντίθεση με τις μονομερείς κινήσεις της Ουάσινγκτον.
Αν η Ουάσινγκτον συνεχίσει να αυξάνει την πίεση, η Κίνα ενδέχεται να εγκαταλείψει τη στρατηγική της αναμονής και να απαντήσει με πλήρη εμπορικά αντίποινα, ανοίγοντας έναν νέο γύρο αντιπαράθεσης μεταξύ των δύο μεγαλύτερων οικονομιών του πλανήτη.
