Μπορεί στις πρώτες ώρες μετά το αποτέλεσμα του ιταλικού δημοψηφίσματος (σχεδόν 60% Όχι στις συνταγματικές αλλαγές που πρότεινε η κυβέρνηση) το ευρώ να έφτασε σε χαμηλό 20μήνου αλλά η αντίδραση των διεθνών αγορών δεν ήταν αυτή που περίμεναν πολλοί. Ούτε “Μαύρη” Δευτέρα, ούτε κατρακύλα, ούτε φωνές του τύπου “χανόμαστε”.
Ο προβληματισμός έντονος και δεδομένος μεν αλλά όλα δείχνουν πως είναι και ελεγχόμενος. Και σε αυτό συμβάλει κυρίως το γεγονός πως η προαναγγελθείσα (έτσι κι αλλιώς) παραίτηση του Ρέντσι δύσκολα θα φέρει πρόωρες εκλογές. Άλλωστε, όλοι περίμεναν ότι θα επικρατούσε το Όχι και πως ο Ρέντσι θα υπέβαλε παραίτηση. Το μεγάλο σοκ ήταν η διαφορά από το Ναι, που έφτασε σχεδόν τις 20 μονάδες. Έτσι, οι φόβοι και οι ανησυχίες περιορίστηκαν.
Η απόδοση των ιταλικών ομολόγων αυξήθηκε έως και 14 μονάδες βάσης (0,14 της ποσοστιαίας μονάδας), αλλά ανέκτησε το μεγαλύτερο μέρος του χαμένου εδάφους με βάση τις ελπίδες ότι δεν θα χρειασθούν πρόωρες εκλογές.
Η απόδοση των 10ετών ομολόγων του ιταλικού δημοσίου έφθασε έως το 2,07%, σημειώνοντας άνοδο 14 μονάδων βάσης, αλλά διατηρήθηκε κάτω από το 2,17% που είχε φτάσει στα τέλη Νοεμβρίου και αργότερα διαμορφώθηκε στο 1,99%. Η εξέλιξη αυτή συμπαρέσυρε ανοδικά, από 3 έως 8 μονάδες βάσης, τα πορτογαλικά και ισπανικά ομόλογα.
Οι αποδόσεις των διετών ιταλικών τίτλων αυξήθηκαν 5 μονάδες βάσης στο 0,24%, ενώ πριν λίγο διαμορφώνονταν στο 0,20%. Οι αποδόσεις των γερμανικών 10ετών τίτλων αρχικά μειώθηκαν, καθώς το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος προκάλεσε ζήτηση για ασφαλείς επενδύσεις, αλλά στη συνέχεια αυξήθηκαν κατά 3 μονάδες βάσης στο 0,31%.
Η ανάκαμψη των ιταλικών μετοχών από τις ζημιές που είχαν κατά το άνοιγμα του Χρηματιστηρίου συνέβαλε επίσης στη βελτίωση της αγοράς ομολόγων. Η διαπραγμάτευση της μετοχής της τρίτης μεγαλύτερης ιταλικής τράπεζας Monte dei Paschi ανεστάλη σύντομα μετά από τη βουτιά που έκανε, αλλά η μετοχή της αυξήθηκε στη συνέχεια 0,4%.
Το ευρώ ανέκαμψε, επίσης, από το χαμηλό 21 μηνών που είχε υποχωρήσει στην ασιατική αγορά συναλλάγματος. «Οι περισσότεροι παράγοντες της αγοράς δεν αναμένουν πρόωρες εκλογές. Αν και ο Ρέντσι δήλωσε ότι θα παραιτηθεί, είναι πιθανός ο σχηματισμός μίας νέας κυβέρνησης και αυτό θα οδηγήσει σε κάπως μεγαλύτερη σταθερότητα», δήλωσε διαχειριστής χαρτοφυλακίου της JPMorgan Asset Management.
«Ο κόσμος γνωρίζει ότι η ΕΚΤ αγοράζει ιταλικά ομόλογα και, τώρα που τελείωσε το δημοψήφισμα, το επίκεντρο της προσοχής στρέφεται στη συνεδρίαση της ΕΚΤ την Πέμπτη», πρόσθεσε.
Σχεδόν μόλις έγιναν γνωστά τα exit polls του δημοψηφίσματος και φάνηκε πως η διαφορά ανάμεσα στο Όχι και το Ναι δεν επρόκειτο να γεφυρωθεί, ο πρωθυπουργός της Ιταλίας Ματέο Ρέντσι εμφανίστηκε μπροστά στους δημοσιογράφους, παραδέχτηκε και αποδέχτηκε την ήττα του και ανακοίνωσε την παραίτησή του.
Την οποία θα υποβάλει επίσημα το απόγευμα της Δευτέρας στον πρόεδρο της Δημοκρατίας Σέρτζιο Ματερέλα. Το σενάριο των πρόωρων εκλογών (τις οποίες θέλουν διακαώς το Κίνημα των Πέντε Αστέρων του Μπέπε Γκρίνο και η ξενοφοβική Λέγκα του Βορρά) είναι εκείνο που συγκεντρώνει τις λιγότερες πιθανότητες.
Απομένουν άλλα δυο: είτε ο Ρέντσι θα πεισθεί να παραμένει πρωθυπουργός και να σχηματίσει νέα κυβέρνηση είτε (όπως είχε γίνει και όταν έγινε πρωθυπουργός ο Ρέντσι το 2014) θα επιλεγεί ένα νέο πρόσωπο, που θα πάρει την εντολή και θα κάνει κυβέρνηση με τεχνοκράτες, κάτι σαν το μοντέλο Μόντι. Από τους επικρατέστερους είναι ο υπουργός Οικονομικών Πιερ Κάρλο Παντοάν, ο οποίος μάλιστα λόγω των εξελίξεων δεν πήγε στο Eurogroup.
Ο Ρέντσι με τον Ματαρέλα είχαν ανεπίσημη συνομιλίας μιας ώρας, έγινε γνωστό από πηγές της ιταλικής προεδρίας. Το απόγευμα, αφού ο πρώτος προεδρεύσει για τελευταία φορά σε συνεδρίαση του υπουργικού συμβουλίου, θα πάει στο προεδρικό μέγαρο για να υποβάλει και επίσημα την παραίτησή του στον πρόεδρο της Ιταλικής Δημοκρατίας.
Πλέον, όλα τα βλέμματα είχε στραμμένα στους χειρισμούς του προέδρου της Ιταλίας. Του ανθρώπου που καλείται να διαχειριστεί μια ακόμη πολιτική κρίση και ο οποίος έχει τη φήμη του ανθρώπου που “αγαπάει” την πολιτική σταθερότητα. Ακόμη ένας λόγος που το σενάριο των προώρων εκλογών δεν είναι τόσο πιθανό.
Οι εξουσίες του προέδρου της Ιταλίας είναι περιορισμένες, αλλά μόνο αυτός μπορεί να διαλύσει τη Βουλή και να προκηρύξει πρόωρες εκλογές, όπως απαιτούν το Κίνημα των Πέντε Αστέρων του Μπέπε Γκρίλο (που έχει αποκαλέσει τον Ματαρέλα πρόεδρο των “50 αποχρώσεων του γκρι”) και η Λέγκα του Βορρά.
Ο Σέρτζιο Ματαρέλα, δικαστής του Συνταγματικού Δικαστηρίου μέχρι την εκλογή του στις 31 Ιανουαρίου 2015, είναι ένας χριστιανοδημοκράτης της αριστεράς που έχει έρθει πολλές φορές σε σύγκρουση με τον Σίλβιο Μπερλουσκόνι.
Στα ερείπια της συνταγματικής μεταρρύθμισης, ο Ματαρέλα θα πρέπει να ορίσει κυβέρνηση, κύριος στόχος της οποίας θα είναι η εισαγωγή νέου εκλογικού συστήματος για τους βουλευτές.
Το έχει ξανακάνει άλλωστε. Στις αρχές της δεκαετίας του ‘90, τότε απλός βουλευτής, ο Σέρτζιο Ματαρέλα επιφορτίσθηκε με την κατάρτιση νέου εκλογικού νόμου που θα διασφάλιζε μεγαλύτερη πολιτική σταθερότητα στην Ιταλία.
Ο νόμος «Mattarellum», ο οποίος συνδύαζε πλειοψηφικό και αναλογικό σύστημα, δεν κρίθηκε όπως φαίνεται ικανοποιητικός, αφού αντικαταστάθηκε σε διάστημα δέκα ετών από νέο νόμο, ο οποίος στη συνέχεια τροποποιήθηκε και πάλι από τον Ματέο Ρέντσι.
Με πληροφορίες και από ΑΠΕ – ΜΠΕ