Μετά από σχεδόν τέσσερα χρόνια στο ανώτατο αξίωμα των ΗΠΑ, η προεδρία του Ντόναλντ Τραμπ πλησιάζει στο τέλος της. Για να φτάσουμε ως εδώ όμως, χρειάστηκε να συμβούν μία σειρά από πρωτοφανή γεγονότα.
Το αποκορύφωμα όλων ήταν η εισβολή των υποστηρικτών του απερχόμενου πλανητάρχη στο Καπιτώλιο της πρωτεύουσας της Αμερικής πριν από λίγες μέρες. Το συμβάν αυτόν ίσως να μην είναι καν το τελευταίο κεφάλαιο της ιστορικής προεδρίας του Ντόναλντ Τραμπ, καθώς μένουν ακόμα μερικές ημέρες μέχρι την ορκωμοσία του Τζο Μπάιντεν και το τοπίο των εξελίξεων παραμένει αβέβαιο.
Όλα όσα συνέβησαν τις περασμένες μέρες δεν είναι μεμονωμένα γεγονότα, αλλά το αποτέλεσμα μίας πολύχρονης διαδικασίας, που αποδεικνύει πως η δημοκρατία δεν είναι αδιάβλητη σε καμία χώρα του κόσμου. Με αφορμή τα πρόσφατα γεγονότα λοιπόν, ανατρέξαμε στη βιβλιογραφία η οποία θα μας βοηθήσει να καταλάβουμε καλύτερα πως η πολιτική κατάσταση στη άλλη όχθη του Ατλαντικού έφτασε μέχρι αυτό το σημείο.
Ένα από τα πρώτα έργα στο οποίο στραφήκαμε για να κατανοήσουμε τα τεκταινόμενα στο Λευκό Οίκο τα τελευταία χρόνια είναι το «Φόβος – Ο Τραμπ στον Λευκό Οίκο», του σπουδαίου δημοσιογράφου Μπομπ Γούντγουορντ. Το έργο κυκλοφόρησε σε δύο τόμους μέσα στο 2019 και θεωρείται ένα από τα πιο αποκαλυπτικά βιβλία γύρω από το «φαινόμενο Τραμπ». Ο πρώτος τόμος εξετάζει την άνοδο του Ντόναλντ Τραμπ στην πολιτική σκηνή των ΗΠΑ μέσα από μαρτυρίες, συνεντεύξεις, ημερολόγια και άλλα έγγραφα, ενώ ο δεύτερος τόμος επικεντρώνεται στο όσα συνέβησαν στα πρώτα χρόνια της θητείας του.
Δίπλα στην εκστρατεία του Ντόναλτ Τραμπ βρέθηκε και ο Μάικλ Γουλφ. Ο Αμερικάνος δημοσιογράφος κατέγραψε από κοντά την άνοδο του μεγιστάνα στο προεδρικό αξίωμα. Όσα έζησε τα συμπεριέλαβε αμέσως μετά στο βιβλίο «Πυρ και μανία». Σύντομα ακολούθησε και η συνέχεια του έργου, με τίτλο «Siege – Trump Under Fire», όπου ο δημοσιογράφος αναλύει τη συμπεριφορά του Τραμπ ως προέδρου -πλέον- των ΗΠΑ. Τα δύο αυτά έργα βοηθούν τον αναγνώστη να γνωρίσει καλύτερα την ψυχοσύνθεση του Ντόναλντ Τραμπ, όπως αυτή παρουσιάζεται στην καθημερινότητά της και όχι μπροστά στο ευρύ κοινό.
Τα γεγονότα στην πρωτεύουσα των ΗΠΑ ξύπνησαν το ενδιαφέρον μας και για λογοτεχνικά έργα που καταπιάνονται με παρόμοια θέματα. Το πρώτο που μας ήρθε στο μυαλό δεν είναι άλλο από το «Δεν γίνονται αυτά εδώ» του Λιούις Σινκλέρ. Ο Αμερικάνος νομπελίστας έγραφε από το 1935 για την πιθανότητα εμφάνισης ενός ηγέτη που θα εγκαθίδρυε ένα φασιστικό καθεστώς διακυβέρνησης στις ΗΠΑ και τα αποτελέσματα που θα είχε κάτι τέτοιο. Με πιο αλληγορική διάθεση μας παρουσιάζει την ιστορία ενός αλλοπρόσαλλου κόσμου το βιβλίο «Ένας χρόνος και μια μέρα», όπου η πρωταγωνίστρια χάνει ένα χρόνο από τη ζωή της χωρίς να το καταλάβει. Ένας εντελώς διαφορετικός κόσμος την περιμένει και δεν ξέρει πως να τον αντιμετωπίσει.
Όπως κι αν προσπαθήσουμε να προσεγγίσουμε το ζήτημα της ελευθερίας και της δημοκρατίας, το μόνο σίγουρο είναι πως όσα είδε ο πλανήτης να συμβαίνουν πριν από μερικά εικοσιτετράωρα στις ΗΠΑ υπενθύμισε σε όλους την εύθραυστη φύση του δημοκρατικού πολιτεύματος. Σε τέτοιες περιόδους, όπου η αβεβαιότητα αυξάνεται και η σιγουριά μειώνεται, είναι καλό να αντιμετωπίζουμε τις καταστάσεις με ψυχραιμία και αυτό ακριβώς προσφέρουν τα βιβλία που είδαμε παραπάνω. Είτε μέσα από την αναλυτικότερη ματιά στη φύση του ζητήματος (πολιτική καριέρα Ντόναλντ Τραμπ), είτε μέσω της δύναμης της αφήγησης, μπορούν να βοηθήσουν στην προσέγγιση κάθε σκέψης με έναν πιο ολοκληρωμένο και ενημερωμένο τρόπο.