Η Ιαπωνία συμπληρώνει δεκατρία χρόνια από την τριπλή καταστροφή της 11ης Μαρτίου 2011, όταν ένας από τους πιο ισχυρότερους σεισμούς που έχει καταγραφεί ποτέ στον πλανήτη προκάλεσε ένα φονικό τσουνάμι, το οποίο με τη σειρά του αποτέλεσε αιτία για την πυρηνική καταστροφή στη Φουκουσίμα.
Η είδηση από τη μακρινή Ιαπωνία για έναν σεισμό 9 Ρίχτερ προκάλεσε παγκόσμιο συναγερμό και τρόμο. Και το κακό είχε μόλις αρχίσει…
Ακολούθησε η είδηση για τεράστιο τσουνάμι που χτύπησε τις ακτές της χώρας. Και στη συνέχεια ήρθε ο απόλυτος τρόμος. Ο πυρηνικός σταθμός Fukushima Daiichi στην περιοχή Φουκουσίμα έμεινε χωρίς ρεύμα.
Δεκατρία χρόνια μετά το σοβαρότερο πυρηνικό ατύχημα της σύγχρονης ιστορίας μετά το Τσερνόμπιλ, στις εγκαταστάσεις της Φουκουσίμα, τα αναπάντητα ερωτήματα είναι ακόμη πολλά, κυρίως για τις επιπτώσεις της μεγάλης καταστροφής και την τοξικότητα στο εσωτερικό των αντιδραστήρων.
Ο σεισμός στην Ιαπωνία μίκρυνε τη μέρα και άλλαξε τη Γη
Μια ημέρα σαν σήμερα, στις 14:46 το μεσημέρι (τοπική ώρα) της 11ης Μαρτίου 2011 η Ιαπωνία συγκλονίζεται από έναν τρομακτικό σεισμό μεγέθους 9 Ρίχτερ.
Το επίκεντρο εντοπίστηκε ανοιχτά του νησιού Χονσού. Το εστιακό του βάθος ήταν μόλις 24,4 χιλιόμετρα. Η γη σειόταν για 6 ολόκληρα λεπτά!
Η δόνηση γίνεται αισθητή σε ολόκληρη τη χώρα. Τρομαγμένοι οι κάτοικοι τρέχουν να βγουν έξω από τα κτίρια που «χορεύουν» στους ρυθμούς των Ρίχτερ.
Ήταν ο ισχυρότερος σεισμός που έχει καταγραφεί ποτέ στην Ιαπωνία και ο τέταρτος ισχυρότερος σεισμός στον κόσμο από το 1900 οπότε και είχε αρχίσει η σύγχρονη τήρηση των αρχείων.
Πολλοί από τους μετασεισμούς που ακολούθησαν ήταν μεγαλύτεροι από τα 7 Ρίχτερ!
Οι ζημιές τεράστιες και ο τρόμος ασύλληπτος.
Σύμφωνα με αναφορές από το Εθνικό Ινστιτούτο Γεωφυσικής και Ηφαιστειολογίας της Ιταλίας, η επίπτωση του σεισμού ήταν τόσο ισχυρή ώστε ο άξονας της Γης μετακινήθηκε κατά 4 ίντσες / 10 εκατοστά.
Λόγω του σεισμού της 11ης Μαρτίου η διάρκεια της 24ώρης ημέρας στην Γη μίκρυνε κατά 1,8 μικροδευτερόλεπτα, σύμφωνα με τον γεωφυσικό Ρίτσαρντ Γκρός από τη Jet Propulsion Laboratory της NASA στην Πασαντίνα.
Όσα ακολουθούν δεν μπορεί κανείς να τα φανταστεί.
Λίγα λεπτά μετά τη δόνηση άρχισαν να ηχούν οι σειρήνες που προειδοποιούσαν για τσουνάμι. Οι αρχές στις παραθαλάσσιες πόλεις σήμαναν συναγερμό και κάλεσαν τους πολίτες να φύγουν όσο πιο γρήγορα γίνεται και να πάνε σε υψηλότερα σημεία.
Ο σεισμός προκάλεσε ισχυρά κύματα τσουνάμι που μπορεί να έφτασαν σε ύψη έως και 40,5 μέτρα στο Μιγιάκο στο νομό Ιβάτε του Τοχόκου και το οποίο, στην περιοχή του Σεντάι, ταξίδεψε με ταχύτητα 700 χιλιόμετρα την ώρα και έως 10 χιλιόμετρα στην ενδοχώρα.
Οι κάτοικοι του Σεντάι είχαν μόνο από 8-10 λεπτά προειδοποίησης και περισσότεροι από εκατό χώροι εκκένωσης πλημμύρισαν.
Το τσουνάμι σάρωσε την ιαπωνική ενδοχώρα και σκότωσε πάνω από 15.000 ανθρώπους, κυρίως λόγω πνιγμού, αν και τα αμβλέα τραύματα προκάλεσαν επίσης πολλούς θανάτους.
Λίγη ώρα μετά ορμητικά κύματα ύψους ακόμα και 15 μέτρα βγήκαν στη στεριά και άρχισαν να καταπίνουν οτιδήποτε έβρισκαν μπροστά τους.
Πόλεις και ολόκληρα χωριά θάφτηκαν κάτω από τόνους ορμητικών νερών.
Κανείς και τίποτα δεν μπορούσε να σταματήσει αυτό το καταστροφικό τσουνάμι.
Κατάπινε στο πέρασμά του σπίτια, κτίρια, αυτοκίνητα, πλοία. Έφτασε ακόμα και 20 χιλιόμετρα στην ενδοχώρα.
Στην πραγματικότητα το τσουνάμι ήταν πολύ πιο καταστροφικό και πολύ πιο θανατηφόρο από τον ίδιο τον σεισμό.
Μία έκθεση από το 2015 έδειξε ότι 228.863 άνθρωποι ζούσαν ακόμη μακριά από το σπίτι τους στο είτε σε προσωρινές οικίες είτε λόγω μόνιμης μετεγκατάστασης.
Οι εκρήξεις στο πυρηνικό εργοστάσιο Φουκουσίμα
Δυστυχώς ο εφιάλτης δεν είχε τελειώσει ακόμα.
Το τσουνάμι προκάλεσε πυρηνικά ατυχήματα, κυρίως την κατάρρευση επιπέδου 7 σε τρεις αντιδραστήρες στο συγκρότημα πυρηνικών σταθμών Fukushima Daiichi και τις σχετικές ζώνες εκκένωσης έπληξαν εκατοντάδες χιλιάδες κατοίκους
Οι μονάδες του πυρηνικού σταθμού Fukushima Daiichi στην περιοχή Φουκουσίμα της Ιαπωνίας έμειναν χωρίς ηλεκτρική ενέργεια, με αποτέλεσμα να μείνει χωρίς ψύξη η καρδιά του αντιδραστήρα και να λιώσει.
Τα καύσιμα εξαντλήθηκαν σε πολλές ηλεκτρικές γεννήτριες. Η απώλεια ηλεκτρικής ενέργειας σταμάτησε τα συστήματα ψύξης, προκαλώντας τη συσσώρευση θερμότητας.
Η συσσώρευση θερμότητας προκάλεσε την παραγωγή αερίου υδρογόνου. Χωρίς εξαερισμό, το αέριο συσσωρεύτηκε μέσα στις δομές συγκράτησης του αντιδραστήρα και τελικάεξερράγη
Την επόμενη ημέρα του σεισμού (12.03) σημειώθηκε η πρώτη έκρηξη στον αντιδραστήρα Νο 1.
Στη συνέχεια εκρήξεις σημειώθηκαν και σε άλλους αντιδραστήρες. Ακολούθησε μεγάλη έκλυση ραδιενέργειας στο περιβάλλον και σημαντική ραδιολογική ρύπανση που οδήγησε στη λήψη απόφασης για εκκένωση σε ακτίνα 20 χιλιομέτρων γύρω από τον σταθμό.
Το πυρηνικό ατύχημα στη Φουκουσίμα της Ιαπωνίας είναι ένα από τα μεγαλύτερα ατυχήματα που έχουν ποτέ συμβεί στην πυρηνική βιομηχανία και κατηγοριοποιήθηκε στο επίπεδο 7 στην κλίμακα INES (International Nuclear and Radiological Event Scale), στο ίδιο επίπεδο με το ατύχημα του Τσερνόμπιλ το 1986!
Η περιοχή κηρύχθηκε σε κατάσταση ανάγκης και διατάχθηκε η εκκένωση των κατοικιών σε ακτίνα αρκετών χιλιομέτρων καθώς τα επίπεδα ραδιενέργειας που κατέγραψαν οι μετρήσεις ήταν πολύ πιο πάνω από τα επιτρεπτά όρια.
Σε ότι αφορά τις απώλειες, η Εθνική Αστυνομική Υπηρεσία στην Ιαπωνία επιβεβαίωσε 15.899 θανάτους, 6.157 τραυματίες και 2.529 αγνοούμενους σε είκοσι νομούς.
Επιπλέον, περίπου 3.000 επιπλέον θάνατοι έχουν αναγνωριστεί ως «θάνατοι που σχετίζονται με το σεισμό» και έτσι ο συνολικός αριθμός των θανάτων που προκλήθηκαν από την καταστροφή ανήλθαν σε 19.575.
Από τους 13.135 θανάτους που καταγράφηκαν έως τις 11 Απριλίου 2011, 12.143 ή 92,5% οφείλονταν σε πνιγμό. Από τα συνολικά επιβεβαιωμένα θύματα, 14.308 πνίγηκαν, 667 συνεθλίβησαν ή πέθαναν από εσωτερικούς τραυματισμούς και 145 πέθαναν από εγκαύματα.
Σύμφωνα με εκτιμήσεις, το οικονομικό κόστος των ζημιών στην Ιαπωνία έφτασε τα 4,6 δισεκατομμύρια δολάρια και υπήρξε παγκόσμια ανταπόκριση.
Τα Ηνωμένη Έθνη ανακοίνωσαν ότι βρίσκονται σε ετοιμότητα για την αποστολή τουλάχιστον 30 ομάδων διάσωσης στις πληγείσες περιοχές.
Έτοιμες να προσφέρουν βοήθεια δήλωσαν Ρωσία και Γαλλία.
Η ανθρωπιστική κρίση αλλά και ο οικονομικός αντίκτυπος ήταν ασύλληπτα.
Το τσουνάμι είχε ως αποτέλεσμα περισσότερους από 340.000 εκτοπισμένους στην περιοχή Τοχόκου και έλλειψη τροφής, νερού, καταφυγίου, φαρμάκων και καυσίμων για τους επιζώντες.
Οι παράκτιες πόλεις και κωμοπόλεις της Ιαπωνίας έμειναν με σχεδόν 25 εκατομμύρια τόνους συντρίμμια.
13 χρόνια μετά ψάχνουν στους αντιδραστήρες τι υπάρχει μέσα τους
Δεκατρία χρόνια μετά τον πυρηνικό όλεθρο, ο υπεύθυνος του έργου καθαρισμού της περιοχής γύρω από τον πυρηνικό σταθμό της Φουκουσίμα λέει ότι η ομάδα του αγωνίζεται να πάρει ένα δείγμα από την καρδιά των ραδιενεργών συντριμμιών στην περιοχή.
Σε εξέλιξη βρίσκεται εδώ και χρόνια η προσπάθεια για τον καθαρισμό των υπολειμμάτων του πυρηνικού σταθμού Fukushima Daiichi, με τους συμμετέχοντες στις έρευνες να ετοιμάζονται αφαιρέσουν υπολείμματα καυσίμου από τους αντιδραστήρες του σταθμού προκειμένου να «φανεί» τι υπάρχει μέσα τους, που παραμένει μυστήριο μέχρι σήμερα.
Ο σεισμός και το τσουνάμι που ακολούθησε κατέστρεψαν τα συστήματα ψύξης του εργοστασίου της Φουκουσίμα Νταϊτσι, προκαλώντας την τήξη τριών από τους αντιδραστήρες του, απελευθερώνοντας ακτινοβολία και εκδιώκοντας χιλιάδες κατοίκους από τα σπίτια τους. Ορισμένες περιοχές κοντά στο εργοστάσιο είναι ακόμη μη κατοικήσιμες
Το κλειδί για να λυθεί αυτό το μυστήριο είναι ένα δείγμα λιωμένου καυσίμου από το εσωτερικό ενός αντιδραστήρα, δήλωσε ο Akira Ono, επικεφαλής του τμήματος παροπλισμού της Tokyo Electric Power Company Holdings, σε συνέντευξή του στο Associated Press.
Περίπου 880 τόνοι λιωμένου πυρηνικού καυσίμου με υψηλή ραδιενέργεια παραμένουν μέσα στους τρεις κατεστραμμένους αντιδραστήρες, αλλά κανείς δεν γνωρίζει σε ποια κατάσταση βρίσκεται το λιωμένο καύσιμο ή πού ακριβώς έπεσε στους αντιδραστήρες.
Αυτά τα δεδομένα είναι ζωτικής σημασίας για να κάνουμε ένα σχέδιο για την ασφαλή κατάργησή τους, είπε ο Ono.
Ένας ανιχνευτής ρομπότ του 2019 κοίταξε για πρώτη φορά μέσα στο αντιδραστήρα Νο2 -τον λιγότερο κατεστραμμένο.
Η TEPCO προσπαθεί να εξάγει μια μικρή ποσότητα λιωμένων συντριμμιών χρησιμοποιώντας έναν ρομποτικό βραχίονα. Αυτή η προσπάθεια έχει καθυστερήσει πάνω από δύο χρόνια καθώς η ομάδα επεξεργάζεται πώς να περάσει το ρομπότ από τα συντρίμμια.
Η επόμενη προσπάθεια της ομάδας θα γίνει τον Οκτώβριο, χρησιμοποιώντας μια προηγουμένως δοκιμασμένη συσκευή που μοιάζει με «καλάμι ψαρέματος» για να βγάλει ένα προκαταρκτικό δείγμα, ενώ θα περιμένει τεχνικές βελτιώσεις στον ρομποτικό βραχίονα, είπε ο Ono.
Τον περασμένο μήνα, το εργοστάσιο πραγματοποίησε την πρώτη πτήση με drone στον αντιδραστήρα που επλήγη περισσότερο, τον αντιδραστήρα Νο 1, για να ερευνήσει τα λιωμένα συντρίμμια, αλλά αναγκάστηκε να ακυρώσει τη δεύτερη ημέρα εξερεύνησης, αφού ένα δευτερεύον ρομπότ που βοηθούσε στη μετάδοση δεδομένων απέτυχε.
«Είμαστε καινούριοι σε αυτά τα πράγματα και μερικές φορές συναντάμε απρόβλεπτα λάθη στο έδαφος. Αλλά είναι όλα πολύτιμα μαθήματα για τα επόμενα βήματά μας», είπε ο Όνο.
Οι επικριτές λένε ότι ο στόχος εκκαθάρισης 30-40 ετών που έχουν θέσει η κυβέρνηση και η TEPCO είναι υπερβολικά αισιόδοξος.
Η έλλειψη δεδομένων, τεχνολογίας και σχεδίων σχετικά με το τι θα γίνει με το θανατηφόροραδιενεργό λιωμένο καύσιμο και άλλα πυρηνικά απόβλητα καθιστά δύσκολο να έχουμε μία σαφή εικόνα για το πώς μπορεί να καταλήξει το συγκρότημα του εργοστασίου και το περιβάλλον του όταν τελειώσει ο καθαρισμός.
Τον περασμένο Αύγουστο, το εργοστάσιο άρχισε να απορρίπτει επεξεργασμένο νερό στη θάλασσα, κάτι που ο Όνο δήλωσε ότι ήταν ένα σημαντικό βήμα προς τα μπροστά.
Εάν η επόμενη προσπάθεια ανάκτησης δείγματος από τον αντιδραστήρα Νο 2 πετύχει, θα είναι «ένα τεράστιο βήμα» και «μια σημαντική αλλαγή σταδίου», είπε.
Ο πυρηνικός σταθμός Fukushima Daiichi απελευθερώνει αυτή τη στιγμή μια τέταρτη παρτίδα νερού 7.800 τόνων.
Μέχρι στιγμής, τα αποτελέσματα της καθημερινής δειγματοληψίας θαλασσινού νερού πληρούν τα πρότυπα ασφαλείας, αλλά το αμφιλεγόμενο σχέδιο έχει αντιμετωπίσει διαμαρτυρίες από ντόπιους ψαράδες και γειτονικές χώρες, κυρίως την Κίνα, η οποία έχει απαγορεύσει τις εισαγωγές ιαπωνικών θαλασσινών.
Η TEPCO ολοκλήρωσε την αφαίρεση όλων των ράβδων αναλωμένου καυσίμου από μια δεξαμενή ψύξης στον αντιδραστήρα Νο 4 το 2014 και από την δεξαμενή του αντιδραστήρα Νο 3 το 2021.
Σχεδιάζει να ολοκληρώσει την αφαίρεση των ράβδων από τις δεξαμενές Νο 1 και Νο 2 έως το 2031.