Την τελευταία εβδομάδα η Ιταλία βιώνει μια από τις πιο σοβαρές πολιτικές κρίσεις στην ιστορία της. Αλλά τους ηγέτες των κομμάτων που κέρδισαν τις εκλογές του περασμένου Μαΐου τους νοιάζουν οι… εκλογές.
Πολλοί απόρησαν με την ξαφνική αλλαγή στάσης από πλευράς του Ματέο Σαλβίνι (Λέγκα του Βορρά) και του Λουίτζι ντι Μάιο (Πέντε Αστέρια). Οι δυο ηγέτες φάνηκαν την Τετάρτη (30.05.2018) πρόθυμοι να συζητήσουν την κυβέρνηση υπό τον τεχνοκράτη Κάρλο Κοτταρέλλι.
Τα… μπάνια του λαού στην Ιταλία, είναι ιερά
Βάσει των όσων ξέραμε, την Τετάρτη θα έπρεπε να ορκιστεί η κυβέρνηση τεχνοκρατών υπό τον Κοτταρέλλι. Αλλά πήρε ξανά αναβολή. Και πλέον στο τραπέζι πέφτει ακόμη και το ενδεχόμενο η νέα κυβέρνηση να αποτελείται από πολιτικούς και όχι τεχνοκράτες.
Η αλλαγή στάσης από Σαλβίνι και Ντι Μάιο φαίνεται πως έχει να κάνει με τα… μπάνια του λαού. Όταν το απόγευμα της περασμένης Τρίτης (29.05.2018) ο Κοτταρέλλι έφευγε άπρακτος από το προεδρικό μέγαρο, όλοι μίλησαν για εκλογές άμεσα. Ακούστηκε ακόμη και η ημερομηνία: 29 Ιουλίου. Και αυτό ήταν που χτύπησε… καμπανάκι στ’ αυτιά των Ντι Μάιο και Σαλβίνι.
Στην Ιταλία οι εκλογές δεν γίνονται ποτέ καλοκαίρι. Αν οι κάλπες στηθούν στις 29 Ιουλίου, θα είναι η πρώτη φορά που οι Ιταλοί θα κληθούν να ψηφίσουν κατακαλόκαιρο. Όμως πολλοί έχουν προγραμματίσει τις διακοπές τους ήδη. Οι ηλικιωμένοι, δε, δύσκολα θα βγουν από τα σπίτια τους για να ψηφίσουν. Ο Σαλβίνι, της Λέγκας του Βορρά, φοβάται και κάτι ακόμα: ότι μια τέτοια επιλογή μπορεί να τον ζημιώσει. Γιατί μεγάλο μέρος των επιχειρηματιών του ιταλικού βορρά, δεν συνηθίζει να ακυρώνει τόσο εύκολα τις θερινές διακοπές του…
Προσπαθούν να τα βρουν
Έτσι, Σαλβίνι και Ντι Μάιο ξεκίνησαν έναν αγώνα δρόμου για το σχηματισμό κυβέρνησης. Έστω μιας κυβέρνησης που θα οδηγήσει τη χώρα σε εκλογές μετά τις… διακοπές! Ήταν ο Λουίτζι Ντι Μάιο εκείνος που αποφάσισε να κάνει το πρώτο βήμα. Πρότεινε να αρχίσει ξανά η προσπάθεια σχηματισμού κυβέρνησης μαζί με τη Λέγκα του Βορρά.
Ο ηγέτης του Κινήματος των Πέντε Αστέρων ζήτησε από τον γραμματέα της Λέγκα Ματέο Σαλβίνι να βάλει νερό στο κρασί του. Και να δεχτεί ο Πάολο Σαβόνα να μην είναι στο υπουργείο Οικονομικών. Να είναι στην κυβέρνηση όμως, αλλά σε άλλο υπουργείο. Ο Σαβόνα ήταν το όνομα στο οποίο έθεσε βέτο ο Ιταλός πρόεδρος Σέρτζιο Ματταρέλλα και γι’ αυτό δεν σχηματίστηκε η κυβέρνηση από τον Τζουζέπε Κόντε.
Αν και βρήκε την πρόταση “περίεργη”, όπως είπε, δεσμεύτηκε να συζητήσει την πρόταση με τον Σαβόνα. Δεν ήθελε να κλείσει την πόρτα στο διάλογο, είπε επίσης.
Σε περίπτωση που η προσπάθεια αυτή αποτύχει, η εναλλακτική θα είναι προφανώς η σύνθεση της κυβέρνησης τεχνοκρατών του Κάρλο Κοταρέλι. Μένει να διαπιστωθεί αν τα κόμματα θα συνεχίσουν να αρνούνται να στηρίξουν στη Βουλή και στην Γερουσία την κυβέρνηση Κοτταρέλλι. Σε τέτοια περίπτωση, οι εξουσίες της θα ήταν σχεδόν μηδενικές.
Αν η σύνθεση μιας πολιτικής κυβέρνησης του Κινήματος Πέντε Αστέρων με την Λέγκα μείνει μόνον στο υποθετικό επίπεδο, η χώρα θα οδηγηθεί σε πρόωρες εκλογές. Αρχικά, γινόταν αναφορά στον Σεπτέμβριο ή τον Οκτώβριο. Τις δυο τελευταίες ημέρες, τόσο η κεντροαριστερά, όσο και η Λέγκα και τα Πέντε Αστέρια, άφησαν να διαρρεύσει ότι ίσως στηθούν κάλπες στις 29 Ιουλίου.
Οι δημοσκοπήσεις
Όλα αυτά ενώ δυο νέες δημοσκοπήσεις δείχνουν πως ποσοστό από 60% έως 72% των Ιταλών θέλουν να παραμείνει η χώρα στο ευρώ, ενώ 23% έως 24% θα επέλεγαν την αποχώρηση από το κοινό νόμισμα.
Οι δημοσκοπήσεις έγιναν από τους οργανισμούς Euromedia και Piepoli για την εκπομπή «Porta a Porta» του κρατικού ραδιοτηλεοπτικού δικτύου RAI που μεταδόθηκε χθες Τετάρτη το βράδυ.
Το ευρώ έχει γίνει μέρος της πολιτικής συζήτησης η οποία διεξάγεται πριν από τις πρόωρες εκλογές που αναμένεται να πραγματοποιηθούν αργότερα φέτος ή στις αρχές του 2019.
Η δημοσκόπηση του Piepoli έδειξε πως 72% θέλουν να παραμείνουν, 23% θέλουν να φύγουν και 5% είναι αναποφάσιστοι. Η δημοσκόπηση του Euromedia έδειξε πως 60% θέλουν να μείνουν, 24% θέλουν να φύγουν και 16% είναι αναποφάσιστοι.
Οι αγορές
Οι επενδυτές επέστρεψαν την Πέμπτη (31.05.2018) στην ιταλική αγορά κρατικών ομολόγων, οδηγώντας πτωτικά το κόστος δανεισμού της χώρας. Και αυτό έγινε λόγω των αυξημένων προσδοκιών ότι μπορεί να αποφευχθεί η διεξαγωγή πρόωρων εκλογών και να αποκλιμακωθεί η πολιτική κρίση.
Η απόδοση του διετούς ομολόγου μειώθηκε έως 50 μονάδες βάσης στο 1,45%. Η απόδοση του 10ετούς ομολόγου υποχώρησε κατά 20 μονάδες βάσης στο 2,85%, ενώ η διαφορά απόδοσης μεταξύ των 10ετών ιταλικών και γερμανικών τίτλων μειώθηκε στις 248 μονάδες βάσης, έως και 22 μονάδες βάσης μικρότερο σε σχέση με το χθεσινό κλείσιμο.
Όλο και πλησιάζει το Italexit
Μόνο λίγα βήματα απέχει η Ιταλία ως την έξοδό της από την Ευρωζώνη, προειδοποιεί ο καθηγητής Οικονομικών και πρώην πρόεδρος του Ινστιτούτου Οικονομικών Μελετών (Ifo) του Μονάχου Χανς-Βέρνερ Ζιν. Αυτό που θα μπορούσε να πυροδοτήσει τη διαδικασία είναι, κατ’ αυτόν, οι ιδέες για την εισαγωγή παράλληλου νομίσματος.
Σε άρθρο του στην οικονομική επιθεώρηση Wirtschaftswoche, ο Ζιν προειδοποιεί ότι «αν η Γερμανία είναι απρόθυμη να χαρίσει χρήματα ή να δώσει εγγυήσεις για τις επόμενες γενιές, είναι μεγάλη η πιθανότητα η Ιταλία να εγκαταλείψει το ευρώ». Η πολιτική επανάσταση, τονίζει χαρακτηριστικά, «αναβλήθηκε αλλά δεν ακυρώθηκε», για να προσθέσει ότι δεν αποκλείεται ο μελλοντικός πρωθυπουργός της Ιταλίας να πει «ή μας δίνετε χρήματα ή φεύγουμε».
Για τον Ζιν, ο σημαντικότερος παράγοντας κινδύνου για την συνοχή της Ευρωζώνης είναι η ιδέα που παρουσίασαν η Λέγκα του Βορρά και το Κίνημα Πέντε Αστέρων περί ενός παράλληλου νομίσματος, προκειμένου να ορθοποδήσει η ιταλική οικονομία.
Ο Γερμανός οικονομολόγος θεωρεί μάλιστα το ενδεχόμενο αρκετά πιθανό μεσοπρόθεσμα, καθώς, όπως εξηγεί, κανένας άλλος δεν θα χρηματοδοτήσει το υψηλό έλλειμμα της Ιταλίας. «Ένα παράλληλο νόμισμα θα βοηθούσε την Ιταλία να θέσει υπό έλεγχο τους εταίρους της και να τους προσφέρει την επιλογή να εγκαταλείψει αμέσως την νομισματική ένωση», τονίζει.
Πιο επικίνδυνη η Ιταλία από την Ελλάδα
«Η κατάσταση στην Ιταλία είναι πολύ εκρηκτική και σαφώς πιο επικίνδυνη σε σχέση με την κρίση στην Ελλάδα. Οι Έλληνες το 2010 πίστευαν πως η χώρα τους είναι αρκετά σημαντική, ώστε να μπορέσουν να καταστρέψουν το ευρώ. Αυτός τότε ήταν ένας ρεαλιστικός υπολογισμός και ο δικαιολογημένος φόβος για έναν κίνδυνο μετάδοσης χάρισε στους Έλληνες το πρώτο πακέτο βοήθειας. Στη συνέχεια οι Ευρωπαίοι δημιούργησαν τους μηχανισμούς EFSF και ESM για να προστατεύσουν το ευρώ» απάντησε ο Χάρολντ Τζέιμς, ιστορικός οικονομίας στο πανεπιστήμιο του Πρίνστον, στο ερώτημα του γερμανικού περιοδικού Spiegel πόσο επικίνδυνο θα ήταν για την Ευρωζώνη και την Ευρωπαϊκή Ένωση εάν τα «Πέντε Αστέρια» και η «Λέγκα του Βορρά» κατάφερναν τελικά να σχηματίσουν κυβέρνηση συνασπισμού στην Ιταλία. «Αλλά η Ιταλία είναι πολύ μεγαλύτερη και πολύ πιο σημαντική από όσο ήταν ποτέ η Ελλάδα» προσέθεσε ο Τζέιμς.
Guardian: Έκτακτη συνεδρίαση της ΕΚΤ;
Με τις εξελίξεις στην Ιταλία να προκαλούν αναταράξεις στις διεθνείς αγορές, ο Guardian αναφέρει πως δεν αποκλείεται, άμεσα, ο επικεφαλής της ΕΚΤ (Ιταλός) Μάριο Ντράγκι να συγκαλέσει έκτακτο διοικητικό συμβούλιο στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα.
«Ο Mάριο Ντράγκι προφανώς παρακολουθεί τις εξελίξεις και πιθανώς να συγκαλέσει έκτακτη συνεδρίαση άμεσα», δήλωσε πηγή κοντά στο διοικητικό συμβούλιο της Ε.Κ.Τ., σύμφωνα με την εφημερίδα.
Ο Guardian υποστηρίζει ότι η Ε.Ε. συνέβαλε στη δημιουργία της κρίσης της Ιταλίας. «Αν δεν μάθει, θα ακολουθήσουν χειρότερα. Η έλλειψη βοήθειας στη μεταναστευτική κρίση έστρεψε τους Ιταλούς προς τον αντιευρωπαϊκό λαϊκισμό και η Ε.Ε. έχει λίγους μήνες στη διάθεσή της να διορθώσει τη ζημιά. Για άλλη μια φορά η Ε.Ε. αντιμετωπίζει μια κρίσιμη απειλή από την ασταμάτητη άνοδο του λαϊκισμού και αναδύονται οι σκιές του σκοτεινότερου παρελθόντος της Ευρώπης. Οι ιταλικές εκλογές σχετίζονταν κυρίως από το μεταναστευτικό ζήτημα και τα αντιμεταναστευτικά συναισθήματα συνδυάστηκαν με τα αντιευρωπαϊκά. Όπως η Ελλάδα πρωτύτερα, η Ιταλία άλλαξε από μια πολύ φιλοευρωπαϊκή χώρα σε μια έντονα ευρωσκεπτικιστική εντός λίγων μηνών. Υπάρχουν πολλοί εσωτερικοί λόγοι για τα πολιτικά και τα κοινωνικά προβλήματα και στις δυο χώρες, αλλά η έλλειψη αλληλεγγύης της Ε.Ε. προς ένα ασθενέστερο μέλος που αναλαμβάνει το βάρος ενός ευρωπαϊκού προβλήματος, επιδείνωσε την κατάσταση» εκτιμά.
Με πληροφορίες από ΑΠΕ – ΜΠΕ