Από την 1η Ιουλίου που η κυβέρνηση του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν ανακοίνωσε την αποχώρηση από τη Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης – που θέτει νομικά δεσμευτικούς κανόνες για την αντιμετώπιση της έμφυλης βίας – και παρά το γεγονός ότι οι επιθέσεις εναντίων γυναικών δεν έχουν σημειώσει ραγδαία άνοδο, οι γυναίκες στην Τουρκία νιώθουν πιο ευάλωτες από τότε.
Την ίδια ώρα, υπέρμαχοι των δικαιωμάτων των γυναικών στην Τουρκία εκτιμούν ότι η απόσυρση από την διεθνή σύμβαση ενθαρρύνει τους δράστες έμφυλης βίας. Σύμφωνα μάλιστα με την Νουρσέν Ινάλ, μέλος της οργάνωσης We Will Stop Feminicide (Θα σταματήσουμε τις γυναικοκτονίες): «Σε αυτή τη χώρα γίνεται κάθε ημέρα ένας φόνος γυναίκας».
«Η απόσυρση της Τουρκίας από τη Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης ενθάρρυνε τους δράστες», διαβεβαιώνει η Νουρσέν Ινάλ , μία ημέρα πριν την Παγκόσμια Ημέρα για την Εξάλειψη της Βίας κατά των Γυναικών, που είναι αύριο, Πέμπτη 25 Νοεμβρίου.
Υπενθυμίζεται ότι ο Ρετζέπ Ταγίπ Ενρτογάν είχε επικυρώσει τον Μάρτιο με διάταγμα τη Σύμβαση του Συμβουλίου της Ευρώπης για την πρόληψη και την αντιμετώπιση της βίας εναντίον των γυναικών και της ενδοοικογενειακής βίας. Όμως το συντηρητικό κυβερνών Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AKP) κατήγγειλε ότι η Σύμβαση αυτή ενθαρρύνει την ομοφυλοφιλία και απειλεί την παραδοσιακή οικογένεια. Τελικά η Τουρκία αποσύρθηκε από αυτή, με την τουρκική κυβέρνηση να διαβεβαιώνει ότι οι νόμοι και το Σύνταγμα της χώρας προστατεύουν καλύτερα τις γυναίκες.
«Έχει βγει από την ατζέντα»
Από τις αρχές του 2021 συνολικά 345 γυναίκες έχουν δολοφονηθεί στην Τουρκία, σύμφωνα με την οργάνωση We Will Stop Feminicide. Το 2020 συνολικά φονεύθηκαν 410, από τις οποίες περισσότερες από δέκα εντοπίστηκαν νεκρές σε ύποπτες συνθήκες, όπως αυτοκτονίες.
Στις αρχές Νοεμβρίου ο βίαιος θάνατος της Μπασάκ Τσενγκίζ στην Κωνσταντινούπολη, μιας 28χρονης αρχιτεκτόνισσας που δολοφονήθηκε με ένα σπαθί σαμουράι, προκάλεσε οργή και τρόμο: ο ύποπτος, ο Τσαν Γκοκτούγκ Μποζ, εξήγησε στην αστυνομία ότι τη σκότωσε επειδή βαριόταν.
Ο φόνος της Τσενγκίζ αύξησε τις εκκλήσεις να επανέλθει η Τουρκία στη Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης, όμως ο Ερντογάν το απέκλεισε λέγοντας ότι αυτό «έχει βγει εντελώς από την ατζέντα». «Για εμάς οι γυναίκες είναι τα πιο ιερά όντα. Δεν θα επιτρέψουμε ποτέ να κηλιδωθεί η ιερότητά τους», επέμεινε ο Τούρκος πρόεδρος. «Κατά συνέπεια δεν χρειαζόμαστε τη Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης».
Οι Αρχές διστάζουν να δεχθούν καταγγελίες των γυναικών
Για την Μπερίν Σονμέζ, μέλος της Ένωσης Γυναικών για την Ισότητα, η απόσυρση της Τουρκίας από τη Σύμβαση προκάλεσε ένα αίσθημα ατιμωρησίας μεταξύ των δραστών. «Ένας άνδρας που είχε φυλακιστεί ρώτησε τον δικηγόρο του, λίγο μετά την απόσυρση της Τουρκίας από τη Σύμβαση, αν θα αφεθεί ελεύθερος», σημειώνει. Σύμφωνα με τη Σονμέζ, τα αστυνομικά τμήματα διστάζουν να δεχθούν τις καταγγελίες των γυναικών.
Η Αντίλ Ντογάν, της Ένωσης Αλληλεγγύης των Γυναικών του Εσένγιαλι, μιας συνοικίας της Κωνσταντινούπολης, θεωρεί ότι η στάση των δυνάμεων ασφαλείας και των εισαγγελέων έχει επίσης αλλάξει.
Μέχρι πρότινος κάθε αστυνομικό τμήμα διέθετε δύο γραφεία αρμόδια για να δέχονται τις γυναίκες θύματα βίας, ενώ η εντολή για τον περιορισμό των κινήσεων ενός δράστη μπορούσε να δοθεί μέσα σε 24 ώρες και πλέον χρειάζονται τουλάχιστον δύο ημέρες, αναφέρει η Ντογάν.
Ακόμη χειρότερο, προσθέτει, οι γυναίκες θύματα βίας πλέον είναι υποχρεωμένες να έχουν ιατρική έκθεση που να πιστοποιεί τα τραύματά τους, οι απειλές για τη σωματική τους ακεραιότητα δεν αρκούν.
Υποθέσεις ύποπτων θανάτων μπαίνουν στο αρχείο
Ακτιβίστριες επισημαίνουν επίσης ότι από τον Ιούλιο και μετά – δηλαδή μετά την αποχώρηση της Τουρκίας από την Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης – παρατηρείται μια αύξηση των ύποπτων θανάτων.
«Εκατόν ογδόντα γυναίκες έχουν δολοφονηθεί από τον Μάρτιο ως τον Ιούλιο του 2021 και πρέπει επίσης να μετράμε και 171 ύποπτους θανάτους», τονίζει η Μπερίν Σονμέζ, μέλος της Ένωσης Γυναικών για την Ισότητα. Διευκρινίζει δε οι υποθέσεις αυτές μπήκαν στο αρχείο χωρίς να γίνει έρευνα, με εξαίρεση κάποιες περιπτώσεις που οι θάνατοι των γυναικών ήρθαν στο φως της δημοσιότητας.
Η Νουρσέν Ινάλ, μέλος της οργάνωσης We Will Stop Feminicide αποκαλύπτει ότι ο αριθμός των ύποπτων θανάτων σχεδόν ισοδυναμεί με αυτόν των επίσημα καταγεγραμμένων γυναικοκτονιών. «Γιατί ο θάνατος των γυναικών αυτών παραμένει ύποπτος;», διερωτάται. «Επειδή δεν έγιναν έρευνες και δεν ακολουθήθηκαν οι σωστές διαδικασίες», προσθέτει. Όμως, όπως υπογραμμίζει, «σε αυτό αναφέρεται ένα από τα βασικά άρθρα της Σύμβασης της Κωνσταντινούπολης, το οποίο ζητεί να διεξάγεται κάθε φορά επαρκής έρευνα προκειμένου να καθοριστεί αν πρόκειται για αυτοκτονία ή φόνο».
Με πληροφορίες από ΑΠΕ-ΜΠΕ