Τι γιορτάζουμε τελικά σήμερα, 8 Μαρτίου την Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας; Τον ρόλο της γυναίκας στη σύγχρονη κοινωνία; Τους αγώνες των γυναικών της 8ης Μαρτίου; Ποιες είναι οι προσδοκίες και ποια η πραγματικότητα για τη γυναίκα σε όλον τον κόσμο;
Η ιστορία της 8ης Μαρτίου πίσω από την Παγκόσμια Ημέρα της γυναίκας
Όλα ξεκίνησα στις 8 Μαρτίου του 1857. Τότε, έγινε μια μεγάλη διαμαρτυρία από εργάτριες κλωστοϋφαντουργίας στη Νέα Υόρκη. Αίτημα τους ήταν οι καλύτερες συνθήκες εργασίας.
Ντυμένες στα λευκά οι γυναίκες ζητούσαν ανθρώπινες συνθήκες δουλειάς και μείωση των ωρών εργασίας. Υπολογίζεται ότι οι γυναίκες εκείνη την εποχή δούλευαν στα εργοστάσια περίπου 16 ώρες τη μέρα ενώ οι μισθοί τους ήταν σημαντικά μικρότεροι απ’ τους μισθούς των ανδρών.
Στα αιτήματα των εργατριών της Νέας Υόρκης περιλαμβανόταν και η μείωση των ωρών εργασίας στις 10, αλλά και η εξίσωση των μισθών ανδρών και γυναικών. Οι αστυνομικές δυνάμεις ρίχνονται με μανία πάνω στις εργάτριες, οι διαδηλώσεις βάφτηκαν στο αίμα, ενώ οι εργοδότες προχώρησαν σε ομαδικές απολύσεις.
Η πρώτη Διεθνής Ημέρα της Γυναίκας γιορτάστηκε το 1909 με πρωτοβουλία του Σοσιαλιστικού Κόμματος των ΗΠΑ και υιοθετήθηκε δύο χρόνια αργότερα από τη Σοσιαλιστική Διεθνή.
Ο εορτασμός για τη γυναίκα καθιερώθηκε ύστερα από πολύχρονη καθυστέρηση το 1910 με πρόταση της Γερμανίδας σοσιαλίστριας Clara Zetkin κατά τη διάρκεια της Δεύτερης Διεθνούς ενώ εορτάσθηκε για πρώτη φορά το 1911.
Μετά την επικράτηση της Οκτωβριανής Επανάστασης στη Ρωσία, η φεμινίστρια Αλεξάνδρα Κολοντάι έπεισε τον Λένιν να καθιερώσει την 8η Μαρτίου ως επίσημη αργία. Η Παγκόσμια Ημέρα της γυναίκας ξεκίνησε ως ένας εορτασμός στις χώρες της Ανατολικής Ευρώπης, της Ρωσίας, καθώς και του πρώην σοβιετικού μπλοκ.
Θεσμοθετήθηκε τελικά το 1977 από τον ΟΗΕ. Τότε καλέστηκαν όλες τις χώρες του κόσμου να γιορτάσουν την ημέρα αυτή. Δεν πρέπει να συγχέεται με την Ημέρα Ισότητας των Γυναικών (26 Αυγούστου) που εορτάζεται στις ΗΠΑ. Αυτή η μέρα αφορά στην απόκτηση δικαιώματος ψήφου των Αμερικανίδων γυναικών στις 26 Αυγούστου 1920.
Η Ημέρα της Γυναίκας στην Ελλάδα
Η πρώτη απεργία εργατριών στην Ελλάδα έγινε στον Πειραιά. Συγκεκριμένα, έλαβε μέρος στο εργοστάσιο υφαντουργίας των αδελφών Ρετσίνα. Η εν λόγω υφαντουργία είχε αποφασίσει να μειώσει τους μισθούς των γυναικών από 80 σε 60 λεπτά.
Η πρώτη γυναικεία εφημερίδα, η «Εφημερίδα των Κυριών» κυκλοφόρησε το 1887. Η εφημερίδα πρόβαλλε θέματα που αφορούσαν στο δικαίωμα στην εκπαίδευση και την εργασία.
Από την ίδρυση του ελληνικού κράτους η θέση των γυναικών, ιδίως των έγγαμων, ήταν εξαρτημένη από την ανδρική εξουσία και νομικά ρυθμιζόταν από το συνδυασμό τοπικών έθιμων και του βυζαντινο-ρωμαϊκού δικαίου με τη νεώτερη νομική θεωρία.
Προς το τέλος του 18ου αιώνα ξεκίνησε κινητοποίηση κυρίως εγγράμματων γυναικών της μεσαίας τάξης για την πρόσβαση στην εκπαίδευση και την εργασιακή τους προστασία, ενώ τη περίοδο του μεσοπολέμου εμφανίστηκαν φεμινιστικές οργανώσεις με ευρύτερα αιτήματα βασισμένα στα ανθρώπινα δικαιώματα και τις δημοκρατικές αρχές.
Το 1952 χορηγήθηκε στις Ελληνίδες δικαίωμα ψήφου και το 1955 απέκτησαν ευρύτερα πολιτικά δικαιώματα. Ωστόσο, εξακολούθησαν να βρίσκονται σε ισχύ νομικές διακρίσεις εις βάρος τους στην οικογένεια και στην εργασία, που είχαν ενσωματωθεί στον Αστικό Κώδικα του 1946. Τα αστικά και κοινωνικά δικαιώματα των γυναικών παρέμειναν περιορισμένα μέχρι την καθιέρωση της ισότητας των φύλων στο Σύνταγμα του 1975 και την αναμόρφωση του οικογενειακού δικαίου τη δεκαετία του 1980.
Η γυναίκα στα στατιστικά
Το Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ επισημαίνει πως το παγκόσμιο γυναικείο εργατικό δυναμικό έχει αυξηθεί κατά 1 δισεκατομμύριο τα τελευταία δέκα χρόνια.
Σύμφωνα με έρευνα της Independent, σε περίπου 117 χρόνια θα λυθεί εντελώς το μισθολογικό χάσμα.
Το ποσοστό των γυναικών που έχει πέσει θύμα σωματικής ή και σεξουαλικής βίας στην Ευρώπη, από την ηλικία των 15 ετών και άνω, είναι 1 στις 3 γυναίκες, ποσοστό 33%.
Από τους 500 πιο πλούσιους ανθρώπους του κόσμου, μόνο οι 55 είναι γυναίκες.
Μόνο το 1/5 των κοινοβουλευτικών εδρών καταλαμβάνονται από γυναίκες.
13.000.000 γυναίκες σε διάστημα 12 μηνών είχαν βιώσει κάποιας μορφής ψυχολογική βία από έναν τέως ή νυν σύντροφο, όπως δημόσιο εξευτελισμό ή απαγόρευση εξόδου από το σπίτι.
Κάθε χρόνο πεθαίνουν 3.500 γυναίκες λόγω ενδοοικογενειακής βίας στις 28 χώρες μέλη της ΕΕ.
«Οι σύγχρονες κοινωνίες, ακόμα και οι πιο προοδευτικές, απέχουν ακόμα πολύ από αυτό που θα μπορούσε να θεωρηθεί ως πλήρης ισότητα των δύο φύλων. H σημερινή μέρα δεν είναι καθόλου κατάλληλη για εμπορευματοποιημένους εορτασμούς με απουσία κοινωνικού και πολιτικού περιεχομένου» επισήμανε ο πρωθυπουργός μιλώντας στην ειδική συνεδρίαση της Βουλής στην αίθουσα της Γερουσίας για την Ημέρα της Γυναίκας.
Συναυλία αφιερωμένη στην Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας στις 8 Μαρτίου
Εκδήλωση θα πραγματοποιηθεί σήμερα στο Θέατρο της Ελληνοαμερικανικής Ένωσης. Στη συναυλία, μεταξύ άλλων, παρουσιάζονται έργα των συνθετών: Madalena Casulana, Eliza Gilkyson, Orlande de Lassus, John Wilbye, Νίκου Γούναρη, Μίκη Θεοδωράκη, Παύλου Καρρέρ, Γεωργίου Λαμπελέτ, Θεόφραστου Σακελλαρίδη και Μάνου Χατζιδάκι.
Η εκδήλωση θα πραγματοποιηθεί την Πέμπτη 8 Μαρτίου, στις 20.00 με τίτλο «Άρωμα Γυναίκας».
Συμμετέχει ο πιανίστας Θάνος Μαργέτης και διευθύνει ο μαέστρος Σταύρος Μπερής.
Μουσική βραδιά με τη σφραγίδα κορυφαίων ελληνίδων δημιουργών
Το Σάββατο 10 Μαρτίου, στις 18.30, στο Μουσείο Λαϊκής Τέχνης και Παράδοσης «Αγγελική Χατζημιχάλη» του δήμου Αθηναίων, ο Οργανισμός Πολιτισμού, Αθλητισμού και Νεολαίας του δήμου Αθηναίων, σε συνεργασία με το Καλλιτεχνικό Δίκτυο Παραστατικών Τεχνών ΚΙΝΗΤΗΡΑΣ, παρουσιάζει μια μοναδική μουσική – ποιητική βραδιά με τη σφραγίδα κορυφαίων ελληνίδων δημιουργών και καλλιτέχνιδων, Το κοινό θα πραγματοποιήσει ένα μουσικό-ποιητικό ταξίδι, το οποίο υπογράφει σκηνοθετικά η Βιολέττα Γύρα, με την Αλίκη Αβδελοπούλου στην απαγγελία και το τραγούδι και τον Οδυσσέα Κωνσταντόπουλο στη μουσική.
Μια βραδιά που θα ακουστούν έργα που έγραψαν, συνέθεσαν ή ερμήνευσαν σημαντικές γυναικείες καλλιτεχνικές προσωπικότητες της χώρας μας, όπως οι Μυρτιώτισσα (που έγραψε για την Αγγελική Χατζημιχάλη), Σαβίνα Γιαννάτου, Ελένη Καραΐνδρου, Μαρία Πολυδούρη, Φλέρυ Νταντωνάκη, Σοφία Βέµπο, Κική Δηµουλά, Μαρίκα Νίνου, Ευτυχία Παπαγιαννοπούλου, Μαρία Λαϊνά, Κατερίνα Γώγου, Κατερίνα Αγγελάκη-Ρουκ, Σωτηρία Μπέλλου, Μελίνα Μερκούρη, Λένα Καλλέργη, Κατερίνα Σηµηντήρα, Λίνα Νικολακοπούλου και Ζωή Καρέλλη.
Πώς τιμάται σήμερα και το doodle της Google
Παραδοσιακά, αυτή η μέρα αποτελεί φόρο τιμής στα γεγονότα της 8 Μαρτίου 1857. Ενώσεις για τα δικαιώματα των γυναικών και ακτιβιστές διαδηλώνουν σε όλο τον κόσμο για να κάνουν γνωστά τα αιτήματά τους για βελτίωση της θέσης των γυναικών. Σήμερα, σε πολλές περιοχές, η Παγκόσμια Ημέρα της γυναίκας έχει χάσει το πολιτικό της νόημα.
Έχει γίνει απλώς μια ευκαιρία για τους άνδρες να εκφράσουν την αγάπη τους για τις γυναίκες. Μια μέρα που φέρνει στη γιορτή της μητέρας ή του αγίου Βαλεντίνου. Σε άλλες περιοχές, ωστόσο, παραμένει ισχυρή η αρχική πολιτική σημασία της και η γυναίκα παλεύει ακόμα για τα δικαιώματά της.
Μια μέρα κινητοποιήσεων σε όλο τον κόσμο για την υποστήριξη της ισότητας. Μια μέρα για την αξιολόγηση της θέσης των γυναικών στην κοινωνία. Μια μέρα φόρος τιμής στις νίκες και τα επιτεύγματα του κινήματος. Αυτό γιορτάζουμε την Παγκόσμια Ημέρα της γυναίκας…
Σήμερα, η μέρα αυτή τιμάται με ένα Doodle της Google με 12 ιστορίες γυναικών από όλον τον κόσμο.
Η Πενέλοπε Κρουζ τιμά με τον δικό της τρόπο τη μέρα αυτή…
Μεταξύ αυτών, η ηθοποιός Πενέλοπε Κρουζ γνωστοποίησε ότι ματαιώσε ορισμένες από τις υποχρεώσεις της και θα απεργήσει από τις «οικιακές» της υποχρεώσεις, αναθέτοντας τη φροντίδα των δύο παιδιών της στον πατέρα τους Ξαβιέ Μπαρδέμ.
Την ίδια ώρα, στην Ισπανία η γυναίκα βρίσκεται σε πρώτο πλάνο. Ανακοινώθηκαν ακυρώσεις δρομολογίων στο σιδηροδρομικό δίκτυο λόγω των απεργιακών κινητοποιήσεων για την Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας. Παράλληλα, τα δύο συνδικάτα, οι Επιτροπές Εργατών (CCOO) και η Γενική Ένωση Εργατών (UGT) κήρυξαν δίωρη στάση εργασίας.
Για το CCOO, πρέπει να απορριφθεί ο «αρνητισμός σχετικά με τις ανισότητες» μεταξύ ανδρών και γυναικών. Ανισότητες που επιδεινώθηκαν με την οικονομική κρίση το διάστημα 2008- 2014.
Πρέπει επίσης να καταγγελθούν οι ανισότητες «στις πιθανότητες πρόσληψης, στο ενδεχόμενο παρενόχλησης και βίας, φαινόμενα που αντιμετωπίζουν χιλιάδες και χιλιάδες γυναίκες» σύμφωνα με τη συνδικαλιστική ένωση UGT.
Αυτά ακριβώς γιορτάζει η γυναίκα και όλος ο κόσμος, σήμερα 8 Μαρτίου…
Πηγή βίντεο: Bendigo Bank, Pomellato, United Nations, Scroll.in, UN Women