Η Ευρωπαϊκή Ένωση εισέρχεται σε μια νέα εποχή άμυνας: σύμφωνα με το σχέδιο «Defence Readiness Roadmap 2030» που εξασφάλισε το Politico, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή καλεί τα κράτη-μέλη να προετοιμαστούν «για τα πεδία μάχης του αύριο» και ιδιαίτερα απέναντι στη Ρωσία.
Το έγγραφο, που παρουσιάστηκε την Πέμπτη (15.10.2025) στις Βρυξέλλες, καθορίζει ένα σαφές χρονοδιάγραμμα: έως το 2030, η Ευρωπαϊκή Ένωση πρέπει να είναι στρατιωτικά έτοιμη να αποτρέψει τους αντιπάλους της και να απαντήσει σε κάθε επίθεση, ιδίως από τη Ρωσία.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Το φιλόδοξο αυτό σχέδιο θα συζητηθεί από τους υπουργούς Άμυνας πριν διαβιβαστεί στους Ευρωπαίους ηγέτες την επόμενη εβδομάδα. Σηματοδοτεί μια στροφή: η ΕΕ, που για δεκαετίες βασιζόταν στο ΝΑΤΟ, επιδιώκει πλέον να οικοδομήσει μια πραγματική στρατηγική αυτονομία, εν μέσω του πολέμου στην Ουκρανία, της ρωσικής απειλής και των αμφιβολιών γύρω από τη δέσμευση των Ηνωμένων Πολιτειών μετά την επιστροφή του Ντόναλντ Τραμπ στην εξουσία.
Μια κατακερματισμένη ευρωπαϊκή άμυνα
Το έγγραφο επισημαίνει ότι, παρά την αύξηση των εθνικών αμυντικών προϋπολογισμών, οι δαπάνες παραμένουν υπερβολικά διασπασμένες, προκαλώντας σπατάλη πόρων και έλλειψη διαλειτουργικότητας μεταξύ των στρατών.
Για να το αντιμετωπίσει αυτό, η Κομισιόν θέλει το 40% των εξοπλιστικών αγορών να πραγματοποιείται από κοινού έως το 2027, έναντι λιγότερο του 20% σήμερα. Ο στόχος θα ανέλθει στο 55% έως το 2028 και στο 60% έως το 2030, δίνοντας προτεραιότητα στις ευρωπαϊκές και ουκρανικές εταιρείες.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Η Επιτροπή ελπίζει να κινητοποιήσει έως και 800 δισεκατομμύρια ευρώ για τον εκσυγχρονισμό της ευρωπαϊκής άμυνας, μέσω πολλών προγραμμάτων: του σχεδίου SAFE (δάνεια για εξοπλισμούς), του Ευρωπαϊκού Ταμείου Άμυνας και του επόμενου πολυετούς προϋπολογισμού της ΕΕ, που αναμένεται το 2027.
Εννιά στρατηγικές προτεραιότητες
Η «Defence Readiness Roadmap» εντοπίζει εννέα βασικούς τομείς στους οποίους πρέπει να ενισχυθούν οι ευρωπαϊκές δυνατότητες: αντιαεροπορική και αντιπυραυλική άμυνα, στρατιωτική κινητικότητα, πυροβολικό, πυρομαχικά, τεχνητή νοημοσύνη και κυβερνοάμυνα, drones, αντι-drone, χερσαίες και ναυτικές επιχειρήσεις, καθώς και εφοδιαστική υποστήριξη.
Τρία βασικά προγράμματα πρέπει να εγκριθούν πριν από το τέλος του έτους: το «Eastern Flank Watch», ένα σύστημα που συνδέει την επίγεια, αεροπορική και αντι-drone άμυνα, το «European Air Shield», ένα πολυεπίπεδο σύστημα αεράμυνας και το «Defence Space Shield», για την προστασία των ευρωπαϊκών δορυφόρων.
Οι Βρυξέλλες θέλουν να ξεκινήσουν όλα τα προγράμματα προτεραιότητας μέσα στο πρώτο εξάμηνο του 2026.
Μεταξύ φιλοδοξίας και εθνικής κυριαρχίας
Η Επιτροπή φροντίζει να τονίσει ότι τα κράτη-μέλη θα παραμείνουν κυρίαρχα ως προς την εθνική τους άμυνα. Ωστόσο, ορισμένες χώρες, όπως η Γερμανία και η Σουηδία, εμφανίζονται επιφυλακτικές: το Βερολίνο ζητά οι στόχοι να είναι συμβατοί με εκείνους του ΝΑΤΟ, ενώ η Στοκχόλμη απαιτεί μετρήσιμα αποτελέσματα αντί για γραφειοκρατικούς δείκτες.
Το κείμενο προσπαθεί επίσης να καθησυχάσει τις χώρες του Νότου, αναφέροντας τις «απειλές που προέρχονται από άλλες περιοχές του κόσμου», όπως τη Μέση Ανατολή και την Αφρική.
Τέλος, το σχέδιο υπόσχεται στενή συνεργασία με το ΝΑΤΟ, ώστε να αποφευχθεί κάθε ανταγωνισμός και να διασφαλιστεί η συμπληρωματικότητα μεταξύ των δύο οργανισμών.
Προς μια Ευρώπη με ενιαία αμυντική ταυτότητα
Για την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, δεν πρόκειται πλέον για λόγια: σε έναν κόσμο όπου «τα αυταρχικά κράτη προσπαθούν να παρεμβαίνουν στις κοινωνίες και τις οικονομίες μας», η ΕΕ πρέπει να αποκτήσει τα μέσα να υπερασπιστεί το δημοκρατικό της μοντέλο.
«Η Ευρώπη πρέπει να είναι έτοιμη για τα πεδία μάχης του αύριο», καταλήγει το έγγραφο, σύμφωνα με το Politico.
Αν εγκριθεί, το σχέδιο αυτό θα σηματοδοτήσει μια μεγάλη μεταμόρφωση: τη μετάβαση της Ευρωπαϊκής Ένωσης, απέναντι στις ρωσικές απειλές και την αβεβαιότητα της αμερικανικής στήριξης, σε μια αυτόνομη στρατιωτική δύναμη με ενιαία στρατηγική κατεύθυνση.
