Η Σύνοδος Κορυφής των 27 ηγετών της ΕΕ αποφάσισε να προχωρήσει προς την κατεύθυνση της χρήσης έκτακτων εσόδων από «παγωμένα» περιουσιακά στοιχεία της Ρωσίας προς όφελος της Ουκρανίας, συμπεριλαμβανομένης της δυνατότητας χρηματοδότησης της ευρωπαϊκής στρατιωτικής υποστήριξης του Κιέβου.
Αυτό επισημαίνεται στα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου για την Ουκρανία. Κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου λίγο μετά τη λήξη των εργασιών της πρώτης ημέρας της συνόδου κορυφής, η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, ανέφερε ότι η ΕΕ πιθανόν θα είναι έτοιμη να εκταμιεύσει το πρώτο δισεκατομμύριο (ευρώ) από κέρδη δεσμευμένων ρωσικών περιουσιακών στοιχείων για να υποστηριχθεί η Ουκρανία ήδη στις αρχές Ιουλίου.
«Πράγματι υπάρχει ισχυρή στήριξη για τη χρήση των υπερκερδών από ακινητοποιημένα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία για στρατιωτικούς σκοπούς από την Ουκρανία», είπε η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν. «Είπα στους ηγέτες ότι αν κινηθούμε με ταχύτητα τώρα στην ολοκλήρωση της πρότασης, θα μπορούσαμε να εκταμιεύσουμε το πρώτο δισεκατομμύριο ήδη την 1η Ιουλίου. Άρα εξαρτάται από εμάς», από το «αν θα κινηθούμε γρήγορα», επέμεινε η πρόεδρος της Επιτροπής.
«Είμαι βέβαιος ότι μπορούμε να δράσουμε πολύ γρήγορα και να θέσουμε σε εφαρμογή αυτό το μηχανισμό», δήλωσε από την πλευρά του ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Σαρλ Μισέλ. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο στήριξε την πρόταση που παρουσίασε η Επιτροπή και η βελγική προεδρία διαβεβαίωσε ότι η πρόθεση είναι να εργαστούμε πολύ γρήγορα προς αυτήν την κατεύθυνση, ανέφερε ο Σαρλ Μισέλ και πρόσθεσε πως είναι σημαντικό να μπορέσουμε να χρησιμοποιήσουμε τα χρήματα αυτά για να αγοράσουμε αμυντικό εξοπλισμό για την Ουκρανία.
Όσον αφορά την ανάγκη θωράκισης της ευρωπαϊκής άμυνας, η Πρόεδρος της Επιτροπής ανέφερε ότι η αμυντική βιομηχανία, ως βιομηχανία της ενιαίας αγοράς, μπορεί να υποστηριχθεί από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για την ενίσχυση των διαφόρων τομέων. Αναφερόμενη στην αμυντική βιομηχανική στρατηγική που πρόσφατα παρουσίασε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν επισήμανε τη δυνατότητα που έχουν τα κράτη-μέλη να προχωρήσουν σε κοινές προμήθειες και σε καλύτερες προμήθειες. Τόνισε, επίσης, ότι η ενίσχυση της βιομηχανικής βάσης θα δώσει ώθηση στην έρευνα και ανάπτυξη σε νέες τεχνολογίες. «Αυτή τη στιγμή αυτό προσπαθούμε να κάνουμε, να έχουμε ένα μηχανισμό που όχι μόνο θα έχουμε γρήγορα καλύτερες προμήθειες», πρόσθεσε.
Η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν ανέφερε, τέλος, ότι το θέμα της ευρωπαϊκής άμυνας χρειάζεται την «αμέριστη προσοχή πλήρους απασχόλησης». Ως εκ τούτου, πρότεινε στην επόμενη Επιτροπή να υπάρχει Επίτροπος Άμυνας, που θα ασχολείται ακριβώς με αυτό το πολύ σημαντικό τμήμα της κοινής μας αγοράς.
Τι αναφέρουν τα συμπεράσματα
Η Ευρωπαϊκή Ένωση δεσμεύεται να αυξήσει τη συνολική αμυντική της ετοιμότητα και τις αμυντικές της δυνατότητες ώστε να ανταποκρίνεται στις ανάγκες και τις φιλοδοξίες της στο πλαίσιο των μεγεθυνόμενων απειλών και των προκλήσεων για την ασφάλεια, σύμφωνα με τα συμπεράσματα της Συνόδου Κορυφής για την Ασφάλεια και την Άμυνα.
Με βάση τη Διακήρυξη των Βερσαλλιών και τη Στρατηγική Πυξίδα, δεσμεύεται να μειώσει τις στρατηγικές της εξαρτήσεις και να κλιμακώσει τις δυνατότητές της.
Η ευρωπαϊκή αμυντική τεχνολογική και βιομηχανική βάση θα πρέπει να ενισχυθεί αναλόγως σε ολόκληρη την Ένωση. Η αύξηση της αμυντικής ετοιμότητας και η ενίσχυση της κυριαρχίας της Ένωσης θα απαιτήσουν πρόσθετες προσπάθειες, σύμφωνα με τις αρμοδιότητες των κρατών μελών, για:
α) την εκπλήρωση της κοινής δέσμευσης για ουσιαστική αύξηση των αμυντικών δαπανών και επενδύσεις καλύτερα και ταχύτερα από κοινού,
β) τη βελτίωση της πρόσβασης της ευρωπαϊκής αμυντικής βιομηχανίας στη δημόσια και ιδιωτική χρηματοδότηση. Στο πλαίσιο αυτό, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο καλεί το Συμβούλιο και την Επιτροπή να διερευνήσουν όλες τις επιλογές για κινητοποίηση χρηματοδότησης και να υποβάλουν έκθεση έως τον Ιούνιο. Επιπλέον, η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων καλείται να προσαρμόσει την πολιτική της για δανεισμό στην αμυντική βιομηχανία και τον τρέχοντα ορισμό των αγαθών διπλής χρήσης, διαφυλάσσοντας παράλληλα τη χρηματοδοτική της ικανότητα,
γ) την παροχή κινήτρων για την ανάπτυξη και τις κοινές προμήθειες για την αντιμετώπιση κρίσιμων ελλείψεων δυνατοτήτων της ΕΕ, ιδίως σε στρατηγικούς τομείς, καθώς και για την πλήρη χρήση των συνεργειών μεταξύ εθνικών και ευρωπαϊκών διαδικασιών αμυντικού σχεδιασμού,
δ) την ενίσχυση των συνεργατικών/κοινών αμυντικών επενδύσεων, από την έρευνα και την ανάπτυξη στο στάδιο του σχεδιασμού, στην εκβιομηχάνιση και τις κοινές προμήθειες και να βελτιώσει την προβλεψιμότητα, π.χ. μέσω πολυετών σταθερών συμβάσεων,
ε) την αύξηση της ανθεκτικότητας της ευρωπαϊκής αμυντικής βιομηχανίας, της ευελιξίας της και της ικανότητάς της να αναπτύσσει και να παράγει καινοτόμα αμυντικά προϊόντα, ενισχύοντας τη διαλειτουργικότητα και την εναλλαξιμότητα τους και διασφαλίζοντας τη διαθεσιμότητά τους στα κράτη μέλη,
στ) την ενθάρρυνση της περαιτέρω ολοκλήρωσης της ευρωπαϊκής αμυντικής αγοράς σε ολόκληρη την Ένωση, τη διευκόλυνση της πρόσβασης στις αμυντικές αλυσίδες εφοδιασμού, ιδίως για μικρομεσαίες επιχειρήσεις και εταιρείες μεσαίας κεφαλαιοποίησης, και τη μείωση της γραφειοκρατίας,
ζ) την ενίσχυση της ταχείας απόκρισης και τον έγκαιρο εντοπισμό των σημείων συμφόρησης στις αλυσίδες εφοδιασμού για την αμυντική αγορά και να εξασφαλίσει ότι η νομοθεσία της ΕΕ δεν αποτελεί εμπόδιο στην ανάπτυξη της ευρωπαϊκής αμυντικής βιομηχανίας,
η) την υποστήριξη πρωτοβουλιών για τη συνέχιση των επενδύσεων σε ειδικευμένο εργατικό δυναμικό για την αντιμετώπιση των υπαρχουσών ελλείψεων εργατικού δυναμικού και δεξιοτήτων στην αμυντική βιομηχανία.
Καλούνται το Συμβούλιο, ο Ύπατος Εκπρόσωπος και η Επιτροπή να προωθήσουν ταχέως τις εργασίες για την κοινή ανακοίνωση για μια ευρωπαϊκή αμυντική βιομηχανική στρατηγική (EDIS). Καλείται επίσης το Συμβούλιο να προχωρήσει χωρίς καθυστέρηση τις εργασίες σχετικά με τη συνοδευτική πρόταση για ένα ευρωπαϊκό πρόγραμμα αμυντικής βιομηχανίας (EDIP).
Τονίζεται ότι η εφαρμογή της Στρατηγικής Πυξίδας παραμένει βασικό στοιχείο για την αύξηση της αμυντικής ετοιμότητας της Ευρώπης και θα πρέπει να επιταχυνθεί. Η ικανότητα ταχείας ανάπτυξης της ΕΕ, η στρατιωτική κινητικότητα, οι ασκήσεις, η ενίσχυση της διαστημικής ασφάλειας, η αντιμετώπιση κυβερνοαπειλών και υβριδικών απειλών και η αντιμετώπιση της χειραγώγησης και παρέμβασης ξένων πληροφοριών (FIMI) χαρακτηρίζονται διαστάσεις με ιδιαίτερη σημασία από αυτή την άποψη.
Η ισχυρότερη και πιο ικανή Ευρωπαϊκή Ένωση στον τομέα της ασφάλειας και της άμυνας θα συμβάλει θετικά στην παγκόσμια και διατλαντική ασφάλεια και είναι συμπληρωματική του ΝΑΤΟ, το οποίο παραμένει το θεμέλιο της συλλογικής άμυνας για τα μέλη του, κατά τα συμπεράσματα.
Υπογραμμίζεται ότι δεν θίγεται ο ειδικός χαρακτήρας της πολιτικής ασφάλειας και άμυνας ορισμένων κρατών μελών και λαμβάνονται υπόψη τα συμφέροντα εθνικής ασφάλειας και άμυνας όλων των κρατών μελών.