Μπροστά σε μια οικονομική άβυσσο βρίσκεται η Τουρκία λίγες ώρες πριν από τις αυτοδιοικητικές εκλογές. Αυτή τη στιγμή κανείς από τους ξένους επενδυτές δεν μπορεί να αγοράσει τουρκικές λίρες.
Ο πρόεδρος της χώρας, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, αφού έκλεισε στη φυλακή χιλιάδες δημοσίους υπαλλήλους, στρατιωτικούς, δημοσιογράφους και πολιτικούς του αντιπάλους σαν πραξικοπηματίες, τώρα βάζει σε χρυσό “κλουβί” και τους ξένους επενδυτές με την κατηγορία ότι κερδοσκοπούν εις βάρος της τουρκικής λίρας και του ίδιου προσωπικά.
Απειλεί, μάλιστα, με διώξεις την JP Morgan και άλλα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, με αποτέλεσμα να ακολουθήσει μαζική έξοδος των επενδυτών.
Οι βρετανικοί “Financial Times” με τίτλο “Διωγμός στο σορτάρισμα ταράζει τις τουρκικές χρηματαγορές” αναφέρουν πως το κόστος βραχυπρόθεσμου δανεισμού σε τουρκική λίρα υπερδιπλασιάζεται πάνω από το 700%.
Το ειδησεογραφικό πρακτορείο Bloomberg έγραψε ότι “ξένοι επενδυτές βρίσκονται παγιδευμένοι στην Τουρκία, ημέρες πριν από τις εκλογές”.
Τοπικά φιλοκυβερνητικά Μέσα όπως το CNN Τurk ανέφεραν πως “το δολάριο πέφτει πάλι, η θέση της αγοράς στηρίζει την τουρκική λίρα”, χωρίς ωστόσο να συμπληρώνουν ότι όλες οι τουρκικές τράπεζες έχουν λάβει εντολή να μην αγοράζουν ξένο νόμισμα, προκειμένου να αποτραπούν νέες επιθέσεις στο εθνικό νόμισμα.
Είναι τόσο άσχημο το κλίμα και οι περιορισμοί ρευστότητας, που το κόστος δανεισμού σε λίρα για τις υπεράκτιες αγορές εξακοντίστηκε είκοσι φορές επάνω τις τελευταίες ημέρες, στο ζενίθ από την οικονομική κρίση του 2001.
Να σημειωθεί ότι πέρυσι η τουρκική λίρα έχασε περίπου το 30% της αξίας της. Η υποτίμηση όχι μόνο εκτίναξε τον πληθωρισμό σε υψηλά 15 ετών, “κατατρώγοντας” την αγοραστική δύναμη των νοικοκυριών, αλλά και αποδείχθηκε δυσβάσταχτο βάρος για τις επιχειρήσεις που έχουν έκθεση σε χρέους ύψους 285 δισ. δολαρίων σε ξένο νόμισμα.
Τα “κόκκινα” δάνεια με τη σειρά τους εντείνουν τις πιέσεις στις τράπεζες. Οι στρόφιγγες της χρηματοδότησης έχουν ούτως η άλλως κλείσει από τότε που τα επιτόκια ανέβηκαν στο 24%, σε μία προσπάθεια της κεντρικής τράπεζας της Τουρκίας να θέσει υπό έλεγχο τον πληθωρισμό.
Την περασμένη εβδομάδα τα στοιχεία τέταρτου τριμήνου για το ΑΕΠ επιβεβαίωσαν αυτό που οι οικονομολόγοι είχαν προβλέψει εδώ και καιρό: στα τέλη του 2018 η χώρα βυθίστηκε σε ύφεση για πρώτη φορά εδώ και μία δεκαετία.
Και όλα αυτά συμβαίνουν όταν πριν από περίπου ένα χρόνο η οικονομία της γείτονος κάλπαζε!
Στις αρχές του 2018 η ανάπτυξη στην Τουρκία έτρεχε με ιλιγγιώδεις ρυθμούς της τάξεως του 7%. Σε λιγότερο από ένα χρόνο… κατάφερε, γιατί περί κατορθώματος πρόκειται, να πέσει σε ύφεση. Σε αυτό συντέλεσαν η κόντρα που ξέσπασε με τις ΗΠΑ με αφορμή την υπόθεση του Αμερικανού πάστορα Άντριου Μπράνσον, αλλά και η άναρχη ανάπτυξη των προηγούμενων ετών.
Η τουρκική οικονομία “έτρεξε” με ρυθμό 7,4% σε ολόκληρο το 2017, εμφανίζοντας μία από τις καλύτερες επιδόσεις στον κόσμο, αφού ο Ταγίπ Ερντογάν έκανε ό,τι μπορούσε για να ξεπεράσει την απόπειρα πραξικοπήματος του 2016.
Αναλυτές επισημαίνουν ότι η Τουρκία κινδυνεύει να μείνει “εγκλωβισμένη” σε οικονομική στασιμότητα, καθώς η ανάκαμψη αναμένεται να είναι πολύ πιο αργή από το παρελθόν την ώρα που ολόκληρη η οικονομία δέχεται πιέσεις απομόχλευσης, τα ξένα κεφάλαια “στεγνώνουν” και το χρέος για επιχειρήσεις και νοικοκυριά αυξάνεται απειλητικά.
Συνολικά για το 2018 η τουρκική οικονομία αναπτύχθηκε με ρυθμό 2,6% όμως αυτό οφείλεται αποκλειστικά και μόνο στις ισχυρές επιδόσεις του 1ου τριμήνου, καθώς η χώρα προερχόταν από μία χρονιά – σταθμό κατά την οποία εμφάνισε ανάπτυξη 7,4%.
Η ανάπτυξη του 2018 είναι χαμηλότερη από την τελευταία πρόβλεψη της κεντρικής τράπεζας της Τουρκίας, CBRT, η οποία έκανε λόγο για ρυθμό 3% το 2018 και 1,5% το 2019.