Το «περασμένα – ξεχασμένα» θα μπορούσε να είναι ο τίτλος της περιοδείας του Τζο Μπάιντεν σε Ισραήλ, Δυτική Όχθη και Σαουδική Αραβία. Ειδικά αυτός ο τελευταίος σταθμός της περιοδείας του Αμερικανού Προέδρου, αν κάποιους θυμηθεί τις βαρύτατες κατηγορίες που είχαν εξαπολύσει οι ΗΠΑ εναντίον του πρίγκιπα διαδόχου Μοχάμεντ Μπιν Σαλμάν για τη δολοφονία του δημοσιογράφου Τζαμάλ Κασόγκι. «Νερό κι αλάτι», ας όψεται η ενεργειακή κρίση και η εκτόξευση των τιμών του πετρελαίου.
Σήμερα λοιπόν, βάζοντας τέλος σε εικασίες εβδομάδων, ο Λευκός Οίκος ανακοίνωσε την περιοδεία του Τζο Μπάιντεν στο Ισραήλ, την Δυτική Όχθη και την Σαουδική Αραβία κατά το διάστημα 13-16 Ιουλίου.
Θα είναι η πρώτη επίσκεψη του Τζο Μπάιντεν ως προέδρου των ΗΠΑ στη Μέση Ανατολή. Οι προσδοκίες της επίσκεψης στο Ριαντ είναι υψηλές, αφού ο Τζο Μπάιντεν θα επιδιώξει από την Σαουδική Αραβία την αύξηση της παραγωγής πετρελαίου, για να σταματήσει το ανοδικό σπιράλ των τιμών των καυσίμων και του πληθωρισμού στις ΗΠΑ, εν όψει και των ενδιάμεσων εκλογών του Νοεμβρίου που αποτελούν απειλή για το Δημοκρατικό Κόμμα.
Όποια και αν είναι η έκβαση της επίσκεψης, η συνάντησή του με τον πρίγκιπα διάδοχο και ντε φάκτο ηγέτη της Σαουδικής Αραβίας θα σημάνει στροφή της αμερικανικής διπλωματίας.
Κατά την διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας για τις προεδρικές εκλογές του 2020, ο Τζο Μπάιντεν είχε δηλώσει ότι η δολοφονία και ο διαμελισμός του Τζαμάλ Κασόγκι – του επικριτικού προς το καθεστώς του Ριάντ Σαουδάραβα δημοσιογράφου που είχε καταφύγει στις ΗΠΑ – το 2018, στους χώρους του προξενείου της Σαουδικής Αραβίας στην Κωνσταντινούπολη είχε καταστήσει την Σαουδική Αραβία κράτος παρία.
Σύμφωνα με τα πορίσματα των ερευνών των αμερικανικών υπηρεσιών Πληροφοριών, ο πρίγκιπας διάδοχος της Σαουδικής Αραβίας Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν, ο επονομαζόμενος MBS, είναι ο εντολέας της άγριας δολοφονίας του Κασόγκι από απόσπασμα ειδικά σταλμένο στην Τουρκία από το Ριάντ.
«Αναμένουμε ότι ο πρόεδρος θα συναντηθεί με τον πρίγκιπα διάδοχο» κατά την επίσκεψή του στο βασίλειο, δήλωσε στους δημοσιογράφους σήμερα ανώτατος Αμερικανός αξιωματούχος. «Η αμερικανική πολιτική απαιτούσε αναπροσαρμογή των σχέσεων» μετά την δολοφονία του Κασόγκι «αλλά όχι ρήξη».
Ο αξιωματούχος πρόσθεσε ότι η Σαουδική Αραβία είναι στρατηγικός εταίρος των ΗΠΑ εδώ και οκτώ δεκαετίες και ότι περί τις 80.000 Αμερικανών κατοικούν εκεί.
Σύμφωνα με τον Λευκό Οίκο, «η ενεργειακή ασφάλεια» θα είναι κεντρικό θέμα της επίσκεψης του Αμερικανού προέδρου στη Σαουδική Αραβία, αλλά αμερικανικές πηγές επεσήμαναν ότι ολόκληρη η περιοδεία του περιλαμβάνει ευρύτερους διπλωματικούς στόχους.
«Αποκορύφωμα πολύμηνης διπλωματικής δραστηριότητας»
Η εκπρόσωπος της αμερικανικής κυβέρνησης Καρίν Ζαν-Πιερ επέμεινε στο γεγονός ότι «η επίσκεψη αυτή στην περιοχή της Μέσης Ανατολής αποτελεί το αποκορύφωμα πολύμηνης διπλωματικής δραστηριότητας», αντί να τροφοδοτείται από βραχυπρόθεσμα κίνητρα εσωτερικής πολιτικής.
Ο Τζο Μπάιντεν θα έχει συνομιλίες με ηγέτες της περιοχής κατά την διάρκεια της σύντομης αλλά έντονης αυτής περιοδείας, που θα δείξει «την επιστροφή της αμερικανικής ηγεσίας», δήλωσε στους δημοσιογράφους Αμερικανός αξιωματούχος.
Η περιοδεία θα ξεκινήσει με συνάντηση με τον πρωθυπουργό του Ισραήλ Ναφτάλι Μπένετ. Ο Τζο Μπάιντεν επισκέφθηκε για πρώτη φορά το Ισραήλ πριν από 50 χρόνια, όταν ήταν νεαρός γερουσιαστής.
Θα συζητήσουν το θέμα της αμερικανικής στρατιωτικής βοήθειας προς το Ισραήλ, ειδικότερα το αντιπυραυλικό σύστημα Iron Dome, με το δεδομένο της αύξησης της έντασης που έχει προκαλέσει η αποτυχία αναβίωσης της διεθνούς συμφωνίας του 2015 για τον έλεγχο του πυρηνικού προγράμματος του Ιράν.
«Στο Ισραήλ, ο πρόεδρος θα επισκεφθεί πιθανότατα μία περιοχή όπου είναι ανεπτυγμένα αυτά τα αντιαεροπορικά συστήματα και θα συζητήσει τις τελευταίες καινοτομίες στη χρήση των αντιπυραυλικών τεχνολογιών laser και άλλες αεροπορικές απειλές», δήλωσε ο Αμερικανός αξιωματούχος που δεν κατονομάστηκε.
«Θα επαναδιατυπώσει στη σθεναρή δέσμευση των ΗΠΑ ως προς την ασφάλεια του Ισραήλ», πρόσθεσε.
Ο Τζο Μπάιντεν θα συναντηθεί επίσης με τον πρόεδρο της Παλαιστινιακής Αρχής Μαχμούντ Αμπάς, πιθανόν στη Βηθλεέμ, σύμφωνα με την ίδια πηγή.
Ο Αμερικανός πρόεδρος θα επαναλάβει «την δέσμευσή του υπέρ της λύσης των δύο Κρατών» για τους Παλαιστίνιους και τους Ισραηλινούς και την πρόθεσή του για την αποκατάσταση των σχέσεων με τις παλαιστινιακές αρχές, οι οποίες είχαν «σχεδόν διακοπεί» κατά την περίοδο του προκατόχου του Ντόναλντ Τραμπ.
Ιστορική πτήση
Στην τελευταία φάση της μίνι περιοδείας, η πτήση του Μπάιντεν θα εγγραφεί στην ιστορία: η απευθείας πτήση ανάμεσα στο Ισραήλ και την Τζέντα της Σαουδικής Αραβίας θα είναι η πρώτη πτήση Αμερικανού προέδρου προς μία αραβική χώρα που δεν έχει αναγνωρίσει το εβραϊκό κράτος που θα εκκινήσει από το ισραηλινό έδαφος. Ο προκάτοχός του είχε κάνει την αντίστροφη πτήση το 2017.
Στη Σαουδική Αραβία, ο Τζο Μπάιντεν θα συμμετάσχει στη σύνοδο κορυφής του Συμβουλίου Συνεργασίας του Κόλπου μαζί με τους ηγέτες του Μπαχρέιν, του Ομάν, του Κατάρ, της Σαουδικής Αραβίας και των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων. Έχουν επίσης προσκληθεί να παραστούν οι ηγέτες της Αιγύπτου, της Ιορδανίας και του Ιράκ, σύμφωνα με τον Αμερικανό αξιωματούχο.
Μία από τις προτεραιότητες του Αμερικανού προέδρου θα είναι η διατήρηση της κατάπαυσης του πυρός στην Υεμένη, ο έλεγχος των πυρηνικών φιλοδοξιών της Τεχεράνης, «η πρόοδος στον τομέα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και η διασφάλιση της παγκόσμιας ενεργειακής και διατροφικής ασφάλειας».
Στο πρόγραμμα υπάρχει επίσης εικονική συνάντηση κορυφής με τους υπόλοιπους ηγέτες των ομάδων I2-U2, Ισραήλ, Ινδία, Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και ΗΠΑ.
Αυτή η συνάντηση κορυφής θα δώσει την ευκαιρία «για συνομιλίες για την κρίση που απειλεί την διατροφική ασφάλεια και για άλλους τομείς περιφερειακής συνεργασίας για τους οποίους τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και το Ισραήλ αποτελούν σημαντικά κέντρα καινοτομίας», σύμφωνα με τον Αμερικανό αξιωματούχο.