«Μύλος» με της εκλογές στο Σερβικό κομμάτι της Βοσνίας – Ερζεγοβίνης, στη «Δημοκρατία της Σέρπσκα».
Και οι δύο υποψήφιοι πρόεδροι για το κομμάτι αυτό της Βοσνίας υποστηρίζουν πως νίκησαν στις εκλογές, το σύστημα των οποίων μόνο απλό δεν είναι.
Οι πολλαπλές εκλογές που έγιναν την Κυριακή είχαν ήττες, συντριπτικές νίκες και μια απρόσμενη απόφαση του ύπατου εκπροσώπου της διεθνούς κοινότητας, εξελίξεις οι οποίες ενδέχεται να επιδεινώσουν περαιτέρω τη χρόνια αστάθεια στην Βοσνία.
Η εκλογική επιτροπή συνέχιζε την καταμέτρηση των ψήφων αργά τη νύχτα, ωστόσο η ορκισμένη εχθρός του Μίλοραντ Ντόντικ, η Γέλενα Τρίβιτς, ανακήρυξε τη νίκη της στην κούρσα για την προεδρία της στην Δημοκρατία της Σέρπσκα Ρεπούμπλικα Σέρμπσκα.
Η Τρίβις υποσχέθηκε προεκλογικά να ξεριζώσει τη διαφθορά και άφησε να πλανάται η απειλή απόσχισής της από την Βοσνία.
Πρόκειται για «νίκη του λαού», υποστήριξε η Τρίβιτς προτού βγει στους δρόμους στη Μπάνια Λούκα, την πρωτεύουσα της Σέρπσκα, για να τη γιορτάσει. «Αυτή δεν είναι προσωπική μου νίκη, αλλά νίκη της Δημοκρατίας της Σέρπσκα», πρόσθεσε.
Ντόντικ: Η καταμέτρηση δείχνει ότι νίκησα
Ο Μίλοραντ Ντόντικ, που διεκδικεί την τρίτη του θητεία στην προεδρία της Δημοκρατίας της Σέρπσκα, απέρριψε τον ισχυρισμό της αντιπάλου του.
«Εξασφάλισα το αξίωμα του προέδρου της Δημοκρατίας της Σέρπσκα», είπε, κατηγορώντας το αντίπαλο στρατόπεδο για έλλειψη «σοβαρότητας». «Η τάση στην καταμέτρηση των ψήφων εγγυάται απόλυτα ότι ο υποψήφιος του SNSD, δηλαδή εγώ, κέρδισα τις εκλογές».
Η Βοσνία κυβερνάται βάση δυσλειτουργικό σύστημα, κληρονομιά της συμφωνίας ειρήνης του Ντέιτον, που έβαλε τέλος στον πολυαίμακτο πόλεμο (100.000 νεκροί) το 1995. Η χώρα είναι μοιρασμένη στη Δημοκρατία της Σέρπσκα και την Ομοσπονδία της Βοσνίας και Ερζεγοβίνης, οντότητες συνδεδεμένες με την αδύναμη συλλογική προεδρία.
Κατά τη διάρκεια των σχεδόν τριών δεκαετιών που ακολούθησαν το βοσνιακό μακελειό, τα μεγαλύτερα κόμματα εκμεταλλεύονται κυρίως τις εθνικές διαιρέσεις για να κρατιούνται στην εξουσία.
Τεράστια ανεργία και μαζική μετανάστευση
Παράλληλα, όλοι όσοι μπορούν επιλέγουν την εξορία, τη μετανάστευση, μπροστά στην έλλειψη προοπτικών, πολιτικών και οικονομικών, στη χώρα όπου η ανεργία πλήττει περί το 30% του ενεργού πληθυσμού.
Σχεδόν 500.000 άνθρωποι εγκατέλειψαν τη Βοσνία μετά την τελευταία απογραφή (2013), όταν μέτραγε 3,5 εκατομμύρια κατοίκους, κατά υπολογισμούς της βοσνιακής μη κυβερνητικής οργάνωσης Ένωση για μια Βιώσιμη Επιστροφή.
Ο 63χρονος εθνικιστής Μίλοραντ Ντόντικ, ο Σέρβος αντιπρόσωπος στη συλλογική προεδρία, πολλαπλασίασε τους τελευταίους μήνες τις απειλές απόσχισης, οι οποίες του κόστισαν κυρώσεις από την Ουάσινγκτον και το Λονδίνο, ενώ επαναλαμβάνει διαρκώς πως η Βοσνία είναι «αποτυχημένη» χώρα.
Αντίθετα η νίκη του Ζέλικα Τσβιγιάνοβιτς, στενού του συμμάχου, δεν αμφισβητείται. Ο 55χρονος νομικός, μέλος του κόμματος του Ντόντικ, αναμένεται να τον διαδεχθεί στην τριμερή προεδρία.
Έκπληξη και στις… άλλες εκλογές στη χώρα
Η αναταραχή στην Δημοκρατία της Σέρπσκα δεν ήταν όμως η μόνη έκπληξη στις χθεσινές εκλογές
Στη βοσνιακή κοινότητα ο Μπακίρ Ιζετμπέγκοβιτς, ο επικεφαλής της εθνικιστικής παράταξης SDA που κυριαρχεί για δεκαετίες στην πολιτική της ζωή και γιος του πρώτου προέδρου της ανεξάρτητης Βοσνίας, υπέστη οδυνηρή ήττα. Διεκδικούσε τη βοσνιακή έδρα στην τριμερή προεδρία (αποτελούμενη από ένα Βόσιο, ένα Σέρβο και ένα Κροάτη), αντιμέτωπος με υποψήφιο ο οποίος υποστηρίχθηκε από έντεκα κόμματα της αντιπολίτευσης.
Ο Ντένις Μπετσίροβιτς, 46χρονος καθηγητής Ιστορίας, που αγωνίζεται ώστε η Βοσνία να γίνει «φιλοευρωπαϊκή και ενωμένη» χώρα, έλαβε σχεδόν το 56% των ψήφων έναντι 39% του αντιπάλου του, σύμφωνα με τα ακόμη μη τελικά αποτελέσματα της εκλογικής επιτροπής. Κάλεσε όλους τους πολίτες να «ενωθούν για το μέλλον. Δεν έχουμε άλλο χρόνο ούτε το δικαίωμα να κατασπαταλάμε την ενέργειά μας σε ανώφελες διενέξεις».
Στην κροατική πλευρά, η συντριπτική νίκη του Ζέλικο Κόμσιτς, ο οποίος εξασφάλισε τέταρτη θητεία στην συλλογική προεδρία, ενδέχεται επίσης να προκαλέσει νέες αναταράξεις. Σημαιοφόρος μιας Βοσνίας «των πολιτών», χαίρει εκτίμησης μεταξύ των μουσουλμάνων μεν, αλλά προκαλεί απέχθεια στην πιο εθνικιστική μερίδα των Κροατών, που λένε πως δεν έχει καμία νομιμοποίηση να εκπροσωπεί αυτή την κοινότητα.
Εδώ και μήνες κροατικά κόμματα, με το συντηρητικό HDZ να πρωτοστατεί, αξίωναν τροποποίηση των εκλογικών κανόνων, που επιτρέπουν στους μουσουλμάνους της Βοσνίας, που πλειοψηφούν δημογραφικά, να εκλέγουν στην πράξη το μέλος της συλλογικής προεδρίας που εκπροσωπεί τους Κροάτες. Απειλώντας να μποϊκοτάρουν την πολιτική διαδικασία, αξίωναν νέο μηχανισμό για να αναδεικνύουν επίσης τους αντιπροσώπους τους στην άνω Βουλή της ομοσπονδίας, κάτι που απορρίπτουν οι μουσουλμάνοι της Βοσνίας.
Σμιτ: Έρχονται μεταρρυθμίσεις
Λίγη ώρα αφού έκλεισαν οι κάλπες, ο ύπατος εκπρόσωπος της διεθνούς κοινότητας, ο Κρίστιαν Σμιτ, ανήγγειλε μεταρρυθμίσεις στην κροατομουσουλμανική οντότητα, όπου ουδέποτε μπόρεσε να σχηματιστεί κυβέρνηση μετά τις τελευταίες εκλογές του 2018 εξαιτίας των διαφωνιών των δύο κοινοτήτων.
«Τα μέτρα αυτά έχουν σκοπό να βελτιωθεί η λειτουργικότητα (της οντότητας) και να εγγυηθούν την έγκαιρη εφαρμογή των αποτελεσμάτων των εκλογών», ανέφερε στην ανακοίνωση Τύπου που δημοσιοποίησε ο Ύπατος Εκπρόσωπος, ο οποίος έχει στα χέρια του μεγάλες εξουσίες στη Βοσνία-Ερζεγοβίνη.