Ήταν 31 Μαΐου του 1999. Στο εδώλιο τουρκικού δικαστηρίου βρίσκεται σιδηροδέσμιος ο ηγέτης των Κούρδων στην Τουρκία, Αμπντουλάχ Οτσαλάν. Καταδικάζεται αρχικά σε θάνατο. Κάτω από τη διεθνή κατακραυγή, τελικά η ποινή θα μετατραπεί σε ισόβια κάθειρξη. Χρειάσθηκε, βέβαια, να καταργηθεί η εσχάτη των ποινών που ίσχυε έως τότε στην Τουρκία.
Μεταφέρεται σε φυλακή υψίστης ασφαλείας στο Ίμραλι, νησάκι του Μαρμαρά, όπου είναι και ο μοναδικός κρατούμενος! Το 2016, ο Οτσαλάν καταθέτει αγωγή κατά του ελληνικού κράτους για τους χειρισμούς του το 1999 και για παραβίαση δικαιωμάτων ασύλου.
Η αρχή της Οδύσσειας
Μετά από δεκαετίες αιματηρών διώξεων των Κούρδων και τις συγκρούσεις των αυτονομιστών ανταρτών του ΠΚΚ με τον τουρκικό στρατό, τον Αύγουστο του 1998 ο Οτσαλάν, καλεί την κυβέρνηση της Άγκυρας σε διάλογο με σκοπό την ειρήνευση. Δεν πήρε, όμως, απάντηση. Από εκείνη την στιγμή άρχισε και η οδύσσειά του, προσπαθώντας να ξεφύγει της σύλληψης.
Δαμασκός, Ελληνικό, Μόσχα
Αρχικά διέφυγε στην Συρία, αλλά υπό την απειλή πολέμου από την Τουρκία, αναγκάστηκε να φύγει από τη χώρα. Τον Οκτώβριο του 1998, ένα αεροσκάφος των συριακών αερογραμμών προσγειώθηκε στο αεροδρόμιο του Ελληνικού, με επιβάτη τον Οτσαλάν. Ο πρωθυπουργός Κώστας Σημίτης αρνείται κατηγορηματικά να τον δεχτεί στην χώρα. Έτσι, το ίδιο αεροσκάφος, αναχωρεί για την Μόσχα.
Πρώτη περιπλάνηση
Μετά από πολυήμερες διαπραγματεύσεις μεταξύ Ρωσίας και ευρωπαϊκών χωρών, ο Οτσαλάν θα αναχωρήσει από τη Μόσχα για τη Ρώμη, όπου πάλι δεν θα καταφέρει να μείνει. Τα ίχνη του εξαφανίζονται για περισσότερο από έναν μήνα, με τις μυστικές υπηρεσίες και τα ΜΜΕ να υποστηρίζουν πως ο Οτσαλάν κρύβεται είτε στη Ρώμη, είτε στο Μινσκ της Λευκορωσίας.
Άφιξη και πρώτη σύλληψη στην Αιώνια Πόλη
Τελικά στις 12 Νοεμβρίου 1998 το αεροσκάφος με τον εξόριστο Κούρδο ηγέτη προσγειώνεται στη Ρώμη και συλλαμβάνεται από τις ιταλικές αρχές. Χιλιάδες Κούρδοι βγαίνουν στους δρόμους, ζητώντας να μην εκδοθεί στην Τουρκία που δημιουργεί διπλωματικό επεισόδιο. Ο Ιταλός πρωθυπουργός Μάσιμο ντ’ Αλέμα δεν υποκύπτει στις πιέσεις της Άγκυρας. Αίρει τον κατ’ οίκον περιορισμό και ο Οτσαλάν πλέον μπορεί να κυκλοφορήσει ελεύθερος στην Ρώμη. Το επεισόδιο κορυφώνεται, όταν η Τουρκία απειλεί με μποϊκοτάζ την Ιταλία.
Καρφιά Οτσαλάν κατά Σημίτη
Με παρέμβαση της Ευρώπης, η κρίση Τουρκίας-Ιταλίας εκτονώνεται. Ο Οτσαλάν κάνει δηλώσεις. Για πρώτη φορά αφήνει αιχμές κατά της ελληνικής κυβέρνησης του πρωθυπουργού Κώστα Σημίτη. Στις 15 Ιανουαρίου 1999, ο Κούρδος ηγέτης φεύγει από την Ιταλία προς άγνωστη κατεύθυνση.
Ινκόγνιτο στην Ελλάδα
Ο απόστρατος πλοίαρχος του Πολεμικού Ναυτικού Αντώνης Ναξάκης, μεταφέρει με δική του πρωτοβουλία τον Οτσαλάν στην χώρα, στις 29 Ιανουαρίου 1999. Ο υπουργός Εξωτερικών Θεόδωρος Πάγκαλος, το πληροφορείται εκ των υστέρων. Στις αρχές Φεβρουαρίου 1999 και μετά από πολλές στάσεις στην Ευρώπη, ο Οτσαλάν φτάνει στην Κένυα. Κρύβεται στην κατοικία του Έλληνα πρέσβη. Σωματοφύλακάς του είναι ο ταγματάρχης της ΕΥΠ, Σάββας Καλεντερίδης. Στις 13 Φεβρουαρίου, στην Κένυα θα μεταβεί και ο Έλληνας δικηγόρος του Οτσαλάν, ο Φαήλος Κρανιδιώτης.
Αντί για τη Χάγη, σιδηροδέσμιος στην Κωνσταντινούπολη
Ο Οτσαλάν σκέφτεται να παραδοθεί στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης. Όμως στις 16 Φεβρουαρίου 1999, βρίσκεται με χειροπέδες σε ένα αεροσκάφος που τον μεταφέρει στην Τουρκία. Οι Τούρκοι πανηγυρίζουν. Το πώς βρέθηκε στα χέρια τους δεν έχει ακόμα αποσαφηνιστεί, αν και πολλοί τοποθετούν στο κάδρο την ελληνική κυβέρνηση ως τον μεσολαβητή για την σύλληψή του. Εκείνη αποστρέφεται τις κατηγορίες και κατευθύνει τα βέλη της στον Καλεντερίδη για τους χειρισμούς του. Το κέντρο της Αθήνας σείεται από διαδηλώσεις Κούρδων και μελών ελληνικών οργανώσεων για την παράδοση του Κούρδου ηγέτη στα χέρια των εχθρών του.
Οι δίκες του Οτσαλάν συνεχίζονται…