Μετά την Αθήνα και το Πεδίον του Άρεως, όπου συγκέντρωσαν περισσότερους από 400.000 επισκέπτες, τα «Plásmata ΙΙ» της Στέγης του Ιδρύματος Ωνάση, ανθρώπινα, παράξενα, ψηφιακά, μεταφυσικά, έρχονται να κατοικήσουν στην πόλη των Ιωαννίνων, για τρεις εβδομάδες, από τις 16 Ιουνίου έως τις 9 Ιουλίου 2023.
Με συμμετοχές Ελλήνων και διεθνών καλλιτεχνών, τα Plásmata ΙΙ δεν είναι ακόμα μία έκθεση, αλλά μία εμπειρία διαδραστική και συναρπαστική, για θεατές κάθε ηλικίας (με ελεύθερη είσοδο), που φέρνει κοντά την τεχνολογία, την πόλη και τη φύση, με συναυλίες και dj-sets, εργαστήρια, συζητήσεις, εκπαιδευτικά προγράμματα, ξεναγήσεις αλλά και το Movement Radio, τον 24ωρο διαδικτυακό ραδιοφωνικό σταθμό της Στέγης.
Τα «Plásmata ΙΙ: Ioannina» προτείνουν νέες διαδρομές και συμβιώσεις στο όριο της πόλης και της λίμνης Παμβώτιδας, επεκτείνοντας τον διάλογο ανάμεσα στο υλικό και το άυλο, το κέντρο και την περιφέρεια, το παρελθόν και το μέλλον.
Μας καλούν να περιπλανηθούμε σε 28 διαφορετικούς σταθμούς, σε μία διαδρομή κατά μήκος της μεθορίου του Κάστρου και της λίμνης, όπου κυριαρχούν τα 19 έργα της έκθεσης, αλλά και οι ιστορίες που χαρακτηρίζουν εννέα ξεχωριστά, κάποιες φορές μυστικά, τοπόσημα των Ιωαννίνων.
Οι 28 σταθμοί βρίσκονται σε αδιαχώριστη συνάφεια με το περιβάλλον της πόλης και είναι η αφορμή για να ανακαλύψουμε ορισμένες ορατές ή απόκρυφες λεπτομέρειες, προϋπάρχοντα στοιχεία, σχισμές, αστικές μυθοπλασίες και μη ανθρώπινους οργανισμούς που συνδιαλέγονται με τα έργα, τα Γιάννενα και, προπάντων, με εμάς τους ίδιους και το μέλλον μας.
Δεκαεννέα έργα τέχνης από Έλληνες και διεθνείς καλλιτέχνες, τα περισσότερα σε νέες αναθέσεις, εξερευνούν την έλευση και την εξαφάνιση του ψηφιακού μέσα σε μία νέα υλικότητα που διαχέεται στα σώματα, στη φύση, ακόμη και στις σκέψεις, στις συνομιλίες, στα τραγούδια και στα όνειρά μας. Έργα που αφουγκράζονται τον παλμό της πόλης των Ιωαννίνων και μας συστήνουν νέα Πλάσματα, σε μία διαδρομή που αναπτύσσεται γύρω από τη μαγική λίμνη Παμβώτιδα.
Εκεί παρελαύνουν φέτος φιγούρες που μεταμορφώνονται μπροστά στα έκπληκτα μάτια μας, μανιτάρια που μεταβάλλονται μέρα με τη μέρα, γλυπτά που αλλάζουν χρώματα, τραγουδούν με ανθρώπινες -ή μη- φωνές, μας μυούν στη γιαννιώτικη αργυροχοΐα αναζητώντας τους τρόπους με τους οποίους η τεχνητή νοημοσύνη μπορεί να διασώσει την παράδοση. Υβριδικά πλάσματα μιλούν τις γλώσσες που συνθέτουν το παλίμψηστο της πόλης, μας αποκαλύπτουν τη μαντεία του νερού ως μέσο χειραφέτησης για τις φωνές που δεν μπορούν να ακουστούν και υλικοποιούν τις τοπικές παραδόσεις και τα έθιμα.
Ολάνθιστα δάση μέσα σε terrarium, ζώα που έχουν εκλείψει αλλά επανέρχονται ψηφιακά στη ζωή, συνθετικές μέδουσες βγαλμένες μέσα από αλγοριθμικά όνειρα και ένα σώμα από τις γυναίκες που χάθηκαν στη λίμνη, αλλά είναι πάντα εκεί, μας καλούν να χαθούμε στις δυνάμεις της φύσης που είναι εκεί προαιώνιες, δυνατές, ακατάλυτες.
Με τα «Plásmata ΙΙ: Ioannina», η Στέγη, όπως αναφέρει στο Δελτίο Τύπου της, συνεχίζει τη συζήτηση για το ψηφιακό, όχι ως κάτι δομημένο σε απαστράπτουσες LED οθόνες και κυκλώματα υπολογιστών, αλλά ως κάτι οργανικό που φυτρώνει μέσα στη λίμνη, που μοιάζει με τη βροχή που δεν σταματάει ποτέ, που ενυπάρχει στους ήχους των πουλιών και στα πλατάνια της παραλίμνιας διαδρομής.
«Τα Γιάννενα δίνουν τη δυνατότητα να αναπτύξουμε τη σκέψη μας σε τέσσερις διαστάσεις (αν συμπεριλάβουμε και τον χρόνο), να κοιτάξουμε τα βάθη και τις διαστρωματώσεις μιας πόλης που αναπτύσσεται σαν παλίμψηστο και η οποία εκτείνεται μέσα από τις δράσεις και τις κινήσεις των ανθρώπων της πέρα από τον τωρινό χρόνο και τον πεπερασμένο τόπο», αναφέρει στην ανακοίνωσή της η Στέγη και προσθέτει: «Στα Γιάννενα συνειδητοποιείς πως ο τρόπος με τον οποίο αντιλαμβανόμαστε την τεχνολογία σήμερα είναι η αέναη τελετουργία με την οποία ανέκαθεν συμβίωναν οι κάτοικοι, σχηματίζοντας δίκτυα που ξεπερνούσαν τα σαφή όρια της λίμνης και της πόλης: Παρόντα σε κάθε ιστορική περίοδο των Ιωαννίνων, στην Τουρκοκρατία, τον Νεοελληνικό Διαφωτισμό και τους εθνικούς ευεργέτες, στην ανάμειξη των διαφορετικών θρησκευτικών κοινοτήτων, στην επιχειρηματική δυναμική της αργυροχρυσοχοΐας, της μεταλλουργίας και της κτηνοτροφίας, στη διαμετακομιστική θέση τους στα Βαλκάνια και την Ευρώπη, αλλά και στις μεταναστευτικές ροές, στον εναργή παλμό της ως πεδίο δράσης των φοιτητών στον άξονα της νέας γνώσης και της καινοτομίας.
«Η τεχνητή νοημοσύνη, τα ψηφιακά δίκτυα και οι μαζικές συγκεντρώσεις δεδομένων δημιουργούν τη νέα καθημερινότητά μας, στην οποία η ώσμωση φυσικού και ψηφιακού συνιστά την πραγματικότητά μας. Καθώς η τεχνολογία σε όλες τις εκφάνσεις της αποκτά ηγεμονικό χαρακτήρα, σταδιακά εξαφανίζεται από το προσκήνιο αφήνοντας μόνο ίχνη. Καθίσταται αόρατη και διαρκώς παρούσα. Διεκδικεί τον χρόνο και τον χώρο μας. Τα Plásmata ΙΙ: Ioannina μάς καλούν να αναζητήσουμε τρόπους για να υπονομεύσουμε την ηγεμονικότητά της, μέσα από το συνηθισμένο, το οικείο και, ταυτόχρονα, ανοίκειο, μυθικό και υγρό», σύμφωνα με την ανακοίνωση.