Η αποστολή και η δημοσιοποίηση της επιστολής Τσακαλώτου προς τους δανειστές για την παροχή του βοηθήματος στους συνταξιούχους και την αναστολή αύξησης του ΦΠΑ σε κάποια νησιά μας «κλείνει» τον κύκλο των δράσεων και αντιδράσεων και μας αφήνει τα βγάλουμε τα πρώτα συμπεράσματα για το τι τελικά συνέβη.
Κατ΄ αρχήν υπήρξαν δύο παροχές. Η πρώτη για τους συνταξιούχους και η δεύτερη για τους νησιώτες. Σε τέτοιες εποχές, ειδικά για τους συνταξιούχους που βλέπουν τις συντάξεις τους να μειώνονται συνεχώς, αποτελεί θετική κίνηση έστω κι αν είναι σταγόνα στον ωκεανό. Το ίδιο και η μη αύξηση του ΦΠΑ.
Ωστόσο η κυβέρνηση στο πολιτικό ισοζύγιο μάλλον δε θα πρέπει να αξιολογεί την όλη εξέλιξη θετικά. Το κρας-τεστ που έκανε προς τους θεσμούς αποδείχθηκε αρνητικό. Η λογική των ηρωικών και υπερήφανων δηλώσεων του ύφους «έχουμε πλεόνασμα και θα το κάνουμε ότι θέλουμε χωρίς να δώσουμε λογαριασμό σε κανέναν» μετατράπηκε σε γραπτή απολογία και δέσμευση ότι εφ εξής θα είμαστε πειθαρχημένοι.
Και το μήνυμα που της έστειλαν ήταν σαφές. Κάθε φορά που θα κάνετε «μαγκιά» θα σας ταπεινώνουμε και θα σας παίρνουμε κι άλλα.
Στην επιστολή Τσακαλώτου πέραν του ύφους που δεν μπορεί να κάνει κανέναν Έλληνα υπερήφανο η κυβέρνηση προκειμένου να πετύχει το ξεπάγωμα των μέτρων για το χρέος που επέβαλε ο Σόιμπλε δεσμεύτηκε με σαφήνεια για σημεία όπως τα υψηλά πλεονάσματα της επόμενης τριετίας ή το ότι ο κόφτης αν ενεργοποιηθεί θα αφορά περικοπή μισθών και συντάξεων που ήταν ως τώρα… μαχητά.
Κι ακόμα ρητά δήλωσε ότι το βοήθημα στους συνταξιούχους θα είναι μόνο για φέτος και η αναστολή αύξησης του ΦΠΑ μόνο ως το τέλος του 2017. Επίσης το ίδιο ρητά δεσμεύτηκε ότι από την επόμενη φορά τα πλεονάσματα δε θα τα μοιράζει η κυβέρνηση όπως επιθυμεί αλλά θα τα συναποφασίζει με τους δανειστές.
Και το ερώτημα είναι αναπόφευκτο. Γιατί όλα αυτά; Αφού όπως αποδείχθηκε από τα γεγονότα η κυβέρνηση δε μεθόδευε «ηρωική έξοδο» προς εκλογές γιατί δεν περίμενε τρεις μήνες να πιστοποιηθεί από τη Eurostat το καλό δημοσιονομικό αποτέλεσμα που σίγουρα θα έχει από το… αίμα μας το 2016 και τότε να δώσει ό,τι μπορούσε. Αν είχε ακολουθήσει αυτή την τακτική θα ήταν δύσκολο ακόμα και για τον Σόιμπλε να αντιδράσει με τον τρόπο που το έκανε τώρα. Στην ουσία «ρίξαμε μόνοι μας νερό στο μύλο του».
Όλα αυτά και αρκετά ακόμη καθυστέρησαν την αξιολόγηση και έριξαν ακόμη πιο πίσω την ελπίδα της ανάκαμψης. Πρόκειται για λάθη που θα έπρεπε να έχουν αποφευχθεί.
Ωστόσο και από αυτό το νέο «επεισόδιο» Ελλάδας-δανειστών προέκυψε για πολλοστή φορά ότι η ιδέα της ενωμένης Ευρώπης των αρχών και των αξιών δεν υπάρχει πια. Η ελληνική κυβέρνηση κινήθηκε με λάθος τρόπο και κατάφερε να αυτοπαγιδευθεί ξανά σα να μην καταλαβαίνει τους κανόνες του παιγνιδιού που η ίδια αποδέχεται. Αλλά και η αντίδραση της Γερμανίας ήταν αποκαλυπτική της αντίληψης της για το μέλλον της Ε.Ε. Θέλησε να ταπεινώσει την Ελλάδα. Και το επιχείρησε καταργώντας ακόμη και τα ευρωπαϊκά όργανα έστω και αν τα ελέγχει σχεδόν απόλυτα. Πρόκειται για μια κραυγαλέα απόπειρα επίδειξης και απόδειξης κυριαρχίας. Σαν η Γερμανία να ψάχνει εκδίκηση για ό,τι της έκανε η Ευρώπη μετά τον πρώτο παγκόσμιο πόλεμο που εκείνη προκάλεσε.
Όμως με όρους ταπείνωσης δε γίνονται ενώσεις.
Η Ε.Ε. κινδυνεύει με διάλυση ή συρρίκνωση. Όχι για λόγους οικονομικούς. Αλλά για λόγους αντίληψης και αξιών.