Η ελληνική κυβέρνηση θέλει “απεξαρτήσει” 40 ελληνικά νησιά από τα ορυκτά καύσιμα, σύμφωνα με χθεσινό (09.12.23) δημοσίευμα της Handelsblatt.
Είμαστε μια γαλάζια χώρα”, δήλωσε πρόσφατα ο Έλληνας πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης στην Παγκόσμια Διάσκεψη για το Κλίμα στο Ντουμπάι.
“Έχουμε 170 κατοικημένα και χιλιάδες ακατοίκητα νησιά, καθώς και μια ακτογραμμή 14.000 χιλιομέτρων”, υπολόγισε ο πρωθυπουργός, “και αισθανόμαστε υποχρεωμένοι να προστατεύσουμε αυτή τη θαλάσσια βιοποικιλότητα”.
Ως εκ τούτου, η κυβέρνηση θέλει να μετατρέψει 40 ελληνικά νησιά σε πρότυπα αυτάρκους, κλιματικά ουδέτερου ενεργειακού εφοδιασμού, πράσινης οικονομίας, ψηφιακής καινοτομίας και βιώσιμης κινητικότητας, σημειώνει το ίδιο δημοσίευμα.
Η απεξάρτηση των νησιών από τον άνθρακα, δηλαδή η απομάκρυνση από τα ορυκτά καύσιμα, πρόκειται να βοηθήσει την Ελλάδα να επιτύχει τους στόχους του Εθνικού Σχεδίου για την Ενέργεια και το Κλίμα. Στόχος του είναι η μείωση του μεριδίου των ορυκτών καυσίμων στο μείγμα παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από 1,7 γιγαβάτ σήμερα σε 0,7 γιγαβάτ το 2030. Το πρόγραμμα ονομάζεται “GR-eco Islands”.
Πράσινη ηλεκτρική ενέργεια για το νησί των διασημοτήτων
Τα εν λόγω 40 νησιά δεν έχουν ακόμη συνδεθεί με το εθνικό δίκτυο ηλεκτρικής ενέργειας, σημειώνει η Handelsblatt. Πρόκειται για νησίδες όπως το άγονο ηφαιστειακό νησί Νύσσιρος, βορειοδυτικά της Ρόδου, ή η Ψέριμος, η οποία κατοικείται από μόλις 24 κατοίκους. Η Αρκη, με τους 44 κατοίκους της, είναι ελάχιστα γνωστή στους τουρίστες, αλλά και η γραφική Σύμη ή το κυκλαδίτικο νησί της Αντιπάρου, ένα celebrity insider tip όπου έχουν ήδη εντοπιστεί ο Μπαράκ Ομπάμα, ο Τζεφ Μπέζος και η Γούπι Γκόλντμπεργκ.
Η Γαύδος στα νότια παράλια της Κρήτης και τα Οθωνικά νησιά βορειοδυτικά της Κέρκυρας είναι επίσης πολύ μικρά ή πολύ μακριά από την ηπειρωτική χώρα για να είναι οικονομικά βιώσιμη η σύνδεση με το εθνικό δίκτυο με υποβρύχια καλώδια. Μέχρι τώρα, τα νησιά αυτά παρήγαγαν την ηλεκτρική τους ενέργεια κυρίως με γεννήτριες ντίζελ.
Πρόκειται για μια από τις πιο αναποτελεσματικές και περιβαλλοντικά επιβλαβείς μεθόδους παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας. Επιπλέον, οι γεννήτριες ντίζελ των νησιωτικών σταθμών παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, οι οποίες σε πολλά μέρη είναι δεκαετιών, είναι επιρρεπείς σε βλάβες. Αυτό οδηγεί επανειλημμένα σε διακοπές ρεύματος.
Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο τα νησιά αυτά πρόκειται τώρα να γίνουν αυτάρκη με πράσινη ηλεκτρική ενέργεια. Το κόστος εκτιμάται σε δύο δισεκατομμύρια ευρώ σε μια αρχική φάση έως το 2030. Τα χρήματα θα προέλθουν από την πώληση πιστοποιητικών εκπομπών CO2. Για το σκοπό αυτό, η κυβέρνηση δημιούργησε ένα ταμείο απαλλαγής από τον άνθρακα σε συντονισμό με την ΕΕ, το οποίο διαχειρίζεται τα κεφάλαια από τη δημοπράτηση των πιστοποιητικών.
Πιλοτικά έργα με ξένους επενδυτές
Τρία πιλοτικά έργα έχουν ήδη δρομολογηθεί: Στο νησί της Αστυπάλαιας, η κυβέρνηση εφαρμόζει μια ιδέα για την ολιστική κλιματικά ουδέτερη ηλεκτροκίνηση σε συνεργασία με τη Volkswagen. Το σύστημα μεταφορών μετατρέπεται σε ηλεκτρικά οχήματα και ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Οι υπηρεσίες κινητικότητας, όπως η κοινή χρήση αυτοκινήτων και η κοινή χρήση διαδρομών θα πρέπει να βελτιώσει και να μειώσει την κυκλοφορία ταυτόχρονα.
Στη Χάλκη κοντά στη Ρόδο, η κυβέρνηση δοκιμάζει επίσης πώς ένα νησί μπορεί να παράγει όλες τις ανάγκες του σε ηλεκτρική ενέργεια από ανανεώσιμες πηγές. Ο δήμος και οι κάτοικοι ίδρυσαν τον ενεργειακό συνεταιρισμό ChalkiON πριν από δύο χρόνια με στόχο να ανεξαρτητοποιηθούν όσον αφορά την παροχή ηλεκτρικής ενέργειας, να δημιουργήσουν γρήγορο διαδίκτυο και να ηλεκτροδοτήσουν τις μεταφορές. Στο πιλοτικό πρόγραμμα συμμετέχουν η αυτοκινητοβιομηχανία Stellantis και ο γαλλικός προμηθευτής ενέργειας Akuo.
Κανένα κόστος στο σταθμό φόρτισης
Το νησί των Δωδεκανήσων Τήλος είναι ενεργειακά αυτόνομο από πέρυσι. Οι κάτοικοι και η τοπική οικονομία προμηθεύονται όλη την ηλεκτρική τους ενέργεια από τοπικούς ηλιακούς και αιολικούς σταθμούς. Για την αποθήκευση της ενέργειας χρησιμοποιούνται μπαταρίες. Οι ντόπιοι και οι τουρίστες μπορούν να φορτίζουν δωρεάν τα ηλεκτρικά τους οχήματα στα σημεία φόρτισης του δήμου. Το νησί έχει γίνει ελκυστικό: Ο αριθμός των μόνιμων κατοίκων αυξήθηκε από 273 σε περίπου 500 τα τελευταία χρόνια. “Στόχος μας είναι οι 1.000 κάτοικοι”, λέει η δήμαρχος Μαρία Καμμά-Αλιφέρη. “Αυτό που έχουμε πετύχει εδώ αποτελεί πρότυπο για όλες τις μικρές νησιωτικές κοινότητες στην Ελλάδα”.
Ο Πόρος, ένα μικρό νησί στον Σαρωνικό κόλπο στα ανοικτά των ακτών της Αθήνας, έχει επιλεγεί ως το επόμενο νησί “GR-eco”. Ένα υβριδικό σύστημα αποτελούμενο από φωτοβολταϊκά συστήματα και μονάδες αποθήκευσης ενέργειας πρόκειται να αναλάβει την παροχή ενέργειας, ενώ μια κυκλική οικονομία θα επιτρέψει την ανακύκλωση και την αξιοποίηση των αποβλήτων. Οι δημόσιες και ιδιωτικές μεταφορές θα μετατραπούν σε ηλεκτρονική κινητικότητα. Τα πορθμεία που συνδέουν τον Πόρο με την κοντινή ηπειρωτική χώρα θα ηλεκτροδοτηθούν επίσης.
Στο έργο συμμετέχει η σαουδαραβική εταιρεία Masdar, μια κρατική εταιρεία ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. “Τέτοια έργα είναι σημαντικά γιατί εμπλέκουν τον τοπικό πληθυσμό και οι άνθρωποι καταλαβαίνουν ότι η μετάβαση στην πράσινη ενέργεια τους ανοίγει τεράστιες ευκαιρίες”, δήλωσε ο πρωθυπουργός Κ. Μητσοτάκης στο Ντουμπάι κατά την υπογραφή των συμβάσεων με τη Masdar.
Ο λογαριασμός ηλεκτρικού ρεύματος μειώθηκε στο μισό
Η αποδοχή στα ήδη “πράσινα” νησιά είναι πράγματι μεγάλη. Στην Αστυπάλαια κυκλοφορούν ήδη 110 ηλεκτρικά οχήματα, από ΙΧ αυτοκίνητα μέχρι ταξί και ενοικιαζόμενα αυτοκίνητα και e-scooters. “Δεν έχει αγοραστεί ούτε μία μηχανή εσωτερικής καύσης εδώ από την έναρξη του προγράμματος του 2021”, αναφέρει ο δήμαρχος του νησιού Νίκος Κομινέας.
Η ενεργειακή μετάβαση υπήρξε επίσης πλήρης επιτυχία στη Χάλκη. Οι λογαριασμοί ηλεκτρικού ρεύματος των περισσότερων νοικοκυριών έχουν μειωθεί περισσότερο από το μισό από τότε που η ηλεκτρική ενέργεια προήλθε από το συνεταιριστικό ηλιακό πάρκο. Τα ηλεκτρικά οχήματα μπορούν επίσης να φορτίζονται δωρεάν στη Χάλκη.
Υπάρχει όμως και ένα μειονέκτημα σε αυτή την επιτυχία: Όλο και περισσότερες ξένες αντιπροσωπείες και παραθεριστές έρχονται στο πρότυπο νησί της Χάλκης. “Το 2019 είχαμε 20.000 επισκέπτες”, θυμάται ο δήμαρχος Ευάγγελος Φραγκάκης, “φέτος ήταν ήδη 100.000” – μια επέλαση που το νησί, το οποίο έχει έκταση μόλις 27 τετραγωνικά χιλιόμετρα και 500 κατοίκους, “δύσκολα μπορεί να αντιμετωπίσει”.