«Όταν ο παραγωγός έχει κάνει την τελευταία δουλειά πάνω στο προϊόν του, νοιώθει το περισσότερο άγχος για να το πουλήσει άμεσα… ο μόνος τρόπος για να απαλλαγούμε από τα χρήματα είναι για την αγορά κάποιου προϊόντος ή άλλων».
Τα λόγια του Ζαν Μπατίστ Σε, Γάλλου οικονομολόγου και επιχειρηματία, μπορεί να γράφτηκαν το 1803 αλλά παραμένουν το πιστεύω των υπέρμαχων της στρατηγικής της «προσφοράς» ανά τον πλανήτη. Μειώστε τους φόρους, ανεβάστε την παραγωγή και η οικονομία θα βρει όλα τα άλλα.
Την περασμένη εβδομάδα, ακούσαμε έναν άλλο Γάλλο, τον Πρόεδρο Φρανσουά Ολάντ, να δηλώνει: “L’offre crée même la demande”, που σημαίνει «η προσφορά στην πραγματικότητα δημιουργεί μόνη της την ζήτηση». Αν θέλετε να καταλάβετε ποιο είναι το πραγματικό πολιτικό σκάνδαλο στην Γαλλία σήμερα, δεν είναι η εικόνα του προέδρου με κράνος σκούτερ, έτοιμου να χωθεί κρυφά σε παριζιάνικο διαμέρισμα. Είναι ότι η επίσημη οικονομική σκέψη στο Παρίσι δεν έχει προοδεύσει καθόλου τα τελευταία 211 χρόνια.
Αν θέλετε να κατανοήσετε την χρηματοπιστωτική κρίση και την ύφεση που ακολούθησε, ο Νόμος του Σε δεν θα σας βοηθήσει σε τίποτα. Το ότι ο κ. Ολάντ υιοθέτησε αυτόν τον ξεχασμένο οικονομολόγο, έχει τρεις σημαντικές επιπτώσεις:
Πρώτον, αν προσπαθήσεις να αντιμετωπίσεις το έλλειμμα ζήτησης με στρατηγικές προσφοράς, το αποτέλεσμα θα είναι ίδιο στην Γαλλία όπως και οπουδήποτε αλλού.
Ορισμένες στοχευμένες διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις, όπως η εισαγωγή της ενιαίας συλλογικής σύμβασης εργασίας, θα ήταν πράγματι καλή σκέψη, γιατί θα βοηθήσει να μειωθεί η ανεργία των νέων. Αλλά δεν πρόκειται να γίνει. Οι μεταρρυθμίσεις του κ. Ολάντ ανήκουν στην κατηγορία των φορολογικών περικοπών και των μειώσεων στις δαπάνες.
Μην δώσετε ρομαντική διάσταση στην στροφή 180 μοιρών που κάνει, με δύο χρόνια θητεία, και τη συγκρίνετε με την, χρονικά αντίστοιχη, απόφαση του Φρανσουά Μιτεράν να υιοθετήσει την στρατηγική του «σκληρού φράγκου» το 1983. Ο στόχος της απόφασης εκείνης του Μιτεράν ήταν να βοηθήσει την Γαλλία να συνυπάρξει σε έναν καθεστώς ημι-καθορισμένης συναλλαγματικής ισοτιμίας με την Δυτική Γερμανία. Ήταν μια πολιτική επιλογή για μακροοικονομική προσαρμογή, όχι για βουντού της προσφοράς και ιδεολογική σύγκλιση.
Σήμερα, από μακροοικονομικής άποψης η Γαλλία και η Γερμανία δεν έχουν μεγάλη ανάγκη σύγκλισης. Είναι ήδη αρκετά ευθυγραμμισμένες. Από την γέννηση του ευρώ, η γαλλική οικονομία αναπτύχθηκε περισσότερο από την γερμανική. Το γαλλικό δημόσιο χρέος είναι λίγο υψηλότερο, αλλά προβλέπεται να μειωθεί, ακόμη και με τις ισχύουσες στρατηγικές. Η Γαλλία έχει ένα μικρό, αλλά ανεκτό έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών.
Στην ευρωζώνη υπάρχουν αρκετές χώρες που η κατάστασή τους είναι αφόρητη. Η Γαλλία δεν είναι μια από αυτές.
Η βασική επίπτωση της μεγάλης στροφής του κ. Ολάντ είναι ότι θα φέρει την Γαλλία πολιτικά πιο κοντά στην Γερμανία και ότι θα ενισχύσει την τρέχουσα στρατηγική επίλυσης της κρίσης στην ευρωζώνη. Είναι περιττό να τονίσουμε την φυσική κλίση που έχει η ΕΕ προς τον Νόμο του Σε και τα σύγχρονα ξαδέλφια του. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ειδικά, είναι τόσο αφοσιωμένη στον τρόπο σκέψης των υπέρμαχων της προσφοράς, που δεν είδε καν την κρίση να έρχεται, πολύ περισσότερο δεν πρόσφερε την πνευματική καθοδήγηση στις διαβουλεύσεις που ακολούθησαν.
Στην διάρκεια της προηγούμενης δεκαετίας, οι Ευρωπαίοι ηγέτες σπατάλησαν πάρα πολύ χρόνο υπηρετώντας ένα πρόγραμμα συντονισμένων μεταρρυθμίσεων στην πολιτική της προσφοράς -την δύσμοιρη Ατζέντα της Λισαβόνας- που δεν πρόσφερε τίποτα.
Μέχρι να εκλεγεί πρόεδρος το 2012, ο κ. Ολάντ έδειχνε ότι έχει να προσφέρει μια αναζωογονητική εναλλακτική άποψη. Τάχθηκε υπέρ της αμοιβαιοποίησης του χρέους και άλλων λύσεων, που δεν ήθελαν το Βερολίνο και οι Βρυξέλλες. Επίσης επέκρινε την λιτότητα. Δεν βγήκε τίποτα από αυτό, γιατί η στόχευση άλλαξε όταν ανέβηκε στην εξουσία.
Ειδικότερα μάλιστα, δεν κατάφερε –ή ίσως ποτέ δεν σκόπευε- να στήσει μια συμμαχία εναντίον της Αγκέλα Μέρκελ, της Καγκελαρίου της Γερμανία, με την οποία προσωπικά ποτέ δεν τα πήγαινε καλά. Εκτοτε, το Βερολίνο έχει νικήσει σε κάθε ένα σημείο της κρίσης, μεταξύ των οποίων, και ειδικά πρόσφατα, στην συμφωνία υποβιβασμού της τραπεζικής ένωσης σε επίπεδο που πλέον να μην έχει σημασία.
Η γαλλική πολιτική στροφή θα έχει άμεση επίδραση στην περιφέρεια της ευρωζώνης. Αν η Γαλλία πάρει απόφαση να ευθυγραμμιστεί με την Γερμανία με γερμανικούς όρους, δεν θα δείξει κανένα έλεος για τους υπόλοιπους. Το μήνυμα της σύνεσης, θα μεταδίδεται με στερεοφωνική ποιότητα.
Η τρίτη συνέπεια είναι το γεγονός ότι αυτή η νέα συναίνεση καλύπτει όλο το φάσμα της κυριαρχούσας πολιτικής. Οποιος ζει στην ευρωπαϊκή ήπειρο και έχει πρόβλημα με τον Νόμο του Σε, τα μόνα πολιτικά κόμματα που μπορούν να τον καλύψουν βρίσκονται στην άκρα αριστερά ή την άκρα δεξιά.
Μια από τις ευρύτερες επιπτώσεις της στενότερης ευθυγράμμισης της Γαλλίας και της Γερμανίας, είναι ότι η ΕΕ στο μέλλον θα λειτουργεί όλο περισσότερο προς όφελος της ευρωζώνης. Αυτή η προοπτική μπορεί να ενέχει προβλήματα, ειδικά για την Βρετανία. Ο υπουργός Οικονομικών της Βρετανίας, Τζορτζ Όσμπορν, την περασμένη εβδομάδα προειδοποίησε τους υπόλοιπους Ευρωπαίους να μην θέτουν στο Λονδίνο την επιλογή αποδοχής του ευρώ ή εξόδου από την ΕΕ. Φοβούμαι ότι αυτή ακριβώς είναι η κατεύθυνση που θα πάρει η ΕΕ αν ευθυγραμμιστούν πλήρως οι θέσεις της Γαλλίας και της Γερμανίας.
Οσο για τον Νόμο του Σε, αυτός οπωσδήποτε επαληθεύει τον εαυτό του. Είναι μια οικονομική θεωρία που δημιούργησε μόνη της ζήτηση από τελειωμένους πολιτικούς. Μας δείχνει επίσης ότι η πολιτική διαβούλευση εντός της ευρωζώνης, έχει επί το πλείστον ολοκληρωθεί.
Οσοι υποστήριζαν ένα νέο πλαίσιο διακυβέρνησης, μεταξύ των οποίων κάποτε περιλαμβανόταν η Γαλλία, έχασαν.
Διαβάστε επίσης:
Πηγή Euro2day