Συμβιβασμό με την Επιτροπή Ανταγωνισμού (ΕΑ) αποδέχτηκαν οι τράπεζες προκειμένου να κλείσει ο έλεγχος της περιόδου 2018 – 2019 για τις τραπεζικές χρεώσεις.
Στο πλαίσιο της έρευνας της ΕΑ εξετάστηκαν περίπου 50 χρεώσεις προμηθειών και η ΕΑ επέβαλε πρόστιμο 41.756.180,10 ευρώ στις τράπεζες Πειραιώς, Εθνική, Alpha Bank, Eurobank και Attica Bank για δύο ζητήματα:
α) την ανταλλαγή πληροφοριών σχετικά με τη μετάπτωση στο λεγόμενο μοντέλο απευθείας χρέωσης (DAF) στα ΑΤΜ, δηλαδή της εισαγωγής απευθείας χρέωσης κατά την ανάληψη μετρητών από ΑΤΜ άλλης τράπεζας από εκείνης που έχει εκδώσει την κάρτα με την οποία γίνεται η ανάληψη, και
β) την ανταλλαγή πληροφοριών σχετικά με την πιθανότητα να υπάρξουν χρεώσεις σε τραπεζικά προϊόντα και υπηρεσίες.
Οι τράπεζες και η Ελληνική Ένωση Τραπεζών (ΕΕΤ) ως νομικό πρόσωπο συμφώνησαν στην ένταξή τους στη διαδικασία διευθέτησης διαφορών, αποδεχόμενες παράβαση του Άρθρου 1 Ν. 3959/2011 περί ανταλλαγής πληροφοριών. Ωστόσο, οι τράπεζες επέμειναν εμφατικά ότι σε καμία περίπτωση δεν παρέβησαν τους κανόνες ανταγωνισμού με τη μορφή της κατάρτισης συμφωνίας για καθορισμό τιμών – κάτι άλλωστε που διαπίστωσε και η ΕΑ- και προέκριναν την διαδικασία διευθέτησης για το σκέλος της ανταλλαγής πληροφοριών.
Στο πλαίσιο της διευθέτησης με την ΕΑ, οι τράπεζες συμφώνησαν να μειώσουν για ορισμένο χρονικό διάστημα την προμήθεια DAF (σ.σ. προμήθεια για ανάληψη από ΑΤΜ άλλης τράπεζας από την τράπεζα του καταναλωτή που κάνει την ανάληψη) που χρεώνουν κατά περίπου 30%, ανεξάρτητα από την προμήθεια που χρεώνει σήμερα η κάθε τράπεζα.
Με την ένταξη των τραπεζών στη διαδικασία διευθέτησης διαφορών η υπόθεση κλείνει οριστικά και αποτρέπεται μια μακρά αντιδικία, με όλα τα σχετικά αρνητικά αποτελέσματα. Νομικοί κύκλοι εκτιμούν ότι ο τελικός συμβιβασμός αποτελεί μια θετική εξέλιξη, τόσο για τις τράπεζες όσο και για την Επιτροπή Ανταγωνισμού, αφού χωρίς συμβιβαστική λύση η υπόθεση θα οδηγείτο στην ακροαματική διαδικασία. Σε αυτή την περίπτωση, θα απαιτούνταν επιπλέον 9-12 μήνες για την έκδοση απόφασης. Καθώς οι αιτιάσεις στηρίζονται σε αμφιλεγόμενα στοιχεία είναι βέβαιο ότι την απόφαση θα ακολουθούσε η άσκηση έφεσης, η εκδίκαση της οποίας θα απαιτούσε επιπλέον 12-18 μήνες.
Σημειώνεται ότι η χρέωση DAF επιβάλλεται
- στους Έλληνες καταναλωτές μόνο σε περίπτωση χρήσης ATM άλλης τράπεζας από αυτή που διατηρούν τον λογαριασμό τους. Για συναλλαγές από ATM της τράπεζάς τους η ανάληψη είναι δωρεάν
- στους αλλοδαπούς καταναλωτές υπάρχει χρέωση σε κάθε ανάληψή τους, εφόσον χρησιμοποιούν κάρτες που έχουν εκδοθεί στο εξωτερικό (π.χ. Ολλανδός κάνει ανάληψη με κάρτα ING από ΑΤΜ ελληνικής τράπεζας).
Σύμφωνα με στοιχεία που προσκόμισαν οι τράπεζες στην ΕΑ, από τις αναλήψεις μετρητών που γίνονται σε ATMs και για τις οποίες υπάρχει χρέωση (δηλαδή γίνονται με κάρτες που έχουν εκδοθεί από τράπεζες διαφορετικές από την τράπεζα που λειτουργεί το ATM), τα 2/3 αφορούν αλλοδαπούς καταναλωτές, κυρίως τουρίστες. Και αυτό είναι αναμενόμενο, καθώς οι Έλληνες καταθέτες επιλέγουν ΑΤΜ της τράπεζάς τους για να αποφύγουν οποιαδήποτε χρέωση.
Επομένως, από το μέτρο της μείωσης της προμήθειας ανάληψης μετρητών (DAF) που επέβαλε η ΕΑ, επωφελείται ένας σχετικά μικρός αριθμός Ελλήνων καταναλωτών, συγχρόνως όμως μειώνεται το τουριστικό συνάλλαγμα – με τη μορφή προμήθειας ανάληψης μετρητών – που έρχεται στη χώρα. Η απώλεια συναλλαγματικών εισροών υπολογίζεται σε περίπου 20 εκατ. ευρώ τον χρόνο.
Αξίζει να σημειωθεί ότι στα ATMs δραστηριοποιείται και ένας μη τραπεζικός πάροχος, ο οποίος χρεώνει προμήθεια ανάληψης μετρητών σε όλους τους καταναλωτές σχεδόν 4 ευρώ, δηλαδή 25-35% υψηλότερα από τις τράπεζες, και με τον οποίο η ΕΑ ούτε ασχολήθηκε για συλλογή στοιχείων το 2019, ούτε επέβαλε κάποια μείωση.
Από 1/1/2024 το ύψος της προμήθειας DAF ανά συναλλαγή ανάληψης μετρητών από ΑΤΜ με τη χρήση καρτών που έχουν εκδοθεί από άλλες τράπεζες, θα διαμορφωθεί κατ’ ανώτατο όριο ως ακολούθως:
Τράπεζα Πειραιώς: έως το ύψος των 2,00 €, από το ισχύον ποσό των 3,00 €,
Εθνική Τράπεζα: έως το ύψος των 1,90 €, από το ισχύον ποσό των 2,60 €,
Alpha Bank: έως το ύψος των 1,80 €, από το ισχύον ποσό των 2,50 €,
Eurobank: έως το ύψος των 1,80 €, από το ισχύον ποσό των 2,50 €,
Attica Bank: έως το ύψος των 1,50 €, από το ισχύον ποσό των 2,00 €.
Η Επιτροπή Ανταγωνισμού υποχρεώνει τις ανωτέρω τράπεζες να διατηρήσουν τα παραπάνω επίπεδα προμήθειας DAF για χρονικό διάστημα τριών ετών από την εφαρμογή του μέτρου, με ρήτρα επανεξέτασης από την ΕΑ έως δύο επιπλέον έτη, μετά τη λήξη της τριετίας και με δυνατότητα επιβολής προστίμου από την ΕΑ σε περίπτωση μη συμμόρφωσης.