Ένα νέο πακέτο στρατιωτικής κινητικότητας στην Ευρώπη -ένα «Στρατιωτικό Σένγκεν»- παρουσίασε σήμερα (19.11.25) η Κομισιόν με στόχο τη γρήγορη και ομαλή μετακίνηση στρατευμάτων, εξοπλισμού και στρατιωτικών πόρων σε όλη την Ευρώπη, αλλά και το μετασχηματισμό της βιομηχανίας στον κλάδο της άμυνας.
Σύμφωνα με τη σχετική ανακοίνωση, η Κομισιόν στοχεύει πιο συγκεκριμένα στην ενίσχυση της ανατρεπτικής καινοτομίας στον στρατιωτικό τομέα και στην ενίσχυση της αμυντικής βιομηχανίας της Ευρώπης με έναν Οδικό Χάρτη της ΕΕ για τον Μετασχηματισμό της Βιομηχανίας στην Άμυνα.
Δημιουργώντας έναν χώρο στρατιωτικής κινητικότητας σε ολόκληρη την ΕΕ έως το 2027, το πακέτο στρατιωτικής κινητικότητας φέρνει την ΕΕ ένα βήμα πιο κοντά σε ένα «Στρατιωτικό Σένγκεν».
Θα καταστήσει ταχύτερη, ασφαλέστερη και πιο συντονισμένη τη μετακίνηση στρατευμάτων και στρατιωτικού εξοπλισμού σε όλη την Ευρώπη μέσω:
- Άρσης των κανονιστικών εμποδίων
Εισάγει τους πρώτους εναρμονισμένους κανόνες σε επίπεδο ΕΕ για τη στρατιωτική κινητικότητα και ορίζει σαφείς κανόνες και διαδικασίες για τις διασυνοριακές στρατιωτικές μετακινήσεις, με μέγιστο χρόνο επεξεργασίας τριών ημερών και απλοποιημένες τελωνειακές διατυπώσεις.
- Δημιουργίας πλαισίου έκτακτης ανάγκης
Ένα νέο Σύστημα Ενισχυμένης Αντίδρασης για την Ευρωπαϊκή Στρατιωτική Κινητικότητα (EMERS) για διαδικασίες ταχείας διαδικασίας και προτεραιότητα στην πρόσβαση σε υποδομές, υποστηρίζοντας τις ένοπλες δυνάμεις που δρουν στο πλαίσιο της ΕΕ ή του ΝΑΤΟ.
- Ενίσχυσης της ανθεκτικότητας των υποδομών μεταφορών
Αναβαθμίζει τους βασικούς διαδρόμους στρατιωτικής κινητικότητας της ΕΕ σε πρότυπα διπλής χρήσης και προστατεύει τις στρατηγικές υποδομές με μια νέα εργαλειοθήκη ανθεκτικότητας. Οι στοχευμένες επενδύσεις θα ενισχύσουν την κυβερνοασφάλεια, την ενεργειακή ασφάλεια και την ετοιμότητα τόσο σε συνθήκες ειρήνης όσο και σε συνθήκες κρίσης.
- Δυνατοτήτων συγκέντρωσης και κοινής χρήσης
Ενισχύει την ετοιμότητα, την αλληλεγγύη και τη διαθεσιμότητα των δυνατοτήτων στρατιωτικής κινητικότητας για τα κράτη μέλη με την εισαγωγή μιας Ομάδας Αλληλεγγύης και τη δυνατότητα δημιουργίας ενός Ψηφιακού Συστήματος Πληροφοριών Στρατιωτικής Κινητικότητας.
- Ενίσχυσης της διακυβέρνησης και του συντονισμού
Μια νέα Ομάδα Μεταφορών Στρατιωτικής Κινητικότητας και μια ενισχυμένη Επιτροπή του Διευρωπαϊκού Δικτύου Μεταφορών TEN-T θα καθοδηγήσουν την εφαρμογή και θα παρακολουθήσουν την ετοιμότητα.
Απελευθέρωση ανατρεπτικής καινοτομίας για την αμυντική ετοιμότητα
Ο «Χάρτης Πορείας Μετασχηματισμού της Αμυντικής Βιομηχανίας της ΕΕ: Απελευθέρωση Ανατρεπτικής Καινοτομίας για την Αμυντική Ετοιμότητα» σχεδιάζει να επιταχύνει τον εκσυγχρονισμό της ευρωπαϊκής αμυντικής βιομηχανίας και να υποστηρίξει
αναδυόμενους αμυντικούς παράγοντες.
Στοχεύει να φέρει σε επαφή τις κοινότητες βαθιάς τεχνολογίας και άμυνας, να επιταχύνει τη χρήση προηγμένων τεχνολογιών στις στρατιωτικές δυνατότητες και να ενισχύσει την παραγωγική ικανότητα της Ευρώπης μέσω της καινοτομίας.
Για να επιτευχθεί αυτό, εστιάζει σε τέσσερις προτεραιότητες: την υποστήριξη των επενδύσεων σε αμυντικές εταιρείες, την επιτάχυνση της ανάπτυξης νέων τεχνολογιών, την επέκταση της πρόσβασης στις αμυντικές δυνατότητες και την ενίσχυση των δεξιοτήτων που απαιτούνται για τη διατήρηση του τεχνολογικού πλεονεκτήματος της Ευρώπης.
Ο επιθετικός πόλεμος της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας έχει δείξει πόσο γρήγορα εξελίσσονται οι αμυντικές τεχνολογίες.
Καινοτομίες όπως η Τεχνητή Νοημοσύνη, τα κβαντικά συστήματα, τα μη επανδρωμένα αεροσκάφη και οι διαστημικές τεχνολογίες αναδιαμορφώνουν το πεδίο της μάχης. Νέοι αμυντικοί παράγοντες, από νεοσύστατες επιχειρήσεις έως καινοτόμες ΜΜΕ, αλλάζουν τον τρόπο με τον οποίο η Ευρώπη αναπτύσσει και παράγει στρατιωτικές δυνατότητες.
Η Ευρώπη πρέπει να μάθει από την εμπειρία της Ουκρανίας, να ενισχύσει την ανθεκτικότητά της και να οικοδομήσει ένα νέο αμυντικό οικοσύστημα που θα ενώνει τους ηγέτες της βιομηχανίας, τους νέους καινοτόμους και την τεχνολογική κοινότητα για την παροχή δυνατοτήτων ταχύτερα και πιο αποτελεσματικά.
Επόμενα βήματα
Η Επιτροπή θα παρουσιάσει τον νέο Κανονισμό για τη στρατιωτική κινητικότητα στο Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο για έγκριση σύμφωνα με τη συνήθη νομοθετική διαδικασία.
Η Κομισιόν θα ξεκινήσει αμέσως την εφαρμογή των προτεινόμενων δράσεων του Οδικού Χάρτη για την έναρξη του μετασχηματισμού του ευρωπαϊκού βιομηχανικού οικοσυστήματος άμυνας και την επέκταση.
Ιστορικό
Τον Μάρτιο του 2025, η Επιτροπή και η Ύπατη Εκπρόσωπος υπέβαλαν τη Λευκή Βίβλο για την
Ευρωπαϊκή Άμυνα – Ετοιμότητα 2030, η οποία συμπληρώθηκε από το Σχέδιο/Ετοιμότητα 2030 της Επιτροπής για την Επανένταξη της Ευρώπης, ένα φιλόδοξο αμυντικό πακέτο που παρέχει χρηματοδοτικά μέσα στα κράτη μέλη της ΕΕ για να προωθήσουν μια αύξηση των επενδύσεων σε αμυντικές δυνατότητες.
Το πακέτο στρατιωτικής κινητικότητας και ο Χάρτης Πορείας για τον Μετασχηματισμό της Αμυντικής Βιομηχανίας της ΕΕ επισημάνθηκαν ως βασικοί τομείς προτεραιότητας στη Λευκή Βίβλο και στον Χάρτη Πορείας για την Αμυντική Ετοιμότητα 2030.
Το πακέτο στρατιωτικής κινητικότητας 2025 βασίζεται επίσης στα διδάγματα που αντλήθηκαν από το αναθεωρημένο Σχέδιο Δράσης 2.0 και τη Δέσμευση Στρατιωτικής Κινητικότητας του 2024. Έχει αναπτυχθεί σε στενό συντονισμό με την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Εξωτερικής Δράσης (ΕΥΕΔ) και τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Άμυνας (ΕΟΑ), διασφαλίζοντας τη συνοχή με τα πρότυπα και τις διαδικασίες του ΝΑΤΟ.
