Ενώ τα μέτωπα των γεωπολιτικών και διπλωματικών εντάσεων είναι ανοιχτά σε πολλά σημεία του πλανήτη, μία απόφαση των Βρυξελλών έρχεται να ρίξει και άλλο «λάδι στη φωτιά», καθώς για πρώτη φορά στα χρονικά βάζει στο στόχαστρο κυρώσεων ινδικές και κινεζικές εταιρείες.
Απώτερος στόχος των κυρώσεων είναι η περαιτέρω πίεση της Ρωσίας για να καμφθεί η πολεμική μηχανή με την οποία μάχεται ενάντια της Ουκρανίας. Η πρόταση της Κομισιόν στις Βρυξέλλες περιέχεται σε έγγραφο το οποίο επικαλούνται διεθνή μέσα όπως οι Financial Times και το Bloomberg, και εκκρεμεί η έγκριση του από τα κράτη μέλη.
Οι εταιρείες αυτές, μαζί με μία στο Χονγκ Κονγκ, περιλαμβάνονται μεταξύ των 21 νεοεισαχθέντων στον κατάλογο των δυτικών κυρώσεων, εταιρικών οντοτήτων.
Η Κομισιόν είχε προτείνει και πέρυσι να υπάρξουν μέτρα κατά εταιρειών της ηπειρωτικής Κίνας, αλλά τελικά υποχώρησε κάτω από την αντίδραση των κυβερνήσεων της ΕΕ, με αξιωματούχους να δηλώνουν τότε ότι το Πεκίνο είχε προσφέρει διαβεβαιώσεις ότι δεν υποστήριζε τις ρωσικές στρατιωτικές επιχειρήσεις.
Σύμφωνα με τα προτεινόμενα μέτρα, οι ευρωπαϊκές εταιρείες θα απαγορεύεται να συναλλάσσονται με τις εταιρείες που αναφέρονται στον κατάλογο, καθώς οι Βρυξέλλες εντείνουν τις προσπάθειές τους για να αποφύγουν οποιαδήποτε καταστρατήγηση των περιορισμών τους, ιδίως όσον αφορά την προμήθεια ηλεκτρονικών εξαρτημάτων που θα μπορούσαν να επαναχρησιμοποιηθούν για χρήση σε οπλικά συστήματα.
«Είναι επίσης σκόπιμο να συμπεριληφθούν στον εν λόγω κατάλογο ορισμένες άλλες οντότητες σε τρίτες χώρες που υποστηρίζουν έμμεσα το στρατιωτικό και βιομηχανικό σύμπλεγμα της Ρωσίας με την εμπορία τέτοιων εξαρτημάτων», μαζί και με άλλες ρωσικές εταιρείες, αναφέρει το έγγραφο.
Η πρόταση, αν εγκριθεί, θα απαγορεύσει επίσης την εξαγωγή στη Ρωσία εξαρτημάτων που χρησιμοποιούνται για την κατασκευή μη επανδρωμένων αεροσκαφών.
Το πακέτο κυρώσεων, που αναμένεται να εγκριθεί πριν από τη δεύτερη επέτειο του πολέμου Ρωσίας-Ουκρανίας στις 24 Φεβρουαρίου, θα είναι το 13ο που έχει ψηφίσει η ΕΕ. Ο κατάλογος των εταιρειών που υπόκεινται σε κυρώσεις θα φθάσει τις 643 αν εγκριθεί.
Τα νέα ονόματα περιλαμβάνουν επίσης επιχειρήσεις στη Σρι Λάνκα, την Τουρκία, την Ταϊλάνδη, τη Σερβία και το Καζακστάν.
Οι κυρώσεις σε μια ινδική εταιρεία είναι ιδιαίτερα ευαίσθητες, καθώς η χώρα είναι σύμμαχος των ΗΠΑ και διαπραγματεύεται μια εμπορική συμφωνία με την ΕΕ. Το Νέο Δελχί έχει αντεπιτεθεί στις επικρίσεις ότι αγοράζει νόμιμα φθηνό ρωσικό πετρέλαιο που υπόκειται σε κυρώσεις και στέλνει προϊόντα που διυλίζονται από αυτό στην ΕΕ.
Παρά τις εκτεταμένες δυτικές κυρώσεις κατά της Ρωσίας, η χώρα εξακολουθεί να καταφέρνει να παράγει drone, πυραύλους, άρματα μάχης και άλλα όπλα. Καθώς το αμερικανικό Κογκρέσο καθυστερεί σχετικά με ένα πακέτο στρατιωτικής υποστήριξης για την Ουκρανία, αξιωματούχοι έχουν προειδοποιήσει για ένα «κενό» στον εφοδιασμό του Κιέβου, το οποίο θα μπορούσε να επιτρέψει στη Ρωσία να σημειώσει περαιτέρω στρατιωτικά κέρδη.
Η Κομισιόν έχει αγνοήσει στο παρελθόν αιτήματα ορισμένων κρατών μελών και της βιομηχανίας αλουμινίου της ΕΕ για περαιτέρω περιορισμό των προμηθειών μετάλλου από τη Ρωσία, δεδομένου ότι αποτελεί κρίσιμο συστατικό για αεροσκάφη και άλλα προηγμένα προϊόντα.
Στο στόχαστρο δυτικών κυρώσεων τα ρωσικά τάνκερ
Επιπλέον, όπως επισημαίνει το Bloomberg, ένα κομμάτι του τεράστιου στόλου των δεξαμενόπλοιων που χρησιμοποιεί η Ρωσία για να παραδώσει το αργό της πετρέλαιο «μπλοκάρεται» υπό το βάρος των αμερικανικών κυρώσεων, ένδειξη ότι τα σκληρότερα μέτρα από τις δυτικές αρχές ενδέχεται να αρχίσουν να έχουν απτά αποτελέσματα στη Μόσχα.
Περίπου τα μισά από τα 50 δεξαμενόπλοια στα οποία το Υπουργείο Οικονομικών των ΗΠΑ άρχισε να επιβάλλει κυρώσεις στις 10 Οκτωβρίου απέτυχαν να φορτώσουν φορτία από τότε που εντάχθηκαν στον κατάλογο των κυρώσεων. Το τελευταίο που τέθηκε στο στόχαστρο, Sovcomflot NS Leader, πραγματοποίησε μια άμεση αναστροφή στα ανοικτά των ακτών της Πορτογαλίας την Πέμπτη, όταν ο ιδιοκτήτης του στοχοποιήθηκε από τις ΗΠΑ, την ώρα που έπλεε προς ένα ρωσικό λιμάνι στη Βαλτική Θάλασσα.
Η G7 επέβαλε πλαφόν τιμής 60 δολαρίων το βαρέλι στο αργό τον Δεκέμβριο του 2022, το οποίο είχε ως στόχο να διατηρήσει την προμήθεια ρωσικού πετρελαίου ενώ ταυτόχρονα στερούσε το Κρεμλίνο από πετροδολάρια. Δύο μήνες αργότερα εισήχθησαν τα ανώτατα όρια και σε προϊόντα διύλισης.
Το σύστημα των κυρώσεων δέχτηκε έντονη κριτική πέρυσι, καθώς η Μόσχα βρήκε λύσεις και ορισμένες δυτικές εταιρείες συνέχισαν να μεταφέρουν το πετρέλαιο της χώρας, κάτι που απαγορεύονταν όταν τα εμπορεύματα διαπραγματεύονταν πάνω από το όριο.
Το αποτέλεσμα ήταν να αυξηθούν τα κόστη ναύλων και το ρωσικό πετρέλαιο να διαπραγματεύεται με μεγαλύτερες εκπτώσεις σε διεθνείς αγορές, σύμφωνα με οργανισμούς συμπεριλαμβανομένου του Διεθνούς Οργανισμού Ενέργειας. Ο Ρώσος υπουργός Ενέργειας Αλεξάντερ Νόβακ δήλωσε τότε ότι τα βαρέλια της χώρας πέφτουν φθηνότερα.
Η εικόνα εξακολουθεί να είναι κατακερματισμένη επειδή το Υπουργείο Οικονομικών των ΗΠΑ επέβαλε τις κυρώσεις του κατά ομάδες, πράγμα που σημαίνει ότι ορισμένα πλοία μπορεί να μην έχουν φτάσει ακόμη στο σημείο να φορτώνουν τα πετρελαϊκά φορτία τους.
Από τα 50 δεξαμενόπλοια που επιβλήθηκαν κυρώσεις από τις αρχές Οκτωβρίου, τα 18 έχουν περισυλλέξει φορτία. Από αυτά, τα εννέα ήταν πλοία μεταφοράς και τα εννέα φάνηκε να συλλέγουν αποστολές κανονικά αφού προστέθηκαν στον κατάλογο. Το ένα εξακολουθεί να μεταφέρει ένα φορτίο που πήρε στο πλοίο πριν του επιβληθούν κυρώσεις.
Αυτό αφήνει 31 τάνκερ, εκ των οποίων, επτά είχαν μείνει σε αδράνεια ακόμη και πριν από τις κυρώσεις και τρία ενδέχεται να φορτωθούν σύντομα. Το υπόλοιπο είναι 21 τάνκερ τα οποία δεν έχουν φορτώσει υδρογονάνθρακες έκτοτε.