«Η σταθερότητα του ποσοστού ανεργίας και άλλων δεικτών της αγοράς εργασίας μας επιτρέπει να προχωρήσουμε προσεκτικά καθώς εξετάζουμε αλλαγές στη στάση της πολιτικής μας», δήλωσε ο Πάουελ
Άνοιξε προσεκτικά το δρόμο για μία μείωση των επιτοκίων το Σεπτέμβριο ο πρόεδρος της Ομοσπονδιακής Τράπεζας (Fed) των ΗΠΑ, Τζερόμ Πάουελ, επισημαίνοντας τους αυξανόμενους κινδύνους για την αγορά εργασίας.
«Η σταθερότητα του ποσοστού ανεργίας και άλλων δεικτών της αγοράς εργασίας μας επιτρέπει να προχωρήσουμε προσεκτικά καθώς εξετάζουμε αλλαγές στη στάση της πολιτικής μας», δήλωσε ο Πάουελ σε ομιλία που προετοίμασε για την ετήσια διάσκεψη της Fed στο Τζάκσον Χολ του Ουαϊόμινγκ την Παρασκευή (22.8.2025). «Ωστόσο, με την πολιτική σε περιοριστικό έδαφος, οι βασικές προοπτικές και η μεταβολή της ισορροπίας των κινδύνων ενδέχεται να δικαιολογούν την προσαρμογή της στάσης της πολιτικής μας».
Μετά τις δηλώσεις του Πάουελ, οι επενδυτές ενίσχυσαν τις προσδοκίες ότι η Ομοσπονδιακή Επιτροπή Ανοικτής Αγοράς θα μειώσει τα επιτόκια στη συνεδρίασή της στις 16-17 Σεπτεμβρίου.
Το προσεκτικό μήνυμα έρχεται σε μια στιγμή που οι αξιωματούχοι της Fed είναι διχασμένοι σχετικά με το πώς και πότε θα προσαρμόσουν την πολιτική τους τους επόμενους μήνες. Ορισμένοι επισημαίνουν την ανθεκτικότητα της αγοράς εργασίας. Άλλοι προειδοποιούν ότι τα πρώτα σημάδια αδυναμίας στην απασχόληση θα μπορούσαν να μετατραπούν σε μια πιο σημαντική ύφεση.
Ο Πάουελ δήλωσε ότι η αγορά εργασίας βρίσκεται σε μια «περίεργη ισορροπία» που προκύπτει από μια σημαντική επιβράδυνση τόσο στην προσφορά όσο και στη ζήτηση εργαζομένων. Αναφέρθηκε στα στοιχεία για την απασχόληση του Ιουλίου, τα οποία έδειξαν ότι η αύξηση των θέσεων εργασίας τους τελευταίους μήνες ήταν σημαντικά χαμηλότερη από ό,τι είχε αναφερθεί προηγουμένως.
«Αυτή η ασυνήθιστη κατάσταση υποδηλώνει ότι οι κίνδυνοι για την απασχόληση αυξάνονται», δήλωσε. «Εάν αυτοί οι κίνδυνοι υλοποιηθούν, μπορούν να το κάνουν γρήγορα με τη μορφή απότομα υψηλότερων απολύσεων και αυξανόμενης ανεργίας».
Ωστόσο, συνέχισε να υποστηρίζει ότι οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής πρέπει να προφυλαχθούν από την προοπτική ότι οι δασμοί του Προέδρου Ντόναλντ Τραμπ θα οδηγήσουν σε επίμονη πληθωρισμό. Είπε ότι οι επιπτώσεις των δασμών στις τιμές καταναλωτή είναι «τώρα σαφώς ορατές», αλλά είναι λογικό να αναμένεται ότι οι επιπτώσεις θα είναι σχετικά βραχύβιες.
«Είναι επίσης πιθανό, ωστόσο, ότι η ανοδική πίεση στις τιμές από τους δασμούς θα μπορούσε να προκαλέσει μια πιο διαρκή δυναμική πληθωρισμού, και αυτό είναι ένας κίνδυνος που πρέπει να αξιολογηθεί και να αντιμετωπιστεί», είπε ο Πάουελ.
«Όταν οι στόχοι μας βρίσκονται σε τέτοια ένταση, το πλαίσιο μας απαιτεί να εξισορροπήσουμε και τις δύο πλευρές της διπλής αποστολής μας», πρόσθεσε.
Οι αποδόσεις των κρατικών ομολόγων έπεσαν, ο S&P 500 συνέχισε να σημειώνει κέρδη και το δολάριο υποχώρησε. Ο Πάουελ υποδέχθηκε στο ακροατήριο με ορθια οvación από το κοινό.
Η ομιλία του Πάουελ έρχεται εν μέσω άνευ προηγουμένου πίεσης από τον Τραμπ και τους συμμάχους του, με στόχο να αναγκάσουν την κεντρική τράπεζα να μειώσει το κόστος δανεισμού, απειλώντας την ανεξαρτησία της Fed στον καθορισμό της νομισματικής πολιτικής.
Ο Τραμπ έφερε την εκστρατεία του σε ένα νέο επίπεδο την Παρασκευή. Ενώ η Πάουελ μιλούσε, ο πρόεδρος δήλωσε ότι θα απολύσει την κυβερνήτη της Fed Λίσα Κουκ αν δεν παραιτηθεί. Ο Τραμπ είχε ήδη καλέσει την Κουκ να παραιτηθεί λόγω των ισχυρισμών ότι παρείχε ψευδείς πληροφορίες κατά την υποβολή αίτησης για δύο στεγαστικά δάνεια. Η Κουκ, η οποία βρίσκεται στη διάσκεψη του Τζάκσον Χολ, απάντησε την Τετάρτη ότι δεν έχει καμία πρόθεση να παραιτηθεί.
Ο Πάουελ δεν αναφέρθηκε στην υπόθεση Κουκ στις δηλώσεις του και δεν δέχτηκε ερωτήσεις από το ακροατήριο των κεντρικών τραπεζιτών και οικονομολόγων.
Αλλαγές στο πλαίσιο
Ο πρόεδρος της Fed περιέγραψε επίσης τις αλλαγές που έκαναν οι αξιωματούχοι στο πλαίσιο της νομισματικής πολιτικής, τη μακροπρόθεσμη στρατηγική που καθοδηγεί τις αποφάσεις της Fed.
Αυτές οι αλλαγές περιλάμβαναν τη διευκρίνιση μιας αλλαγής που έγινε το 2020, η οποία σηματοδοτούσε ότι οι αξιωματούχοι δεν θα αυξάνουν τα επιτόκια όταν το ποσοστό ανεργίας είναι χαμηλό, προκειμένου να αποτρέψουν τον ενδεχόμενο πληθωρισμό.
Ο Πάουελ είπε ότι οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής εξακολουθούν να συμφωνούν ότι μπορεί να μην είναι απαραίτητο να αυξήσουν τα επιτόκια «με βάση αποκλειστικά» τις εκτιμήσεις τους για το πού θα σταθεροποιηθεί το ποσοστό ανεργίας μακροπρόθεσμα. Ωστόσο, πρόσθεσε, η αναθεώρηση του 2020 δεν είχε ποτέ ως στόχο να «αποκηρύξει μόνιμα» τη δυνατότητα αύξησης των επιτοκίων όταν η αγορά εργασίας είναι ισχυρή, εν αναμονή υψηλότερου πληθωρισμού.
Στις αλλαγές που ανακοινώθηκαν την Παρασκευή, οι αξιωματούχοι αφαίρεσαν τη διατύπωση που προηγουμένως ανέφερε ότι οι αποφάσεις θα βασίζονταν στην εκτίμησή τους για «ελλείψεις στην απασχόληση από το μέγιστο επίπεδό της». Αντ’ αυτού, υιοθέτησαν μια διατύπωση που αναφέρει πιο συγκεκριμένα «ότι η απασχόληση μπορεί κατά καιρούς να υπερβαίνει τις εκτιμήσεις σε πραγματικό χρόνο για τη μέγιστη απασχόληση, χωρίς απαραίτητα να δημιουργεί κινδύν
Η προσαρμογή υποδηλώνει μικρότερη ανοχή σε μια καυτή αγορά εργασίας, αλλά διατηρεί ανοιχτές τις επιλογές της Fed ως προς τον τρόπο με τον οποίο θα ανταποκριθεί.
«Προληπτική δράση θα ήταν πιθανώς δικαιολογημένη εάν η στενότητα στην αγορά εργασίας ή άλλοι παράγοντες θέτουν κινδύνους για τη σταθερότητα των τιμών», ανέφερε.
Οι αξιωματούχοι επιβεβαίωσαν επίσης τον στόχο τους για πληθωρισμό 2% και τη σημασία της διατήρησης των προσδοκιών για τον πληθωρισμό σταθερές. Ωστόσο, οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής απέρριψαν μια προσέγγιση που είχε ανακοινωθεί το 2020 και η οποία προέβλεπε την ανοχή πληθωρισμού άνω του στόχου, προκειμένου να αντισταθμιστούν οι περίοδοι υπολείψεως του στόχου. Επίσης, αφαίρεσαν τη διατύπωση που χαρακτήριζε τα χαμηλά επιτόκια ως «χαρακτηριστικό γνώρισμα του οικονομικού τοπίου», όπως ανέφερε ο Πάουελ.
Δημόσια συζήτηση για τα επιτόκια
Οι δηλώσεις του Πάουελ βρίσκονται κάπου ανάμεσα στις απόψεις που εξέφρασαν άλλοι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής τις τελευταίες ημέρες και εβδομάδες.
Η πρόεδρος της Ομοσπονδιακής Τράπεζας του Κλίβελαντ, Μπεθ Χάμακ, δήλωσε την Πέμπτη ότι τα πρόσφατα στοιχεία για τον πληθωρισμό θα την εμπόδιζαν να υποστηρίξει μια μείωση, αν οι αξιωματούχοι συνεδρίαζαν αυτή την εβδομάδα. Ο ομόλογός της από το Κάνσας Σίτι, Τζεφ Σμιντ, ακούστηκε εξίσου επιφυλακτικός σε μια συνέντευξη που μεταδόθηκε την Πέμπτη, ενώ ο πρόεδρος της Ομοσπονδιακής Τράπεζας της Ατλάντα.
Οι αξιωματούχοι μείωσαν τα επιτόκια τρεις φορές προς το τέλος του 2024, αλλά φέτος διατήρησαν το επιτόκιο αναφοράς αμετάβλητο. Ο Πάουελ και άλλοι αξιωματούχοι τάχθηκαν υπέρ μιας υπομονετικής προσέγγισης, εκφράζοντας την ανησυχία τους ότι οι δασμοί θα μπορούσαν να προκαλέσουν διαρκή πληθωρισμό. Αυτές οι ανησυχίες επιβεβαιώθηκαν από τα πρόσφατα στοιχεία για τον πληθωρισμό, τα οποία έδειξαν ότι οι τιμές χονδρικής αυξήθηκαν τον
Ενώ τον Ιούνιο η πλειοψηφία των αξιωματούχων της Fed εκτιμούσε ότι θα μειώσουν τα επιτόκια δύο φορές φέτος, μια σημαντική μειοψηφία προέβλεπε μόνο μία ή καμία μείωση. Από τότε, η αγορά εργασίας έχει αποδυναμωθεί, αλλά η πρόοδος στην ψύξη του πληθωρισμού έχει επίσης σταματήσει.
Αρκετοί υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής έχουν επισημάνει σημάδια αδυναμίας στην αγορά εργασίας, με ορισμένους να υποστηρίζουν ρητά ότι η Fed θα πρέπει να αρχίσει να μειώνει ξανά τα επιτόκια. Οι διοικητές της Fed Christopher Waller και Michelle Bowman διαφώνησαν με την απόφαση της Fed τον Ιούλιο να διατηρήσει τα επιτόκια αμετάβλητα, επικαλούμενοι την αγορά εργασίας.
Και μετά από μια εκπληκτικά αδύναμη έκθεση για την απασχόληση τον Ιούλιο που δημοσιεύθηκε λίγες μέρες αργότερα, η πρόεδρος της Fed του Σαν Φρανσίσκο Mary Daly και ο επικεφαλής της Fed του Μινεάπολις Neel Kashkari σηματοδότησαν ότι ενδέχεται να υποστηρίξουν μια μείωση τον Σεπτέμβριο.
