Η χαμηλή αποδοτικότητα των δημόσιων δαπανών απειλεί να φρενάρει την ελληνική οικονομία, προειδοποιεί το ΚΕΠΕ στην ετήσια έκθεσή του για την παραγωγικότητα.
Για το ΚΕΠΕ, η ελληνική οικονομία έχει πράγματι διανύσει μεγάλη απόσταση σε ό,τι αφορά τη δημοσιονομική εξυγίανση και την επιστροφή σε πρωτογενή πλεονάσματα, όμως η αποτελεσματικότητα του κράτους παραμένει κρίσιμος «αδύναμος κρίκος». Η χώρα καταγράφει υψηλές δημόσιες δαπάνες ως ποσοστό του ΑΕΠ, αλλά η «απόδοση» αυτών των πόρων σε υποδομές, υπηρεσίες και ποιότητα θεσμών υστερεί σε σχέση με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο, όπως αποτυπώνεται στους διεθνείς δείκτες ανταγωνιστικότητας και government efficiency.
Στο κεφάλαιο για την αποδοτικότητα των δαπανών, το ΚΕΠΕ υπενθυμίζει ότι η Ελλάδα ήταν το 2007 τρίτη από το τέλος στην Ευρωζώνη ως προς την αποτελεσματικότητα των δημόσιων δαπανών και, μέχρι το 2023, έχει ανέβει μόλις στην έκτη θέση από το τέλος. Άλλες χώρες που πέρασαν από σκληρά προγράμματα προσαρμογής, όπως η Ιρλανδία και η Πορτογαλία, έχουν φτάσει κοντά στο «σύνορο αποδοτικότητας», πετυχαίνοντας πολύ καλύτερα αποτελέσματα με αντίστοιχο ή χαμηλότερο επίπεδο δαπανών.
Το μήνυμα του ΚΕΠΕ είναι ότι το πρόβλημα της ελληνικής οικονομίας δεν είναι μόνο το μέγεθος των δαπανών, αλλά κυρίως ο τρόπος με τον οποίο σχεδιάζονται και υλοποιούνται. Γι’ αυτό και θέτει στο επίκεντρο την ανάγκη για προϋπολογισμό βάσει αποτελεσμάτων, μεγαλύτερη διαφάνεια και πιο αυστηρή λογοδοσία για το πού κατευθύνονται οι πόροι και τι αποδίδουν τελικά για πολίτες και επιχειρήσεις.
Η συζήτηση αυτή συνδέεται άμεσα με το Ταμείο Ανάκαμψης, καθώς οι προβολές του Εθνικού Συμβουλίου Παραγωγικότητας για τις επενδύσεις την επόμενη διετία βασίζονται σε μεγάλο βαθμό στη συνέχιση των εκταμιεύσεων και της απορρόφησης των πόρων του RRF. Η ακαθάριστη πάγια κεφαλαιακή συσσώρευση προβλέπεται να αυξηθεί με ρυθμούς κοντά στο 8% το 2025 και πάνω από 7% το 2026, υπό την προϋπόθεση ότι τα έργα του Ελληνικού Σχεδίου Ανάκαμψης προχωρούν χωρίς καθυστερήσεις.
Στο σκέλος της βιομηχανικής πολιτικής, η έκθεση καταγράφει μια σειρά παρεμβάσεων που στηρίζονται σε πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης: από την ψηφιοποίηση διαδικασιών αδειοδότησης και εποπτείας, μέχρι την αναβάθμιση και δημιουργία νέων βιομηχανικών πάρκων, τη χρηματοδότηση βιομηχανικών διδακτορικών και προγράμματα όπως τα «New Industrial Parks», «Smart Manufacturing» και «Produc-e Green» για την πράσινη και ψηφιακή αναβάθμιση της παραγωγής.
Το ΚΕΠΕ, ωστόσο, προειδοποιεί ότι η συμβολή του Ταμείου Ανάκαμψης στην ελληνική οικονομία δεν είναι δεδομένο πως θα μεταφραστεί αυτόματα σε μόνιμο κέρδος παραγωγικότητας. Το τελικό αποτέλεσμα θα κριθεί από τον συντονισμό μεταρρυθμίσεων και επενδύσεων, την ικανότητα των δημόσιων φορέων να υλοποιήσουν τα έργα στον χρόνο και στον προϋπολογισμό που έχει προβλεφθεί, αλλά και από τη συστηματική αξιολόγηση της αποτελεσματικότητας των πολιτικών, ώστε να αποφεύγονται ανεπιθύμητα δημοσιονομικά κόστη και στρεβλώσεις στον ανταγωνισμό.
Σε αυτό το πλαίσιο, η έκθεση καταλήγει ότι η βελτίωση της αποδοτικότητας των δημόσιων δαπανών είναι προϋπόθεση ώστε οι πόροι του Ταμείου Ανάκαμψης να λειτουργήσουν ως πραγματικός μοχλός αλλαγής για την ελληνική οικονομία και όχι απλώς ως μία πρόσκαιρη «ένεση» ανάπτυξης που θα εξαντληθεί με τη λήξη του προγράμματος.
