Πώς θα «πιαστεί» ο στόχος του προϋπολογισμού 2026 για αύξηση επενδύσεων κατά 10,2%

Σε 10,2% τοποθετείται η αύξηση επενδύσεων το 2026, σύμφωνα με το προσχέδιο προϋπολογισμού που κατατέθηκε στις 6.10.2025.

Το ζητούμενο για να «πιαστεί» ο στόχος αύξησης των επενδύσεων ο οποίος αποτελεί κεντρικό άξονα για τον προϋπολογισμό του επόμενου έτους είναι η γρήγορη μετάβαση σε πραγματικές δαπάνες έργων, ώστε ο ρυθμός αυτός να αποτυπωθεί καθαρά στο ΑΕΠ.

Τι προβλέπει το προσχέδιο

Πηγές του οικονομικού επιτελείου μιλώντας στο newsit.gr παραδέχονται πως ο στόχος επενδύσεων είναι αρκετά φιλόδοξος, αλλά είναι κεντρική προτεραιότητα η επίτευξή του. Σύμφωνα με το προσχέδιο του προϋπολογισμού, ο ακαθάριστος σχηματισμός παγίου κεφαλαίου αυξάνεται κατά 10,2% το 2026, από 5,7% το 2025.

Το μερίδιο των επενδύσεων στο ΑΕΠ ανεβαίνει σε 16,8% το 2026, από 15,7% το 2025, στο υψηλότερο επίπεδο από το 2010. Η εικόνα στηρίζεται σε διευρυμένο πρόγραμμα δημοσίων επενδύσεων με πόρους 16,7 δισ. ευρώ το 2026, έναντι 14,6 δισ. ευρώ το 2025, σε συνδυασμό με τη δυναμική της ιδιωτικής οικονομίας. Παράλληλα, το ονομαστικό ΑΕΠ προβλέπεται στα 260,9 δισ. ευρώ το 2026, από 249,6 δισ. ευρώ το 2025, με τον εναρμονισμένο πληθωρισμό να κινείται στο 2,2%.

Οι επενδύσεις αποτελούν και τον κύριο μοχλό της ανάπτυξης καθώς η καθαρή συμβολή τους στο πραγματικό ΑΕΠ του 2026 εκτιμάται σε 1,7 ποσοστιαίες μονάδες. Το μακροοικονομικό σενάριο συμπληρώνεται από ήπια αύξηση ιδιωτικής κατανάλωσης, μικρή ενίσχυση της δημόσιας κατανάλωσης και βελτίωση στην αγορά εργασίας, με την ανεργία να υποχωρεί κατά περίπου μισή μονάδα έναντι του 2025. Συνολικά, η ανάπτυξη προβλέπεται στο 2,4% για το 2026.

Πώς θα φτάσουμε σε +10,2% στις επενδύσεις

Περίπου το μισό της αύξησης προέρχεται από τις κατασκευές, με ετήσια μεταβολή 13,8%. Το υπόλοιπο μισό μοιράζεται στις επενδύσεις σε εξοπλισμό (μεταβολή 10,1%) και στις επενδύσεις σε αγροτικά και λοιπά αγαθά (μεταβολή 2,7%). Η στόχευση είναι, αφενός, να «τρέξουν» τα μεγάλα έργα υποδομών σε μεταφορές, ενέργεια, ψηφιακά και, αφετέρου, να ανανεωθεί το παραγωγικό κεφάλαιο επιχειρήσεων που ανεβάζουν την παραγωγικότητα και την εξωστρέφεια.

Ο μεγάλος «εχθρός» στον σχεδιασμό του οικονομικού επιτελείου, θα είναι οι καθυστερήσεις στις κατανομές των πιστώσεων, στους διαγωνισμούς και τελικά στην εκτέλεση των έργων, εικόνα που θα φανεί από το πρώτο τρίμηνο.

Ο ρόλος του Ταμείου Ανάκαμψης

Κεντρικής σημασίας είναι οι επιχορηγήσεις και τα δάνεια του Ταμείου Ανάκαμψης. Οι επιχορηγήσεις στηρίζουν δημόσιες παρεμβάσεις με άμεσο αποτύπωμα στη ζήτηση, ενώ τα δάνεια λειτουργούν συμπληρωματικά για ιδιωτικά σχέδια με προβλέψιμο κόστος χρηματοδότησης. Καθώς το «Ελλάδα 2.0» πλησιάζει τον ορίζοντα υλοποίησης, το βάρος μετατοπίζεται από την έγκριση πράξεων στην έγκαιρη εκταμίευση και στην ομαλή πρόοδο εργασιών εντός του 2026.

Για τα δάνεια «κλειδί» θα αποτελέσει η ταχύτητα που θα «τρέχουν» οι διαδικασίες από πλευράς κράτους και τραπεζών, ώστε να μη χαθεί χρόνος μεταξύ αξιολόγησης, υπογραφών και πληρωμών.

Η αγορά κατασκευών λειτουργεί ήδη οριακά ως προς τη διαθεσιμότητα εξειδικευμένου ανθρώπινου δυναμικού και υλικών, κάτι που μπορεί να πιέσει τα χρονοδιαγράμματα και τους προϋπολογισμούς των έργων. Προσφυγές σε διαγωνισμούς και αργοί χρόνοι αδειοδότησης δημιουργούν συχνά «νεκρό» χρόνο μεταξύ σύμβασης και έναρξης εργασιών και εάν αυτά δεν προληφθούν με στοχευμένες παρεμβάσεις και ενεργή διαχείριση έργων, ο διψήφιος ρυθμός επενδύσεων δυσκολεύει.