Σε Eurogroup και Ecofin θα γίνει η πρώτη ευρωπαϊκή «ανάγνωση» των φετινών δημοσιονομικών προβλέψεων υπό τους νέους κανόνες
Ξεκινούν σήμερα (29.09.2025) στην Αθήνα οι επαφές της ελληνικής κυβέρνησης με τα κλιμάκια της Κομισιόν με διπλό αντικείμενο, την πρόοδο του «Ελλάδα 2.0» και της αξιοποίησης των κονδυλίων του Ταμείου Ανάκαμψης και τον καμβά του προσχεδίου προϋπολογισμού 2026 που προγραμματίζεται να κατατεθεί στη Βουλή τη Δευτέρα 6 Οκτωβρίου.
Οι συζητήσεις περί του προϋπολογισμού και περί του Ταμείου Ανάκαμψης θα διαρκέσει έως τις 3 του μηνός, και τα συμπεράσματά τους, συνδέονται άμεσα με το Eurogroup της Πέμπτης 9 Οκτωβρίου και το Ecofin της 10ης, όπου θα γίνει η πρώτη ευρωπαϊκή «ανάγνωση» των φετινών δημοσιονομικών τροχιών υπό τους νέους κανόνες του Συμφώνου Σταθερότητας.
Σε ό,τι αφορά το Ταμείο Ανάκαμψης, το βασικό ερώτημα είναι αν θα επιβεβαιωθεί πως ο ρυθμός υλοποίησης επιτρέπει την ομαλή αλληλουχία αιτημάτων πληρωμής ως το τέλος του προγράμματος το φθινόπωρο του 2026. Τον Ιούλιο υποβλήθηκε το 6ο αίτημα πληρωμής για 2,1 δισ. ευρώ σε επιχορηγήσεις, που με την έγκρισή του ανεβάζει τις συνολικές εκταμιεύσεις περίπου στα 23,4 δισ. ευρώ. Η προετοιμασία για το 7ο αίτημα το τοποθετεί για τον Νοέμβριο, με «φάκελο» κοντά στα 3,5 δισ. ευρώ σε επιχορηγήσεις και δάνεια.
Στον σχεδιασμό περιλαμβάνονται ακόμη ένα αίτημα στις αρχές του 2026 και το τελικό αίτημα ως το τέλος Αυγούστου 2026, ώστε το πρόγραμμα να κλείσει ομαλά τον Σεπτέμβριο. Για να γίνουν πράξη όλα τα παραπάνω απερίσπαστα, ωστόσο, οι ροές των κονδυλίων θα πρέπει να «τρέξουν» χωρίς κενά και καθυστερήσεις, ιδίως στο σκέλος των δανείων που απαιτεί ώριμα επιχειρηματικά σχέδια, συμβάσεις και γρήγορες εκταμιεύσεις.
Σε ένα δεύτερο επίπεδο, σημασίας είναι και οι παρατάσεις σε ενεργειακά και ανακαινιστικά προγράμματα (στην πλειοψηφία τους κομμάτι του RePowerEU) ώστε να μη χαθούν πόροι. Το ΥΠΕΝ ανακοίνωσε παράταση δεκατριών δράσεων με συνολικό προϋπολογισμό άνω των 2,5 δισ. ευρώ, αναγνωρίζοντας κωλύματα ωρίμανσης, καθυστερήσεις αδειοδοτήσεων και πιέσεις στην εφοδιαστική αλυσίδα. Οι θεσμοί θέλουν καθαρό πλάνο για το πώς οι μετακινήσεις προθεσμιών θα συμβαλλουν στο χρονοδιάγραμμα του Ταμείο Ανάκαμψης, καθώς και άλλες λεπτομέρειες.
Ας σημειωθεί, πως πλέον το περιβάλλον εποπτείας είναι αισθητά πιο αυστηρό καθώς πρόκειται για την πρώτη σχετική συνάντηση μετά από την υπόθεση με τον ΟΠΕΚΕΠΕ θέτοντας την αποτελεσματικότητα των ελέγχων και την αξιοπιστία των συστημάτων παρακολούθησης στο μικροσκόπιο, αν και, προφανώς, δεν συνδέεται άμεσα με το Ταμείο Ανάκαμψης. Ωστόσο, η διαφάνεια στις πληρωμές και η συνέπεια στην εκπλήρωση οροσήμων είναι πλέον προϋπόθεση της συνολικής εικόνας αξιοπιστίας της χώρας στη διαχείριση ευρωπαϊκών πόρων.
Ο προϋπολογισμός του 2026
Στο δημοσιονομικό σκέλος, το προσχέδιο του 2026 αναμένεται να προβλέπει ανάπτυξη πάνω από 2% και πρωτογενές πλεόνασμα κοντά στο 2,4%. Με το νέο ευρωπαϊκό πλαίσιο, ωστόσο, η συζήτηση δεν περιορίζεται στις υποχρεώσεις του 3% για το έλλειμμα και του 60% για το χρέος. Το κριτήριο είναι η τήρηση της συμφωνημένης πορείας καθαρών δαπανών του μεσοπρόθεσμου σχεδίου, που έχει εγκριθεί για την Ελλάδα και εκτείνεται ως το 2028. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι κάθε μόνιμη παρέμβαση (όπως άλλωστε και οι πρόσφατες εξαγγελίες της ΔΕΘ) πρέπει να χωράει στο πλάνο δαπανών που έχει συμφωνηθεί, αλλιώς απαιτούνται δημοσιονομικά ισοδύναμα.
Εν γένει στο τραπέζι της συζήτησης μεταξύ Αθηνών και Βρυξελλών θα κριθεί αν οι μακροοικονομικές παραδοχές του προσχεδίου είναι αρκετά συντηρητικές για να στηρίξουν πρωτογενές πλεόνασμα 2,4% χωρίς υπερβάσεις στην πορεία των καθαρών δαπανών αλλά και αν διορθώνονται γρήγορα οι αδυναμίες σε τομείς εφαρμογής πολιτικών που έχουν ήδη φέρει παρατηρήσεις από τους θεσμούς.
Χρονικά, οι διαβουλεύσεις αυτής της εβδομάδας λειτουργούν ως προθάλαμος για την κατάθεση του προσχεδίου στις 6 Οκτωβρίου και για το Eurogroup της 9ης, όπου θα γίνει η πρώτη «ανάγνωση» των εθνικών σχεδίων δαπανών των κρατών μελών της Ευρωζώνης. Ακολουθεί το Ecofin στις 10 Οκτωβρίου, ενώ η γνώμη της Κομισιόν για τα εθνικά σχέδια θα εκδοθεί προς τα τέλη Νοεμβρίου.
