«Ανοίγει» ο δρόμος για την ιδιωτικοποίηση της «πολύπαθης» ΛΑΡΚΟ, της εταιρείας που ξεκίνησε τη δράση της το 1963, με το όραμα του Πρόδρομου Αθανασιάδη Μποδοσάκη, να καταστεί η μεγαλύτερη μεταλλουργική επιχείρηση της Ευρώπης και συνέχισε ως «προβληματική», στις αρχές της δεκαετίας του 1980, όταν πέρασε στον έλεγχο του ελληνικού Δημόσιου.
Η τροπολογία που ψηφίστηκε χθες στη Βουλή, δημιουργεί νέες προοπτικές για την παραγωγική εταιρεία σιδηρονικελίου, που απασχολεί πάνω από 1200 εργαζόμενους και από το Φεβρουάριο του 2020 βρίσκεται σε καθεστώς ειδικής διαχείρισης. Για να καταστεί βιώσιμη η επιχείρηση, το μόνο σίγουρο είναι, ότι θα απαιτηθούν από τον νέο ιδιοκτήτη, νέες, εκτεταμένες επενδύσεις.
Ίσως δε, αποτελεί την καλύτερη χρονικά στιγμή για να μπουν σε πλήρη λειτουργία οι μηχανές της, δεδομένου ότι η ΛΑΡΚΟ αποτελεί τη μοναδική βιομηχανία παραγωγής σιδηρονικελίου στην Ευρωπαϊκή Ένωση και μια από τους πέντε μεγαλύτερους παραγωγούς σιδηρονικελίου στον κόσμο. Το νικέλιο, αυτή τη στιγμή, εμφανίζει εξαιρετικά αυξημένη ζήτηση, καθώς χρησιμοποιείται ως πρώτη ύλη στις μπαταρίες. Κι επειδή τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα, αποτελούν το μέλλον της αυτοκινητοβιομηχανίας, η ΛΑΡΚΟ, θα μπορούσε να παίξει πρωταγωνιστικό ρόλο σε αυτή την αγορά.
«Προίκα» με εργοστάσια, ορυχεία κι ένα λιμάνι
Εκτός από την παραγωγική της δυναμικότητα που την καθιστά έναν δυνατό «παίκτη», η εταιρεία διαθέτει κι ένα «πλούσιο» χαρτοφυλάκιο ακινήτων. Στα περιουσιακά της στοιχεία περιλαμβάνονται μεταλλεία στην περιοχή της Εύβοιας, στο Νέο Κόκκινο Βοιωτίας, στην Καστοριά και στα Σέρβια Κοζάνης, καθώς κι ένα μεταλλουργικό εργοστάσιο στη Λάρυμνα Φθιώτιδας.
Στη Λάρυμνα επίσης, βρίσκεται και ο οικισμός που χρησιμοποιείται για τη διαμονή εργαζομένων και χτίστηκε το 1968. Κατέχει, επίσης, ιδιόκτητο κτίριο-γραφεία στο Μαρούσι Αττικής, χιλιάδες στρέμματα γης, αδειοδοτήσεις για ερευνητικές γεωτρήσεις, ενώ ιδιαίτερα σημαντικό και με στρατηγική σημασία περιουσιακό στοιχείο θεωρείται και το λιμάνι της Λάρυμνας.
Ιδιαίτερης αξίας είναι επίσης οι αδειοδοτήσεις που έχει λάβει η θυγατρική της ΛΑΡΚΟ, ΛΑΡΚΟ Ενεργειακή, σε συνεργασία με τα ΕΛ.ΠΕ., για την εγκατάσταση φωτοβολταϊκών πάρκων αρκετών δεκάδων ΜW σε ιδιόκτητες εκτάσεις της ΛΑΡΚΟ στην Καστοριά, την Κοζάνη, τη Φθιώτιδα και τη Βοιωτία, που για πολλούς θεωρείται η σχετικά «άγνωστη» προίκα της εταιρείας.
Άγνωστο, επίσης, είναι σε πολλούς ότι η ΛΑΡΚΟ διαθέτει εγκεκριμένο ΧΥΤΑ στην περιοχή της Λάρυμνας, ο οποίος κατασκευάστηκε για την απόρριψη του υποπροϊόντος της «σκουριάς», χωρίς ωστόσο να έχει ακόμη αξιοποιηθεί.
Ο κύκλο εργασιών της ξεπερνά τα 350 εκατ. ευρώ, ενώ η εταιρεία έχει καθαρά εξαγωγικό χαρακτήρα. Το 55,2% των μετοχών της έχει μεταβιβαστεί από το ελληνικό Δημόσιο στο ΤΑΙΠΕΔ, ενώ το 33,4% των μετοχών κατέχει η Εθνική Τράπεζα και το 11,4% η ΔΕΗ.
Ιστορία 57 χρόνων
Τρία χρόνια αφότου ιδρύθηκε, το πρώτο εργοστάσιο της ΛΑΡΚΟ κατασκευάστηκε το 1966 στην Λάρυμνα Φθιώτιδας και δύο χρόνια αργότερα, ολοκληρώθηκε και η κατασκευή οικισμού για τους εργαζομένους και τις οικογένειές τους. Από το δεύτερο κιόλας χρόνο λειτουργίας, το εργοστάσιο εκτόξευσε την παραγωγή του, αποκομίζοντας σημαντικά κέρδη, καθώς την ίδια περίοδο οι τιμές του νικελίου αυξάνονταν.
Τα μεταλλεία της Εύβοιας μπαίνουν σε πλήρη εκμετάλλευση το 1969 και το 1972 προστίθενται δύο νέες ηλεκτρικές κάμινοι. Μία μεγάλη καινοτομία πραγματοποιήθηκε το 1977, όταν εγκαθίσταται η πρώτη σε μήκος μεταφορική ταινία στην Ευρώπη, με μήκος 7,5 χλμ. για να μειώσει το κόστος μεταφοράς του μεταλλεύματος με φορτηγά αυτοκίνητα.
Το μετάλλευμα που γίνεται αντικείμενο εκμετάλλευσης από την εταιρεία είναι ο νικελιούχος λειμωνίτης. Τα κοιτάσματα που εκμεταλλεύεται υφίστανται επιφανειακή εξόρυξη, ενώ μόνο το 2% εξορύσσονται υπόγεια. Το τελικό αποτέλεσμα είναι κοκκοποιημένο σιδηρονικέλιο υψηλής καθαρότητας, χαμηλής περιεκτικότητας σε άνθρακα, το οποίο χρησιμοποιείται αποκλειστικά στην παραγωγή ανοξείδωτου χάλυβα και διακινείται από το λιμάνι της Λάρυμνας.
Η αρχή της πτώσης
Η αντιστροφή της επιχειρηματικής πορείας ξεκίνησε, όταν ο Αθανάσιος Μποδοσάκης, σε ηλικία 88 ετών έφυγε από τη ζωή. Μετά και από την πτώση της τιμής του νικελίου, το 1982, η ΛΑΡΚΟ, υπάγεται σε καθεστώς ελέγχου από δημόσιους οργανισμούς και το 1989 υφίσταται εκκαθάριση, ενώ αλλάζει και το ιδιοκτησιακό της καθεστώς.
Μέτοχοι στη νέα εταιρεία γίνονται η Εθνική Τράπεζα της Ελλάδος, η ΔΕΗ και ο Οργανισμός Ανασυγκρότησης Επιχειρήσεων (ΟΑΕ). Το 1992 ανοίγει νέο ορυχείο στη θέση Ιεροπηγή Καστοριάς. Από το 2004 περνά ξανά σε περίοδο κερδοφορίας και προσπαθεί να ανανεώσει τον εργοστασιακό εξοπλισμό της. Το 2005 ήταν η μόνη ευρωπαϊκή εταιρεία που παρήγαγε νικέλιο από αυτόχθονες πηγές, ενώ κάλυπτε το 6% της πανευρωπαϊκής ζήτησης σε νικέλιο.
Το 2009 λόγω κυρίως της παλαιότητας του εξοπλισμού συνέβησαν δύο αλλεπάλληλα ατυχήματα ύστερα από εκρήξεις σε καμίνους, γι΄ αυτό και δόθηκε εντολή προσωρινής αναστολής λειτουργίας στις καμίνους, προκειμένου να ελεγχθούν. Το 2013 υπήρξε μια πτώση παραγωγής της τάξης του 10% μετά τις εξαιρετικές επιδόσεις του 2012, χρονιά κατά την οποία η παραγωγή ανήλθε σε επίπεδα ρεκόρ. Σήμερα, τα χρέη που έχουν συσσωρευτεί, καθιστούν αδύνατη τη συνέχιση της υφιστάμενης κατάστασης. Υπολογίζεται, ότι τα χρέη ξεπερνούν τα 600 εκατ. ευρώ, ενώ μόνο την τριετία 2015 με 2018 εμφάνισε ζημιές 148 εκατ. ευρώ. Στο παρελθόν το ενδιαφέρον τους για την ιστορική αυτή βιομηχανία, είχαν εκφράσει ισχυροί όμιλοι τόσο από την εγχώρια όσο και από τη διεθνή αγορά.