Όταν πριν λίγες ημέρες ο δημοσιογράφος του Bloomberg, Ζαβιέρ Μπλας, έγραφε για τη νέα κορύφωση που σημείωσε το 2023 η κατανάλωση βενζίνης ανά τον πλανήτη, είχε πολύ δίκιο σε ένα συγκεκριμένο πράγμα: «Τα πρωτοσέλιδα με τις προβλέψεις που δείχνουν κορυφώσεις της ζήτησης σπανίως αντέχουν στο πέρασμα του χρόνου – όχι χρόνια, αλλά συχνά ακόμα και μήνες μετά τη δημοσίευσή τους διαψεύδονται».
Ο πολίτης όμως, μένει με την εντύπωση ότι τα πράγματα πάνε καλά, αφού οι διαψεύσεις των προβλέψεων δεν προβάλλονται το ίδιο εμφατικά στα διεθνή ΜΜΕ. Η παραπάνω διαπίστωση ισχύει όχι μόνο για την κατανάλωση της βενζίνης, αλλά και για πολλά άλλα εμπορεύματα σχετικά με την ενέργεια:
Η ζήτηση αργού πετρελαίου αρκετοί προέβλεπαν ότι θα είχε κορυφωθεί ήδη τα προηγούμενα χρόνια και φέτος έφτασε σε νέο ιστορικό ρεκόρ ξεπερνώντας τα 102 εκατ. βαρέλια/ημέρα.
Οι εκπομπές CO2 παγκοσμίως αντίστοιχα βρέθηκαν σε νέα υψηλά το έτος που μας πέρασε.
Στους δρόμους κυκλοφορούν περισσότερα αυτοκίνητα από ποτέ: Το 2023 υπάρχουν 1,1 δισ. αυτοκίνητα από 850 εκατ. δέκα χρόνια πριν. Τα συμβατικά οχήματα συνεχίζουν να πληθαίνουν παρά την επέλαση των ηλεκτρικών, ιδίως στις αναπτυσσόμενες χώρες.
Η κατανάλωση άνθρακα επίσης σημείωσε ρεκόρ το τελευταίο έτος, παρά τις προσπάθειες για ενεργειακή μετάβαση και τις άφθονες εγκαταστάσεις ανανεώσιμων πηγών ενέργειας.
Τι σημαίνουν οι παραπάνω διαπιστώσεις;
Καταρχήν, δεν πρέπει να εμπιστευόμαστε απόλυτα τις προβλέψεις ακόμα και μεγάλων οργανισμών και επιχειρήσεων, όπως ο Διεθνής Οργανισμός Ενέργειας, το Bloomberg New Energy Finance, η Rystad Energy και τόσοι άλλοι. Έχουν πέσει έξω επανειλημμένα στο παρελθόν και οι αναλύσεις τους έχουν αξία περισσότερο για να εντοπιστούν οι βασικοί παράγοντες των εξελίξεων, παρά σε αυστηρούς αριθμητικούς όρους.
Δεύτερον, κρίσιμο συμπέρασμα από τη μέχρι τώρα εμπειρία των τελευταίων 10-15 ετών είναι ότι δεν συντελείται ενεργειακή μετάβαση, αλλά μια παραδοσιακή ενεργειακή πρόσθεση, όπου οι νέες ενεργειακές τεχνολογίες απλά προστίθενται στις παλαιές δίχως να τις ακτικαθιστούν.
Απομένει να φανεί ποια θα είναι η πορεία στο εξής. Είναι γεγονός ότι μπορεί να συνεχίζει να αυξάνεται η κατανάλωση ορυκτών καυσίμων, όμως αυτή η άνοδος περιορίζεται διαρκώς. Μπορεί όντως να πλησιάζουμε στο ιστορικό σημείο καμπής τους, αλλά σίγουρα θα έρθει αργότερα από ότι θα χρειαζόταν για τις κλιματικές προσπάθειες.
Τέλος, τεράστιο ερώτημα είναι και το τι θα συμβεί όταν όντως αρχίσει να πέφτει η κατανάλωση ορυκτών καυσίμων. Αν δηλαδή η μείωση θα έρθει λίγο-λίγο ή με ταχείς ρυθμούς. Οι συνέπειες τόσο για την πορεία της παγκόσμιας οικονομίας, όσο και για την κλιματική αλλαγή είναι εμφανείς