που να δείχνει πως η χώρα κυβερνά την κρίση της. Ο πρωθυπουργός μίλησε πάλι γενικά για μέτρα, για έχοντες. Δεν μίλησε για ανάπτυξη, για πραγματική οικονομία για κάτι διαφορετικό από νέους φόρους ή ευχές για πάταξη εισφορο-φορο-διαφυγής. Ούτε καν για πολιτικές πράξεις που θα αλλάξουν το κλίμα και θα θέσουν εκτός κοινωνικού «νόμου» τους φορο-παραβάτες. Ούτε καν για προφανή μέτρα από την πλευρά του κράτους που θα αφαιρέσουν το ηθικό πλεονέκτημα της φοροδιαφυγής. Όπως το κραυγαλέο ότι το δημόσιο χρωστά άτοκα και δανείζει έντοκα και μάλιστα με ληστρικά επιτόκια.
Δύο εξηγήσεις υπάρχουν.
Η αισιόδοξη είναι πως το σχέδιο υφίσταται αλλά είναι δουλειά των υπουργών να το εξειδικεύσουν και να ανακοινώσουν τα επώδυνα μέτρα αλλά και τους αναπτυξιακούς στόχους προστατεύοντας έτσι και τον κο Παπανδρέου από τη φθορά της εξαγγελίας δυσάρεστων πραγμάτων.
Η απαισιόδοξη και φοβάμαι πιο κοντά στην αλήθεια, είναι πως περίπου 100 μέρες μετά τις εκλογές η κυβέρνηση συλλογάται, αιφνιδιασμένη από τα τσουνάμια των υποβαθμίσεων και τις ζαλάδες του ύψους των spreads. Συλλογάται προσπαθώντας να συνδυάσει τις προεκλογικές και προγραμματικές της διακηρύξεις με την χρεωκοπημένη , ζωτικά ανήμπορη, και διεθνώς απαξιωμένη οικονομία.
Μέχρι στιγμής κάνει ότι και η κυβέρνηση της Ν.Δ. Από τη μια υποτιμά το νόμισμα, γιατί δανεισμός με τεράστια επιτόκια σημαίνει ακριβώς αυτό: υποτίμηση που την πληρώνουν οι επόμενες δεκαετίες, δηλαδή τα παιδιά μας. Κι από την άλλη μιλά ασταμάτητα για θυσίες, για πλούσιους που θα πληρώσουν και άλλες προς λαική κατανάλωση ,να με συγχωρέσετε, μπαρούφες.
Θυμίζω ποια είναι η κατάσταση.
Θυμίζω πως το 95% περίπου των δαπανών του δημοσίου είναι μισθοί, δηλαδή δεν κόβονται . Κι ότι απλά , όποιος δεν έχει λεφτά, ή δανείζεται από την πιστωτική του κάρτα-όσο του δίνει η τράπεζα- ή κόβει τα έξοδα. Εάν βέβαια δανείζεται, κι επειδή ο μισθός του δεν αυξάνει, δουλεύει μόνο για να πληρώνει τους τόκους της κάρτας.
Αυτό ακριβώς συμβαίνει σε επίπεδο χώρας. Έχουμε γίνει μια απέραντη πιστωτική κάρτα, που δανειζόμαστε όλο και πιο δύσκολα , όλο και πιο ακριβά. Κι επειδή δεν παράγουμε παραπάνω , ότι βγαίνει πηγαίνει στην πληρωμή των επιτοκίων.
Συνέπειες;
Φοβάμαι πως το Μάρτιο –Απρίλιο το έλλειμμα θα είναι πιο κοντά στο 15% παρά στο 10% και το χρέος θα ανεβαίνει. Τότε το κόψιμο του 13ου μισθού θα μοιάζει αυτονόητο μιας και σημαίνει μείωση των δαπανών κατά 7%. Αντί να γίνει από σήμερα, όχι για όλους , με διαφορετικό βάθος χρόνου ανά κατηγορία μισθωτών, από ατολμία προβλέπω να επιβληθεί το 2010 ως μέτρο αναγκαστικής διαχείρισης των κακών Ευρωπαίων πιστωτών. Μακάρι να μην γίνει. Όμως ομιλίες σαν τη χθεσινή του πρωθυπουργού δεν σε αφήνουν να πολύ ελπίζεις. Και οι ψυχρές αγορές του χρήματος μάλλον κάτι τέτοιο κατάλαβαν γιατί τα spreads σήμερα εκτινάχθηκαν και πάλι.