Στα 3,9 δισ. ευρώ διαμορφώθηκε το πρωτογενές πλεόνασμα του κρατικού προϋπολογισμού για το 2023, σύμφωνα με τα οριστικά στοιχεία που ανακοίνωσε πριν από λίγο το υπουργείο Οικονομικών.
Να σημειωθεί ότι ο στόχος ήταν για πρωτογενές έλλειμμα 851 εκατ. ευρώ, ενώ το 2022 είχε κλείσει με πρωτογενές έλλειμμα 6,6 δισ. ευρώ. Επίσης πάνω από τον στόχο κινήθηκαν και τα έσοδα από τους φόρους, στηριζόμενα κυρίως στον ΦΠΑ και τον φόρο εισοδήματος. Αναλυτικά η ανακοίνωση του υπουργείου Οικονομικών έχει ως εξής:
Σύμφωνα με τα στοιχεία εκτέλεσης του κρατικού προϋπολογισμού, σε τροποποιημένη ταμειακή βάση, για την περίοδο του Ιανουαρίου – Δεκεμβρίου 2023, παρουσιάζεται έλλειμμα στο ισοζύγιο του κρατικού προϋπολογισμού ύψους 3.760 εκατ. ευρώ έναντι στόχου για έλλειμμα 8.338 εκατ. ευρώ που έχει περιληφθεί για το αντίστοιχο διάστημα του 2023 στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2024 και ελλείμματος 11.656 εκατ. ευρώ το αντίστοιχο διάστημα του 2022. Το πρωτογενές αποτέλεσμα σε τροποποιημένη ταμειακή βάση διαμορφώθηκε σε πλεόνασμα ύψους 3.920 εκατ. ευρώ, έναντι στόχου για πρωτογενές έλλειμμα 851 εκατ. ευρώ και πρωτογενούς ελλείμματος 6.652 εκατ. ευρώ για την ίδια περίοδο το 2022.
Αναφορικά με την παρατηρούμενη διαφορά έναντι των στόχων στο πρωτογενές αποτέλεσμα σε ταμειακούς όρους, σημειώνεται ότι κατά κύριο λόγο αφορούν ποσά που δεν επηρεάζουν το δημοσιονομικό αποτέλεσμα Γενικής Κυβέρνησης κατά ESA, το οποίο διαμορφώνεται κατόπιν ενσωμάτωσης των στοιχείων των φορέων Γενικής Κυβέρνησης και των εθνικολογιστικών προσαρμογών.
Πιο συγκεκριμένα, ποσό ύψους 1.687 εκατ. ευρώ που αφορά στην είσπραξη κατά τον μήνα Δεκέμβριο από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, που είχε προβλεφθεί για είσπραξη το πρώτο τρίμηνο του 2024, καθώς και το μεγαλύτερο μέρος εκ της παρατηρούμενης υποεκτέλεσης ταμειακής πληρωμής δαπανών ύψους 2.767 εκατ. ευρώ (όπως για παράδειγμα ο ετεροχρονισμός ταμειακών πληρωμών εξοπλιστικών δαπανών, οι μεταβιβάσεις προς φορείς Γενικής Κυβέρνησης κ.ά.) δεν επηρεάζουν το πρωτογενές αποτέλεσμα σε δεδουλευμένη βάση.
Σημειώνεται ότι τα καθαρά έσοδα από φόρους (λαμβάνοντας υπόψη τις επιστροφές φόρων) παρουσίασαν το δωδεκάμηνο αύξηση 292 εκατ. ευρώ έναντι των στόχων, κάτι που προήλθε κυρίως από τα έσοδα του Νοεμβρίου, καθώς τον Δεκέμβριο διαμορφώθηκαν κοντά στους στόχους. Η εν λόγω αύξηση αντισταθμίστηκε από αύξηση των πληρωμών του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων κατά 362 εκατ. ευρώ έναντι των στόχων.
Την περίοδο Ιανουαρίου – Δεκεμβρίου 2023, το ύψος των καθαρών εσόδων του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθε σε 67.005 εκατ. ευρώ, παρουσιάζοντας αύξηση κατά 1.810 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου που έχει περιληφθεί για το αντίστοιχο διάστημα στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2024. Η υπερεκτέλεση αυτή οφείλεται κυρίως στην είσπραξη τον μήνα Δεκέμβριο του ποσού των 1.687 εκατομμυρίων ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (ΤΑΑ), το οποίο είχε προβλεφθεί ότι θα εισπραχθεί τον Μάρτιο 2024. Εξαιρουμένου του ανωτέρω ποσού από το ΤΑΑ, τα καθαρά έσοδα παρουσιάζουν αύξηση κατά 123 εκατ. ευρώ ή 0,2% έναντι του στόχου, παρά τα μειωμένα έσοδα ΠΔΕ.
Τα συνολικά έσοδα του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθαν σε 73.998 εκατ. ευρώ, αυξημένα κατά 2.126 εκατ. ευρώ ή 3,0% έναντι του στόχου.
Πιο συγκεκριμένα τα έσοδα των μειζόνων κατηγοριών του κρατικού προϋπολογισμού έχουν ως ακολούθως:
1. Τα έσοδα της κατηγορίας «Φόροι» ανήλθαν σε 61.627 εκατ. ευρώ, αυξημένα κατά 608 εκατ. ευρώ ή 1,0% έναντι του στόχου που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2024.
Ειδικότερα για τους κυριότερους φόρους της κατηγορίας αυτής παρατηρούνται τα εξής:
- Τα έσοδα από ΦΠΑ ανήλθαν σε 23.385 εκατ. ευρώ και είναι αυξημένα έναντι του στόχου κατά 154 εκατ. ευρώ.
- Τα έσοδα των ΕΦΚ ανήλθαν σε 7.018 εκατ. ευρώ και είναι μειωμένα έναντι του στόχου κατά 20 εκατ. ευρώ.
- Τα έσοδα των φόρων ακίνητης περιουσίας ανήλθαν σε 2.491 εκατ. ευρώ και είναι μειωμένα έναντι του στόχου κατά 49 εκατ. ευρώ.
- Τα έσοδα των φόρων εισοδήματος ανήλθαν σε 20.884 εκατ. ευρώ και είναι αυξημένα έναντι του στόχου κατά 318 εκατ. ευρώ.
2. Τα έσοδα της κατηγορίας «Κοινωνικές Εισφορές» ανήλθαν σε 58 εκατ. ευρώ, αυξημένα κατά 2 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2024.
3. Τα έσοδα της κατηγορίας «Μεταβιβάσεις» ανήλθαν σε 7.530 εκατ. ευρώ, αυξημένα κατά 1.300 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2024, κυρίως λόγω της είσπραξης εντός του 2023 ποσού 1.687 εκατ. ευρώ από το ΤΑΑ, όπως προαναφέρθηκε. Από το ως άνω εισπραττόμενο ποσό των 7.530 εκατ. ευρώ, ποσό 3.042 εκατ. ευρώ αφορά έσοδα ΠΔΕ.
4. Τα έσοδα της κατηγορίας «Πωλήσεις αγαθών και υπηρεσιών» ανήλθαν σε 848 εκατ. ευρώ, μειωμένα κατά 121 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2024.
5. Τα έσοδα της κατηγορίας «Λοιπά τρέχοντα έσοδα» ανήλθαν σε 3.930 εκατ. ευρώ, αυξημένα κατά 338 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2024. Από το ως άνω εισπραττόμενο ποσό των 3.930 εκατ. ευρώ, ποσό 465 εκατ. ευρώ αφορά έσοδα ΠΔΕ.
Οι επιστροφές εσόδων ανήλθαν σε 6.993 εκατ. ευρώ, αυξημένες κατά 316 εκατ. ευρώ από τον στόχο (6.677 εκατ. ευρώ).
Τα συνολικά έσοδα του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ) ανήλθαν σε 3.507 εκατ. ευρώ, μειωμένα κατά 256 εκατ. ευρώ από τον στόχο (3.763 εκατ. ευρώ).
Ειδικότερα, τον Δεκέμβριο 2023 το σύνολο των καθαρών εσόδων του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθε στα 7.841 εκατ. ευρώ, αυξημένο κατά 1.613 εκατ. ευρώ έναντι του μηνιαίου στόχου, εξαιτίας κυρίως της είσπραξης ποσού 1.687 εκατομμυρίων ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, όπως προαναφέρθηκε. Μη συμπεριλαμβανομένου του ανωτέρω ποσού, τα καθαρά έσοδα παρουσιάζουν μείωση κατά 74 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2024. Τα συνολικά έσοδα του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθαν σε 8.566 εκατ. ευρώ, αυξημένα έναντι του μηνιαίου στόχου κατά 1.796 εκατ. ευρώ.
Πιο συγκεκριμένα τα έσοδα ανά μείζονα κατηγορία του κρατικού προϋπολογισμού, για τον Δεκέμβριο 2023 έχουν ως ακολούθως:
1. Τα έσοδα της κατηγορίας «Φόροι» ανήλθαν σε 5.586 εκατ. ευρώ, αυξημένα κατά 160 εκατ. ευρώ ή 3,0% έναντι του στόχου που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2024.
Ειδικότερα για τους κυριότερους φόρους της κατηγορίας αυτής παρατηρούνται τα εξής:
- Τα έσοδα από ΦΠΑ ανήλθαν σε 1.722 εκατ. ευρώ και είναι αυξημένα έναντι του στόχου κατά 23 εκατ. ευρώ.
- Τα έσοδα των ΕΦΚ ανήλθαν σε 628 εκατ. ευρώ και είναι μειωμένα έναντι του στόχου κατά 14 εκατ. ευρώ.
- Τα έσοδα των φόρων ακίνητης περιουσίας ανήλθαν σε 127 εκατ. ευρώ και είναι μειωμένα έναντι του στόχου κατά 27 εκατ. ευρώ.
- Τα έσοδα των φόρων εισοδήματος ανήλθαν σε 1.984 εκατ. ευρώ και είναι αυξημένα έναντι του στόχου κατά 134 εκατ. ευρώ.
2. Τα έσοδα της κατηγορίας «Κοινωνικές Εισφορές» ανήλθαν σε 5 εκατ. ευρώ αυξημένα κατά 1 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2024.
3. Τα έσοδα της κατηγορίας «Μεταβιβάσεις» ανήλθαν σε 2.107 εκατ. ευρώ, αυξημένα κατά 1.454 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2024. Ποσό 1,687 αφορά έσοδα από το ΤΑΑ, όπως προαναφέρθηκε, ενώ ποσό 373 εκατ. ευρώ αφορά έσοδα ΠΔΕ, τα οποία είναι μειωμένα κατά 53 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου.
4. Τα έσοδα της κατηγορίας «Πωλήσεις αγαθών και υπηρεσιών» ανήλθαν σε 53 εκατ. ευρώ, μειωμένα κατά 116 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2024.
5. Τα έσοδα της κατηγορίας «Λοιπά τρέχοντα έσοδα» ανήλθαν σε 814 εκατ. ευρώ, αυξημένα κατά 302 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2024. Ποσό 180 εκατ. ευρώ αφορά έσοδα ΠΔΕ, τα οποία είναι αυξημένα κατά 137 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου.
Οι επιστροφές εσόδων ανήλθαν σε 726 εκατ. ευρώ, αυξημένες κατά 182 εκατ. ευρώ από τον στόχο (543 εκατ. ευρώ).
Τα συνολικά έσοδα του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ) ανήλθαν σε 553 εκατ. ευρώ, αυξημένα κατά 84 εκατ. ευρώ από τον στόχο (469 εκατ. ευρώ).
Οι δαπάνες του Κρατικού Προϋπολογισμού για την περίοδο του Ιανουαρίου – Δεκεμβρίου 2023 ανήλθαν στα 70.765 εκατ. ευρώ και παρουσιάζονται μειωμένες κατά 2.767 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου (73.533 εκατ. ευρώ), που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2024. Επίσης είναι μειωμένες, σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2022, κατά 513 εκατ. ευρώ, κυρίως λόγω των μειωμένων ταμειακών πληρωμών των εξοπλιστικών προγραμμάτων του Υπουργείου Εθνικής ‘Αμυνας, λαμβάνοντας υπόψη και αντίρροπες μεταβολές σε λοιπές κατηγορίες δαπανών.
Στο σκέλος του Τακτικού Προϋπολογισμού οι πληρωμές παρουσιάζονται μειωμένες έναντι του στόχου κατά 3.147 εκατ. ευρώ. Η εξέλιξη αυτή οφείλεται κυρίως στην υποεκτέλεση των ταμειακών πληρωμών των εξοπλιστικών προγραμμάτων του Υπουργείου Εθνικής ‘Αμυνας κατά 557 εκατ. ευρώ, καθώς και στην υποεκτέλεση των μεταβιβάσεων ύψους 471 εκατ. ευρώ. Παράλληλα δεν υπήρξε πλήρης ανάλωση των πιστώσεων υπό κατανομή. Σε αυτό συνέβαλε και το γεγονός ότι μέρος των αναγκών των φορέων της Γενικής Κυβέρνησης εξυπηρετήθηκε με χρήση ιδίων πόρων, χωρίς να χρειαστεί επιπρόσθετη κρατική επιχορήγηση.
Ως αξιοσημείωτες πληρωμές μπορούν να αναφερθούν: η επιχορήγηση προς την Κοινωνία της Πληροφορίας Μ.Α.Ε. ύψους 821 εκατ. ευρώ, προς εξυπηρέτηση των αναγκών του Market Pass και της επέκτασης αυτού, η απόδοση προς το Ταμείο Ενεργειακής Μετάβασης ύψους 367 εκατ. ευρώ των υπερκερδών παραγωγών ενέργειας, για την περίοδο από την 1η Οκτωβρίου 2021 έως και την 30ή Ιουνίου 2022, καθώς και οι πληρωμές επιδότησης Diesel θέρμανσης ύψους 100 εκατ. ευρώ κατά το πρώτο πεντάμηνο του έτους 2023. Όλες οι προαναφερθείσες πληρωμές καλύφθηκαν με ανακατανομή πιστώσεων από το αποθεματικό για προώθηση δράσεων για την αντιμετώπιση της ενεργειακής κρίσης (πιστώσεις υπό κατανομή).
Οι πληρωμές στο σκέλος των επενδυτικών δαπανών ανήλθαν στα 11.201 εκατ. ευρώ, παρουσιάζοντας αύξηση ύψους 379 εκατ. ευρώ σε σχέση με τον στόχο. Οι δαπάνες του ΠΔΕ περιλαμβάνουν ποσό ύψους 133 εκατ. ευρώ προς εξυπηρέτηση μέτρων COVID-19, με σημαντικότερα εξ αυτών, την ενίσχυση των φορέων υγείας με επικουρικό προσωπικό για την ανταπόκριση στις ανάγκες λόγω της πανδημίας COVID-19 στις Περιφέρειες, τη στήριξη των νεοφυών επιχειρήσεων στο πλαίσιο του Elevate Greece, τη δημιουργία δικτύου νοσηλευτών για τη λήψη δειγμάτων βιολογικού υλικού και τη νοσηλευτική βοήθεια στα ύποπτα κρούσματα κορωνοϊού κατ’ οίκον και την επιχορήγηση υφιστάμενων μικρομεσαίων επιχειρήσεων του κλάδου του λιανεμπορίου, που διατηρούν φυσικό κατάστημα, για την ανάπτυξη, αναβάθμιση και διαχείριση ηλεκτρονικού καταστήματος.