Την ίδια ημέρα που το Eurogroup και στην συνέχεια το Ecofin, κατέληγαν σε μία συμφωνία της τελευταίας στιγμής για μία «σχεδόν» αναθεώρηση του Συμφώνου Σταθερότητας, στην Ρώμη η ιταλική Βουλή με διασπασμένο τον κυβερνητικό συνασπισμό απέρριπτε για άλλη μια φορά την έγκριση του νέου ρόλου του ESM.
Στο φυσιολογικό ερώτημα «και τι σχέση έχει η αναθεώρηση του Συμφώνου Σταθερότητας με την αναθεώρηση του ESM;» η απάντηση απαιτεί κάποιες διευκρινίσεις.
Ο ESM είναι ο διακρατικός μηχανισμός των μελών της Ευρωζώνης που συστάθηκε για να διαδεχθεί τον EFSF που με την σειρά του είχε συγκροτηθεί άρον άρον για να αντιμετωπισθεί χρηματοδοτικά η κρίση χρέους σε Ελλάδα, Πορτογαλία, Ισπανία και παρ’ ολίγον Ιταλία. Ήταν ένας φορέας «ειδικού σκοπού» με ρόλο δανειστή τελευταίας ευκαιρίας ή ανάγκης. Όπως το πάρει κανένας…
Στο τέλος, ο ESM διαδέχθηκε απορροφώντας τον EFSF, μαζί με το χαρτοφυλάκιό του που εν δυνάμει φτάνει τα 400 δις ευρώ και προς το παρόν έτσι που έχουν εξελιχθεί τα πράγματα έχει ένα και μοναδικό μεγάλο πελάτη την Ελλάδα. Ο ESM είναι με άλλα λόγια ένα Ταμείο διακρατικής και όχι ευρωπαϊκής δομής, με πολλά λεφτά και …λίγη δουλειά.
Σιωπηρά αλλά σχετικά γρήγορα εδώ και δύο τρία χρόνια, αφού φάνηκε ότι δεν θα ξαναχρειασθεί για την ίδια δουλειά, στις Βρυξέλλες σκέφτηκαν να τον «μεταλλάξουν» σε ένα Fund το οποίο θα επιτρέψει να προχωρήσει επιτέλους η ενοποίηση του τραπεζικού συστήματος στην Ε.Ε.
Πως;
Εντάσσοντάς τον στο σύστημα σαν τον απαραίτητο χρηματοοικονομικό φορέα που θα μπορούσε να στηρίξει το Ενιαίο Ταμείο Αναδιάρθρωσης και Εκκαθάρισης Τραπεζών με τα εκατοντάδες δις ευρώ που «κάθονται» και απλώς επενδύονται για να μην έχει ζημιές το ταμείο.
Ολες οι χώρες ενέκριναν την επέκταση αυτή στο καταστατικό του μαζί και η Ελλάδα. Όλες εκτός από την Ιταλία. Γιατί; Γιατί το κόμμα της Λέγκας αλλά και το Φόρτσα Ιταλία του Μπερλουσκόνι, στο όνομα της προστασίας της εθνικής κυριαρχίας απορρίπτουν τον δημοσιονομικό έλεγχο, που με βάση το καταστατικό του αποκτά ο ESM, δηλαδή το Συμβούλιο του Eurogroup που το ελέγχει, σε κάθε χώρα που δέχεται την οικονομική του στήριξη. Ως παράδειγμα τέτοιας «κατάστασης» προέβαλαν πάντα τα όσα έχουν συμβεί στην Ελλάδα με τα περιβόητα μνημόνια, που επέβαλαν μέσω του ESM οι Υπουργοί του Eurogroup.
H έγκριση μάλιστα ή όχι της αναθεώρησης του καταστατικού του ESM είχε εμπλακεί από πλευρά Βρυξελών και Ρώμης στην διαπραγμάτευση για την αναθεώρηση των κανόνων του Συμφώνου Σταθερότητας.
Τόσο μάλιστα που η ιταλική Βουλή είχε συμβολικά βάλει προς ψήφιση την αναθεώρηση του ESM στις 14 Δεκεμβρίου μετά δηλαδή από την τελευταία Σύνοδο Κορυφής του 2023 που όλοι πίστευαν ότι θα βρισκόταν τελικά συμφωνία για το Σύμφωνο Σταθερότητας.
Η συνεδρίαση αυτή έγινε χθες. Και με μεγάλη πλειοψηφία … το απέρριψαν εκ νέου.
Τι σημαίνει αυτό;
Σημαίνει ότι η Ευρώπη και το Ευρώ μπαίνουν στο 2024, χρονιά ύφεσης για την Ευρώπη, με ένα εν μέρη συμφωνημένο πλαίσιο δημοσιονομικών κανόνων, στην βάση όσων κατέληξαν οι ΥΠΟΙΚ προχθές την Τετάρτη, αλλά χωρίς …λεφτά, για το πλέον κρίσιμο σύμφωνα με την Λαγκάρντ και τους Κεντρικούς Τραπεζίτες ζήτημα, την ενοποίηση του Τραπεζικού Συστήματος και την δημιουργία ενιαίας αγοράς κεφαλαίου.
Γιατί χωρίς ένα ενοποιημένο τραπεζικό σύστημα δεν μπορεί να προχωρήσει ούτε η ενοποίηση της αγοράς κεφαλαίων στην Ευρωζώνη.
Πόσο σημαντικό είναι αυτό;
Όσο σημαντικό είναι να μπορείς να βρεις λεφτά για την οικονομία και τις τράπεζες σε μία περίοδο οικονομικής συρρίκνωσης, πληθωρισμού και με ψηλά επιτόκια.
Για να αποκτήσουμε μία ιδέα της σημασίας αυτού, αρκεί να σκεφτούμε τι συνέβη τον Μάρτιο στις ΗΠΑ (και την Ελβετία), με τις συνέπειες των αυξημένων επιτοκίων στο τραπεζικό σύστημα, όταν μία σειρά τράπεζες οδηγήθηκαν σε χρεοκοπία και αναγκαστική διαχείριση.
Αυτό που συνέβη ήταν ότι επενέβη η Fed για να τις οδηγήσει σε εκκαθάριση, μέσω του ταμείου της, και ταυτόχρονα άνοιξε τους κρουνούς της έκτακτης χρηματοδότησης σε όσες άλλες τράπεζες βρίσκονταν και εξακολουθούν να βρίσκονται υπό πίεση.
Ακόμα και σήμερα η Fed «απασχολεί» περισσότερα από 112 δισ. δολάρια για την καθημερινή τους στήριξη… Στην Ελβετία όπως είναι γνωστό τότε, η Κεντρική Τράπεζα επενέβη και υποχρέωσε την UBS να αγοράσει με δική της χρηματοδοτική διευκόλυνση την Credit Suisse όταν αυτή χρεοκόπησε για τους ίδιους λόγους με τις αμερικάνικες τράπεζες.
Στην Ευρωζώνη όπως είναι γνωστό η ΕΚΤ δεν έχει δικαίωμα τέτοιας παρέμβασης. Αυτή την δουλειά θα την έκανε πλέον ο ESM, όπως κατ’ εξαίρεση το έκανε στις αρχές της προηγούμενης δεκαετίας με τα 60 δισ. ευρώ που έδωσε και έσωσε τις ισπανικές τράπεζες.
Αυτός, ο ας πούμε «εκβιασμός» από πλευράς Ιταλίας, στο να μπορεί η Ευρωζώνη να βάλει… χέρι στα λεφτά του ESM σε μία τέτοια στιγμή αποκτά πλέον χαρακτήρα «εύφλεκτου υλικού» στην εσωτερική πολιτική και οικονομική ισορροπία της Ευρώπης, δεδομένης της ιδιαίτερα ασταθούς συγκυρίας.
Με άλλα λόγια, για το 2024, «κανόνες» για τα δημόσια οικονομικά θα έχουμε, λεφτά για την περίπτωση να σκάσει καμιά όχι και το τόσο αναπάντεχη κατάσταση δεν θα έχουμε… Αλλά κάπου 400 δισ. ευρώ θα κάθονται και θα περιμένουν την ιταλική Βουλή να αλλάξει γνώμη.
Σ’ αυτές τις περιπτώσεις στις Βρυξέλλες κατεβαίνουν παράξενες «ιδέες», όπως για παράδειγμα έγινε με την Κυβέρνηση Παπανδρέου στην Ελλάδα ή τον Μπερλουσκόνι στην Ιταλία, μόλις λίγους μήνες αργότερα….
Αλλά αυτά είναι άλλη ιστορία.
- Τα Οικονοκλαστικά θέλοντας να ακούσουν τον αντίλογο στα όσα δημοσιεύονται στην στήλη αυτή, βάζει στην διάθεση των αναγνωστών του μια ηλεκτρονική διεύθυνση για σχόλια : oikonoklastika@gmail.com.
Τα σχόλια για προφανείς λόγους θα πρέπει να είναι σύντομα