Σε μια ιστορικά φορτισμένη συγκυρία, με τον πόλεμο σε Ουκρανία να μετατρέπεται σε σταθερή απειλή για την διεθνή ασφάλεια, η Σύνοδος Κορυφής των 27 Ευρωπαίων ηγετών έθεσε επί τάπητος ένα φιλόδοξο πενταετές σχέδιο για την ενίσχυση της άμυνας και της στρατηγικής αυτονομίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ).
Το Συμβούλιο επανέλαβε, στη Σύνοδο Κορυφής της 25ης Ιουνίου 2025, την ανάγκη η ΕΕ να γίνει «πιο κυρίαρχη, πιο υπεύθυνη για την ίδια της την άμυνα και καλύτερα εξοπλισμένη για να αντιμετωπίσει με αυτονομία και συντονισμό τρέχουσες και μελλοντικές απειλές».
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Για την επίτευξη του στόχου της αποφασιστικής ενίσχυσης της ετοιμότητας της Ευρώπης στον τομέα της άμυνας εντός των επόμενων πέντε ετών, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο εξέτασε την πρόοδο στην εφαρμογή των προηγούμενων συμπερασμάτων του.
Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο υπενθυμίζει ότι μια ισχυρότερη και ικανότερη Ευρωπαϊκή Ένωση στον τομέα της ασφάλειας και άμυνας θα συμβάλλει θετικά στην παγκόσμια και διατλαντική ασφάλεια και είναι συμπληρωματική προς το ΝΑΤΟ, το οποίο παραμένει, για τα κράτη μέλη που συμμετέχουν σε αυτό, το θεμέλιο της συλλογικής τους άμυνας.
Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο τονίζει την ανάγκη να συνεχιστεί η ουσιαστική αύξηση των δαπανών για την άμυνα και την ασφάλεια της Ευρώπης, καθώς και να υπάρξουν καλύτερες κοινές επενδύσεις, λαμβάνοντας υπόψη και τη δέσμευση που αναλήφθηκε στη Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ τον Ιούνιο 2025 από τα κράτη μέλη που είναι επίσης μέλη του ΝΑΤΟ. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο καλεί τα κράτη μέλη να συντονίσουν μεταξύ τους την εφαρμογή των σχετικών δεσμεύσεων. Υπενθυμίζοντας τα συμπεράσματά του της 20ής Μαρτίου 2025 σχετικά με τη συνέχιση της εργασίας ως προς τις σχετικές χρηματοδοτικές επιλογές, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο εξέτασε την πρόοδο που έχει σημειωθεί.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Στο πλαίσιο αυτό, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο καλωσορίζει την έγκριση του Κανονισμού για τη σύσταση του Μέσου Ασφάλειας για την Ευρώπη (SAFE), καθώς και την επικείμενη ενεργοποίηση των εθνικών ρητρών διαφυγής βάσει του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο καλεί τους συννομοθέτες να εξετάσουν ταχέως, με σκοπό τη γρήγορη συμφωνία, την πρόταση για την παροχή κινήτρων στις αμυντικές επενδύσεις στο πλαίσιο του προϋπολογισμού της ΕΕ και να προωθήσουν την πρόταση για την αντιμετώπιση προκλήσεων ασφαλείας και άμυνας στο πλαίσιο της ενδιάμεσης αναθεώρησης της πολιτικής συνοχής, υπενθυμίζοντας ότι η χρήση των σχετικών κονδυλίων είναι εθελοντική. Υπενθυμίζεται επίσης η σημασία της κινητοποίησης ιδιωτικής χρηματοδότησης για τη βιομηχανία άμυνας. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο χαιρετίζει τις προσπάθειες της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων προς αυτή την κατεύθυνση και την καλεί να συνεχίσει τις προσπάθειες για την προσαρμογή των πρακτικών της όσον αφορά τη χορήγηση δανείων στη βιομηχανία άμυνας, ιδίως μέσω της επανεξέτασης της λίστας των αποκλειόμενων δραστηριοτήτων και της αύξησης των διαθέσιμων χρηματοδοτικών πόρων στον τομέα της ασφάλειας και άμυνας, διατηρώντας ταυτόχρονα τη λειτουργική και χρηματοδοτική της ικανότητα.
Λαμβάνοντας υπόψη τον επείγοντα χαρακτήρα της ενίσχυσης της ευρωπαϊκής τεχνολογικής και βιομηχανικής βάσης στον τομέα της άμυνας σε ολόκληρη την Ένωση, ώστε να είναι σε θέση να παράγει και να προμηθεύει εξοπλισμό στις απαιτούμενες ποσότητες και με τον επιταχυνόμενο ρυθμό που απαιτείται, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο επαναλαμβάνει τη σημασία της συγκέντρωσης της ζήτησης, της εναρμόνισης των απαιτήσεων, της τυποποίησης και των κοινών προμηθειών, καθώς και της ορθής λειτουργίας και περαιτέρω ενοποίησης της ευρωπαϊκής αμυντικής αγοράς σε επίπεδο Ένωσης.
Η εργασία επί των ικανοτήτων στους τομείς προτεραιότητας που έχουν καθοριστεί σε επίπεδο ΕΕ πρέπει να επιταχυνθεί, σε πλήρη συνοχή με το ΝΑΤΟ. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο ενθαρρύνει την ταχεία ανάπτυξη και υλοποίηση συνεργατικών έργων στον εν λόγω τομέα, αξιοποιώντας πλήρως το SAFE. Ιδιαίτερα, καλωσορίζει την εργασία για τον εντοπισμό συγκεκριμένων ευκαιριών και τη συγκέντρωση της ζήτησης στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Άμυνας. Υπογραμμίζει την ανάγκη τα κράτη μέλη να προχωρήσουν άμεσα, συμπεριλαμβανομένης της υλοποίησης των πιο ώριμων βραχυπρόθεσμων έργων και της εκκίνησης μακροπρόθεσμων πρωτοβουλιών, με τη στήριξη της Υπηρεσίας Άμυνας, του Ύπατου Εκπροσώπου και της Επιτροπής. Στο πλαίσιο αυτό, θα πρέπει να δοθεί ειδική έμφαση στους στρατηγικούς ενισχυτές και στην καινοτομία στον τομέα της άμυνας, ώστε να αξιοποιηθεί πλήρως το δυναμικό των νέων τεχνολογιών.
Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο ενθαρρύνει τη συνέχιση της εργασίας για τη δυνατότητα της ευρωπαϊκής αμυντικής βιομηχανίας, συμπεριλαμβανομένων των ΜΜΕ και των εταιρειών μεσαίας κεφαλαιοποίησης, να αυξήσουν την παραγωγή. Ειδικότερα, μετά τη πολιτική συμφωνία που επετεύχθη στο Συμβούλιο σχετικά με την πρόταση για το Πρόγραμμα της Ευρωπαϊκής Αμυντικής Βιομηχανίας (EDIP), το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο καλεί τους συννομοθέτες να ολοκληρώσουν άμεσα τις διαπραγματεύσεις. Τους ενθαρρύνει επίσης να προχωρήσουν γρήγορα στην εξέταση των προτάσεων του λεγόμενου «Omnibus για την Αμυντική Ετοιμότητα».
Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο υπογραμμίζει ότι η άμυνα όλων των χερσαίων, εναέριων και θαλάσσιων συνόρων της ΕΕ συμβάλλει στη συνολική ασφάλεια της Ευρώπης, ιδίως όσον αφορά τα ανατολικά σύνορα της Ένωσης, λαμβάνοντας υπόψη τις απειλές από τη Ρωσία και τη Λευκορωσία.
Επιπλέον, λαμβάνοντας υπόψη τις απειλές στα υπόλοιπα σύνορα της ΕΕ, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο τονίζει τη σημασία της άμυνάς τους.
Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο καλεί την Επιτροπή και τον Ύπατο Εκπρόσωπο να παρουσιάσουν περαιτέρω προτάσεις για την ενίσχυση της στρατιωτικής κινητικότητας, ώστε να καταστεί δυνατή η αποδοτική μεταφορά αμυντικού εξοπλισμού και προσωπικού σε ολόκληρη την Ένωση.
Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο υπογραμμίζει τη σημασία της συνεργασίας με εταίρους που έχουν παρόμοια αντίληψη, οι οποίοι συμμερίζονται τους στόχους μας στον τομέα της εξωτερικής πολιτικής και της πολιτικής ασφάλειας. Στο πλαίσιο αυτό, καλωσορίζει τις πρόσφατες εταιρικές σχέσεις της ΕΕ για την ασφάλεια και την άμυνα με το Ηνωμένο Βασίλειο και τον Καναδά.
Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο θα εξετάσει την πρόοδο στην επόμενη σύνοδό του τον Οκτώβριο του 2025 και θα συζητήσει τα επόμενα βήματα για την υλοποίηση του στόχου ενίσχυσης της ετοιμότητας άμυνας. Καλεί την Επιτροπή και τον Ύπατο Εκπρόσωπο να παρουσιάσουν έναν οδικό χάρτη προς τον σκοπό αυτό.
Τα παραπάνω δεν θίγουν τον ιδιαίτερο χαρακτήρα της πολιτικής ασφάλειας και άμυνας ορισμένων κρατών μελών και λαμβάνουν υπόψη τα συμφέροντα ασφάλειας και άμυνας όλων των κρατών μελών, σύμφωνα με τις Συνθήκες.
