Η ρητορική μεταξύ Πεκίνου και Ταϊπέι αναθερμαίνεται ενόψει των προεδρικών εκλογών στην Ταϊβάν το Σάββατο (13.1.2024), ακόμη και αν οι σχέσεις μεταξύ ΗΠΑ και Κίνας γενικότερα παρουσιάζουν σημάδια σταθεροποίησης, σύμφωνα με το Βloomberg.
Ο Σίε Φενγκ, ο κορυφαίος απεσταλμένος του Πεκίνου στην Ουάσινγκτον (ΗΠΑ), δήλωσε πρόσφατα την πάγια άποψη του Κομμουνιστικού Κόμματος Κίνας χαρακτηρίζοντας την υποστήριξη της ανεξαρτησίας της Ταϊβάν «τόσο ασύμβατη με την ειρήνη του Στενού όσο η φωτιά με το νερό», ενώ δήλωσε ότι «η κινεζική κυβέρνηση απλά δεν έχει περιθώρια για συμβιβασμό».
Παράλληλα, εξήγγειλε τις θετικές εξελίξεις στις σχέσεις ΗΠΑ – Κίνας μετά τη συνάντηση του ηγέτη Σι Τζινπίνγκ με τον πρόεδρο των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν τον Νοέμβριο. Είπε ότι οι μεγαλύτερες οικονομίες του κόσμου μπορούν να συνεργαστούν σε θέματα που κυμαίνονται από τη Μέση Ανατολή και την Ουκρανία μέχρι τη γεωργία και την εκπαίδευση, αναφέροντας μάλιστα το αεροσκάφος 737 Max της Boeing ως απόδειξη των θετικών εξελίξεων στις σχέσεις.
Τα σχόλια του πρεσβευτή μπορεί να σηματοδοτούν την ανάγκη της Κίνας να δείξει ότι εξακολουθεί να είναι σκληρή σε θέματα κοντά στο σπίτι της, καθώς προσπαθεί να σημειώσει μεγαλύτερη διπλωματική πρόοδο με τις ΗΠΑ.
«Η ελπίδα είναι να κάνει κανείς σκληρές δηλώσεις για τις βασικές γραμμές για να καλύψει την πολιτική του πλευρά», δήλωσε ο Wen-ti Sung, πολιτικός επιστήμονας στο Πρόγραμμα Σπουδών Ταϊβάν του Εθνικού Πανεπιστημίου της Αυστραλίας.
«Έχοντας τσεκάρει αυτό το κουτάκι, ο Σίε θα μπορούσε στη συνέχεια να προχωρήσει δίνοντας έμφαση σε τομείς κοινού ενδιαφέροντος και να πιέσει για την αποκατάσταση των δεσμών ΗΠΑ-Κίνας».
Υπάρχουν πολλά που διακυβεύονται στις εκλογές της 13ης Ιανουαρίου, καθώς θα καθορίσουν την κατεύθυνση των σχέσεων μεταξύ των δύο πλευρών του Στρατού.
Ο Lai Ching-te, που υπηρετεί σήμερα ως αντιπρόεδρος στη διοίκηση του Δημοκρατικού Προοδευτικού Κόμματος – παρουσιάζεται ως υποψήφιος συνέχειας, χωρίς σχέδια να διαταράξει τις σχέσεις με το Πεκίνο.
Οι αντίπαλοί του – ο Hou Yu-ih του Kuomintang και ο Ko Wen-je του Λαϊκού Κόμματος της Ταϊβάν – υπόσχονται και οι δύο ρεαλιστικά βήματα για τη βελτίωση των σχέσεων με τον γίγαντα γείτονα της Ταϊβάν, χωρίς να θυσιάσουν την de facto ανεξαρτησία του νησιού.
Το άγχος είναι μεγάλο σε όλη την Ταϊβάν καθώς πλησιάζουν οι εκλογές. Το υπουργείο Άμυνας στην Ταϊπέι εξέδωσε συναγερμό για αεροπορική επιδρομή λόγω μιας κινεζικής εκτόξευσης δορυφόρου την Τρίτη, προκαλώντας ανησυχία ότι θα μπορούσε να αποτελεί μέρος των προσπαθειών του Πεκίνου να διαταράξει τους ψηφοφόρους του νησιού.
Παρόλα αυτά, τα πράγματα μεταξύ Ουάσινγκτον και Πεκίνου βρίσκονται σε καλύτερη βάση από ό,τι ήταν το 2022. Στους μήνες που μεσολάβησαν από τη συνάντηση του Μπάιντεν και του Σι, τα δύο έθνη αποκατέστησαν τις στρατιωτικές συνομιλίες, αξιωματούχοι της αμερικανικής άμυνας δήλωσαν ότι η Κίνα έχει περιορίσει την επικίνδυνη δραστηριότητα στον αέρα και στη θάλασσα και ο Σι πρότεινε ακόμη και ότι το Πεκίνο θα στείλει τα πάντα πίσω στους αμερικανικούς ζωολογικούς κήπους ως «απεσταλμένους της φιλίας».
Οι ΗΠΑ και η Κίνα συμπληρώνουν φέτος 45 χρόνια διπλωματικών σχέσεων. Σε ένα επίσημο δείπνο την περασμένη εβδομάδα για τον εορτασμό αυτού του ορόσημου στο Πεκίνο, ο υπουργός Εξωτερικών Γουάνγκ Γι επανέλαβε την πρόθεση της χώρας να επιτρέψει σε περισσότερους Αμερικανούς φοιτητές να σπουδάσουν στην Κίνα και δήλωσε ότι ένα γιγάντιο πάντα μπορεί να φτάσει στην Καλιφόρνια μέχρι το τέλος του 2024.
«Δεν έχουμε καμία πρόθεση να εκτοπίσουμε ή να εξουσιάσουμε κανέναν – και ακόμη λιγότερο να επιδιώξουμε την ηγεμονία», δήλωσε ο Γουάνγκ στο πλήθος, στο οποίο συμμετείχε και ο Ντέιβιντ Μιλ, ο Νο 2 διπλωμάτης στην πρεσβεία των ΗΠΑ στο Πεκίνο.
Αβεβαιότητα της Ταϊβάν
Οι εκλογές στην Ταϊβάν προκαλούν πολιτικές εντάσεις και αβεβαιότητα. Το Υπουργείο Εμπορίου του Πεκίνου δήλωσε την Τρίτη (09.01.24) ότι οι αρχές εξετάζουν το ενδεχόμενο να αναστείλουν τις δασμολογικές παραχωρήσεις για ορισμένα προϊόντα που εισάγουν από το νησί, μετά την αποτυχία του κυβερνώντος DPP να άρει τους περιορισμούς για την Κίνα.
Ο αντίκτυπος από την εκ νέου επιβολή δασμών, ωστόσο, θα ήταν πιθανότατα μικρός. Όταν το Πεκίνο τερμάτισε την αναστολή των εισφορών για ορισμένα χημικά προϊόντα τον περασμένο μήνα, το υπουργείο Οικονομίας της Ταϊβάν υποστήριξε ότι οι δασμοί επηρέασαν μόλις το 1,3% των συνολικών εξαγωγών της προς την Κίνα.
Η οικονομία του νησιού βασίζεται επίσης λιγότερο στην Κίνα ως προορισμό: Οι εξαγωγές προς την Κίνα μειώθηκαν κατά 18% πέρυσι και αντιπροσώπευαν το 35% των συνολικών αποστολών της Ταϊβάν, το χαμηλότερο επίπεδο των τελευταίων δύο δεκαετιών, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία.
Το Πεκίνο δεν έχει προτείνει τη λήψη πιο επιθετικών μέτρων. Όταν ρωτήθηκε την Τρίτη σχετικά με το πώς θα αντιδράσει σε μια νίκη του Lai του DPP, ένας ανώτερος Κινέζος διπλωμάτης αρνήθηκε να διευκρινίσει ποια μέτρα μπορεί να λάβει το έθνος.
Ο Liu Jianchao – επικεφαλής του Διεθνούς Τμήματος της Κεντρικής Επιτροπής του Κομμουνιστικού Κόμματος – δήλωσε απλώς ότι η στάση της Κίνας για την Ταϊβάν παραμένει «σαφής, ισχυρή και αμετάβλητη».
Ο Rick Waters, διευθύνων σύμβουλος της πρακτικής Κίνας του Eurasia Group, δήλωσε ότι η στρατηγική του Πεκίνου θα είναι περισσότερο καταναγκαστική.
«Δεν νομίζω ότι βρισκόμαστε στα πρόθυρα της φωτιάς με την Ταϊβάν», δήλωσε ο Γουότερς σε συνέντευξή του στο Bloomberg TV αυτή την εβδομάδα. «Θα είναι μια προσπάθεια να μετακινηθεί το ζήτημα της Ταϊβάν προς την κατεύθυνση που θέλει το Πεκίνο μέσω ενεργειών που δεν είναι πολύ κοντά στον πόλεμο».