Την έγκριση των τεχνικών φακέλων για το έργο παραχώρησης του μεγάλου μεσαίου τμήματος του Βόρειου Οδικού Άξονα Κρήτης (ΒΟΑΚ, Χανιά – Ηράκλειο, συν προαίρεση από Κίσσαμο έως Χανιά) έδωσαν, ως αναμένονταν άλλωστε, προς ημερών οι αρμόδιες υπηρεσίες του υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών, ανοίγοντας τον δρόμο πλέον για το άνοιγμα των φακέλων Γ’, δηλαδή των οικονομικών προσφορών εκ μέρους των διεκδικητών ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ ΑΚΤΩΡ Παραχωρήσεις – Μυτιληναίος και ΑΒΑΞ – Egis – Μeridiam.
Ετσι κι αλλιώς άλλωστε επί της ουσίας οι 3 «μνηστήρες» έχουν από καιρό στα χέρι τους την σχετική τεχνική πρόταση του Δημοσίου, αν και από πλευρές του κλάδου δεν λείπουν οι ενστάσεις για το τεχνικό αντικείμενο της σύμβασης (χαράξεις, πλήθος σηράγγων και γεφυρών κ.α.), η αξία της οποίας εκτιμάται ακόμα και στα επίπεδα των 2 δις ευρώ. Το υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών ήδη με το από 10-01-2024 Πρακτικό ΙΙ εξέτασης των Φακέλων Β’ (Τεχνικής Προσφοράς) της Επιτροπής Διενέργειας Διαγωνισμού, το οποίο διαβιβάστηκε στην Διεύθυνση Συγκοινωνιακών Υποδομών με Σύμβαση Παραχώρησης, η Επιτροπή ομόφωνα έκρινε ότι οι φάκελοι όλων των συμμετέχοντων, δηλαδή των ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ ΑΚΤΩΡ Παραχωρήσεις – Μυτιληναίος και ΑΒΑΞ – Egis – Μeridiam, είναι πλήρεις και παραδεκτοί και ότι όλοι δύνανται να συνεχίσουν στο επόμενο στάδιο της αποσφράγισης και της αξιολόγησης των Φακέλων Γ’ (Οικονομικής Προσφοράς) των διαγωνιζομένων για τον ΒΟΑΚ.
Οι βασικές παράμετροι
Εφόσον δεν υποβληθούν ενστάσεις εντός του 10ημέρου που προβλέπεται (από την έγκριση του πρακτικού), τότε προβλέπεται να ανοίξουν στη συνέχεια οι οικονομικές προσφορές που έχουν υποβληθεί από τις 8 Μαΐου 2023. Πάντως, πρόκειται για μια σύμβαση με δύσκολες τεχνικές και χρηματοοικονομικές παραμέτρους.
Επίσης, τοπικοί δήμοι (Ηρακλείου, Μαλεβιζίου) έχουν προσφύγει στο ΣτΕ για μια σειρά από ζητήματα (π.χ. περιβαλλοντικούς όρους για την παράκαμψη Ηρακλείου, αν και αυτό δεν φαίνεται να επηρεάζει την αποσφράγιση των προσφορών.
Ως προς το χρηματοοικονομικό σκέλος, επίσης τα δεδομένα είναι «απαιτητικά» καθώς οι προσφορές εμπεριέχουν παραμέτρους όπως για παράδειγμα ποια είναι η συμβολή του δημοσίου στη χρηματοδότηση του project, ενώ προβλέπονται και τα περίφημα «σκιώδη» διόδια.
Το ύψος του ποσού – τέλους διέλευσης που θα εισφέρει το δημόσιο (καθώς οι μελέτες δείχνουν ότι ο κυκλοφοριακός φόρτος δεν είναι τέτοιος που θα εξασφαλίζει τα έσοδα της σύμβασης) στα «σκιώδη» διόδια, αλλά και η οικονομική προσφορά σε σχέση με τη δημόσια χρηματοδότηση θα αποτελέσουν τα βασικά κριτήρια επιλογής του αναδόχου για τη mega παραχώρηση του ΒΟΑΚ. Προβληματισμός υπάρχει και για το κατά πόσο θα προλάβει το έργο τις προθεσμίες και τα χρονοδιαγράμματα του Ταμείου Ανάκαμψης (Τ.Α.), το οποίο χρηματοδοτεί με 200 εκατ. το τμήμα αυτό του ΒΟΑΚ, ενώ διαθέσιμα είναι τα 600 εκατ. ευρώ του ΕΣΠΑ. Το ζήτημα με την τυχόν απώλεια των 200 εκατ. ευρώ είναι από που το δημόσιο θα προσπαθήσει να «καλύψει την τρύπα», π.χ. μέσω του ΕΣΠΑ, του ΠΔΕ ή άλλου «κουμπαρά».
Ισχυροί διεκδικητές
Πάντως, δεν έχουν λείψει όλους αυτούς τους μήνες οι φήμες περί ζυμώσεων ανάμεσα σε διεκδικητές ώστε να οδηγηθούν στο «χτίσιμο» μιας ευρείας συμμαχίας που θα φέρει εις πέρας το μεγάλο αντικείμενο (κατασκευή και διαχείριση/λειτουργία), δίχως όμως να έχει προκύψει κάτι (τουλάχιστον προς το παρόν).
Σε κάθε περίπτωση, θεωρείται ως μία από τις μεγαλύτερες αλλά και τελευταίες συμβάσεις παραχώρησης που «βγαίνουν» όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά και στην Ευρώπη, η οποία συνδυάζει κατασκευή και λειτουργία, οπότε το ενδιαφέρον, όσο και ο ανταγωνισμός, είναι στα «ύψη».
Αν επικρατήσει η ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, τότε αυτομάτως θα… φύγει ακόμα πιο μπροστά από τον ανταγωνισμό (ήδη είναι στην πρώτη θέση) καθώς αναμένει την υπογραφή για την Εγνατία και τις εξελίξεις για την Αττική Οδό.
Από την πλευρά τους ΑΚΤΩΡ Παραχωρήσεις και Μυτιληναίος επιθυμούν να αντικαταστήσουν με ένα δυνατό asset την απώλεια της Αττικής Οδού, η πρώτη, και να «μπει» γερά σε τέτοιες παραχωρήσεις, ο δεύτερος. Οσον αφορά στην ΑΒΑΞ, συμμετέχει με Γάλλους εταίρους που μένει να φανεί αν αυτή τη φορά «θα ανοίξουν το πορτοφόλι» ή έχουν κινηθεί συντηρητικά. Να αναφέρουμε ότι τις εξελίξεις παρακολουθούν και στην Intrakat, καθώς παλιότερα ο επικεφαλής του ομίλου Αλ. Εξάρχου είχε αφήσει να εννοηθεί ότι θα «εισέλθει» στη σύμβαση (κατασκευή) αν επικρατήσουν ΑΚΤΩΡ Παραχωρήσεις – Μυτιληναίος.
Να σημειωθεί ότι ήδη έχει συμβασιοποιηθεί το τμήμα Χερσόνησος – Νεάπολη μήκους 22,5 χιλιομέτρων και προϋπολογισμού 290 εκατ. ευρώ, που θα κατασκευαστεί μέσω ΣΔΙΤ από την κοινοπραξία ΤΕΡΝΑ, Άκτωρ Παραχωρήσεις, Ιntrakat, αλλά και το τμήμα Νεάπολη – Άγιος Νικόλαος, μήκους 14,5 χλμ., προϋπολογισμού 169 εκατ. ευρώ (δημόσιο έργο, ανάδοχος ΑΚΤΩΡ).