Η Διακήρυξη των Αθηνών Περί Σχέσεων Φιλίας και Καλής Γειτονίας ανάμεσα σε Ελλάδα και Τουρκία, μπορεί να μην παράγει νομικά αποτελέσματα, εν τούτοις καταγράφει τις προθέσεις των δύο πλευρών για βήματα προόδου και φέρει τις υπογραφές του Ταγίπ Ερντογάν και του Κυριάκου Μητσοτάκη.
Η υπογραφή αυτής της Διακήρυξης δημιουργεί νέα δεδομένα, χωρίς βέβαια να παραγράφονται οι θέσεις της κάθε πλευράς. Ουσιαστικά αποτελεί τη βάση για την εμπέδωση του κλίματος εμπιστοσύνης μεταξύ Ελλάδα και Τουρκίας, τη δημιουργία «ήρεμων νερών» προς όφελος των δύο χωρών στο πλαίσιο της ανάπτυξης, αλλά και της άρσης καταστάσεων που αυξάνουν την ανασφάλεια στην ευρύτερη περιοχή.
Το καλό κλίμα αποτυπώθηκε καθ΄όλη τη διάρκεια της επισκέψεως του Ταγίπ Ερντογάν και στις δηλώσεις που έγιναν στο Μέγαρο Μαξίμου. Η αναφορά του προέδρου της Τουρκίας στην μουσουλμανική μειονότητα με τον χαρακτηρισμό «τουρκική» δεν άλλαξε τα δεδομένα αφού η άμεση, θεσμική και στο πλαίσιο της διπλωματικής ορθότητας παρέμβαση του Κυριάκου Μητσοτάκη έβαλε τα πράγματα στη θέση τους δίνοντας απάντηση ουσίας, χωρίς να υπάρξει οποιαδήποτε συνέχεια από τον Ταγιπ Ερντογάν.
Αντιθέτως, ο Τούρκος πρόεδρος χειροκρότησε με τη στιγμή αυτή να είναι η πιο χαρακτηριστική της επίσκεψής του στην Αθήνα. Μια επίσκεψη κατά τη διάρκεια της οποίας κυριάρχησαν οι προσεκτικά διατυπωμένες τοποθετήσεις, οι χαμηλοί τόνοι και η πρόθεση να αναζητούνται δίαυλοι επικοινωνίας και συνεννόησης προκειμένου να αποφεύγονται ακραίες παρεμβάσεις και ενέργειες.
Οι συμφωνίες που υπεγράφησαν δεν είναι αμελητέες. Κυριάρχησε μεν αυτή που αφορά στη συνεργασία για το μεταναστευτικό αλλά ο στόχος που τέθηκε για διπλασιασμό των εμπορικών συναλλαγών δύναται να οδηγήσει σε νέες συνεργασίες μεταξύ των δύο πλευρών.
Ουδείς δύναται να προβλέψει το μέλλον. Ειδικά σε ό,τι αφορά τις σχέσεις Ελλάδας – Τουρκίας. Ουδείς δύναται να προδικάσει τη στάση της Τουρκίας όμως η υπογραφή της Διακήρυξης δεσμεύει ως προς τη στάση τους το σύνολο των μελών της ηγεσίας της γείτονας. Και παραπέμπει στον Ταγίπ Ερντογάν ώς προς την τήρηση των σημείων του κειμένου που φέρει και την υπογραφή του.
Μπορεί ο Τούρκος πρόεδρος να επιδιώκει να δείξει ένα διαφορετικό προφίλ προς τη Δύση, ειδικά μετά από μια περίοδο υψηλών τόνων. Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν είναι αξιοποιήσιμο από την ελληνική πλευρά που στόχευει στη διατήρηση μιας ήρεμης κατάστασης ανάλογης με αυτή του τελευταίου δεκαμήνου.
Οι γεωπολιτικές συνθήκες που διαμορφώνονται στην ευρύτερη περιοχή καθιστούν πάντως την εφαρμογή των συμφωνιών και ύπαρξη θετικού κλίματος επιτακτική. Ελλάδα και Τουρκία δύναται ν΄ αποκομίσουν οφέλη χωρίς αυτό να σημαίνει ότι υπαναχωρούν στις θέσεις τους και στις κόκκινες γραμμές που έχουν τεθεί. Το άνοιγμα διαύλων διαλόγου ενδεχομένως να οδηγήσει, μελλοντικά, σε άλλου είδους συζητήσεις. Προς το παρόν επιτρέπει αισιοδοξία χωρίς φυσικά να αίρονται οι επιφυλάξεις που υπάρχουν και οι οποίες οφείλονται στις κατά καιρούς συχνές εναλλαγές στις διαθέσεις και προθέσεις της γείτονας χώρας.
Η κυβέρνηση Μητσοτάκη και ο ίδιος ο πρωθυπουργός πιστώνονται τις εξελίξεις. Η Διακήρυξη των Αθηνών άλλωστε αποτελεί ένα κείμενο που περιλαμβάνει διατάξεις τις οποίες πολλοί πρωθυπουργοί της Ελλάδας επιθυμούσαν να φέρουν προς υπογραφή με την τουρκική πλευρά. Αποτελεί ένα πολιτικό κείμενο που παράγει αποτελέσματα. Όχι νομικά αλλά πολιτικά με περιεχόμενο.