Πέμπτη, 28 Μαρ.
23oC Αθήνα

«ΕΛΛΑΔΑ 2.0»: Ιστορική ευκαιρία, μεγάλη πρόκληση

«ΕΛΛΑΔΑ 2.0»: Ιστορική ευκαιρία, μεγάλη πρόκληση

«Η κρίση μπορεί να αποδειχθεί ευκαιρία». Η φράση έχει γίνει, βέβαια, «κλισέ», δεν παύει όμως σε πολλές περιπτώσεις να ισχύει. Η κρίση της πανδημίας τραυμάτισε την οικονομική και κοινωνική ζωή, οδήγησε όμως και σε σημαντική αλλαγή πολιτικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης ως προς την οικονομική ενίσχυση των κρατών-μελών της, ενώ στην Ελλάδα αποτέλεσε αφορμή να προωθηθoύν σημαντικές μεταρρυθμίσεις, όπως για παράδειγμα η ψηφιοποίηση της δημόσιας διοίκησης, με εντυπωσιακούς ρυθμούς.

Στην «επόμενη μέρα» της πανδημίας, η κρίση μπορεί να αποτελέσει για τη χώρα μας χρυσή ευκαιρία ριζικής μεταμόρφωσης της οικονομίας. Η Ελλάδα υπέστη σημαντικές απώλειες στο ΑΕΠ της ακριβώς την περίοδο που, χάρη στην νέα κυβερνητική πολιτική της Ν.Δ., είχε αρχίσει να ανακάμπτει.

Της δίνεται, όμως, η δυνατότητα όχι μόνο να καλύψει το χαμένο έδαφος, αλλά και να οδηγηθεί σε ένα νέο οικονομικό πρότυπο που θα ενισχύσει τις ιδιωτικές και δημόσιες επενδύσεις, οι οποίες θα εκτινάξουν το ΑΕΠ και τη δημιουργία νέων και καλά αμειβόμενων θέσεων εργασίας.

Η δυνατότητα παρέχεται, όπως είναι γνωστό, από το ευρωπαϊκό Ταμείο Ανάκαμψης, από το οποίο η Ελλάδα έχει εξασφαλίσει για την επόμενη πενταετία συνολικούς πόρους 31,16 δισ.ευρώ – από τα οποία 18,43 σε επιδοτήσεις και 12,73 σε δάνεια. Η ελληνική κυβέρνηση πρωτοστάτησε στο πρόγραμμα και, αντιλαμβανόμενη από την πρώτη στιγμή το μέγεθος της ευκαιρίας για τη χώρα, με έναν εντυπωσιακό συνδυασμό πολιτικής έμπνευσης και τεχνοκρατικής επάρκειας, παρουσίασε ένα από τα πρώτα και πιο αξιόπιστα εθνικά σχέδια αξιοποίησης των πόρων του Ταμείου.

Το «Ελλάδα 2.0», που εγκρίθηκε «μετ’ επαίνων» από την Ε.Ε., περιλαμβάνει 106 επενδύσεις και 68 μεταρρυθμιστικές δράσεις που κατανέμονται σε τέσσερις «πυλώνες»: στην πράσινη μετάβαση της οικονομίας, στον ψηφιακό μετασχηματισμό, στην ενίσχυση της απασχόλησης και της κοινωνικής συνοχής και στον θεσμικό μετασχηματισμό και την αύξηση των ιδιωτικών επενδύσεων. Χάρη στο πρόγραμμα αυτό, ήδη εντός του 2021 θα εκταμιευθούν προς τη χώρα μας από το Ταμείο 7,5 δισ. ευρώ!

Μαζί με τα τραπεζικά δάνεια και την ίδια συμμετοχή των ιδιωτών, το πρόγραμμα θα κινητοποιήσει συνολικούς πόρους 60 δισ. ευρώ την επόμενη πενταετία προσθέτοντας στην αύξηση του ΑΕΠ επιπλέον επτά μονάδες. Αν ληφθεί υπόψη και το ΕΣΠΑ 2021-2027 με πόρους 26,7 δισ. ευρώ (21,17 δισ. κοινοτικούς πόρους και 5,56 δισ. εθνική συμμετοχή) και η πολλαπλασιαστική επίδραση στην ιδιωτική οικονομία, το συνολικό ποσό που μπορεί να διατεθεί στην οικονομική δραστηριότητα της χώρας μέχρι το 2027 θα εγγίζει τα 100 δισ. ευρώ.

Είναι προφανές ότι για τη χώρα μας πρόκειται για ευκαιρία χωρίς προηγούμενο. Όπως όμως όλες οι μεγάλες ευκαιρίες, η εκμετάλλευσή της δεν είναι αυτονόητη. Κατ’ αρχάς, όλα τα έργα του Ταμείου πρέπει να ολοκληρωθούν μέχρι το 2026, πράγμα που απαιτεί ταχύτητα χωρίς προηγούμενο στην εκπόνηση επιχειρηματικών σχεδίων, στην εύρεση χρηματοδότηση και στις εγκριτικές διαδικασίες.

Πέραν αυτού, τα επενδυτικά σχέδια, που θα αξιολογούνται από τις τράπεζες προς χρηματοδότηση, πρέπει να διασφαλίζουν 20% τουλάχιστον ιδιωτική συμμετοχή και 30% δάνεια – η κρατική συμμετοχή δεν υπερβαίνει το 50% ανά σχέδιο. Για πολλές μικρομεσαίες επιχειρήσεις η εξεύρεση των κεφαλαίων αυτών δεν είναι καθόλου απλή υπόθεση – και ακριβώς γι’ αυτό η κυβέρνηση προωθεί νομοσχέδιο για τις συμπράξεις επιχειρήσεων με φορολογικά κίνητρα, υιοθέτησε το Ταμείο Εγγυοδοσίας για τη στήριξη των μικρομεσαίων και συνάπτει συμβάσεις με τις τράπεζες, ώστε να λειτουργήσουν όχι μόνο ως πιστώτριες, αλλά και ως προωθητικές δυνάμεις του προγράμματος.

Ενδεικτικά των δυσκολιών είναι τα ευρήματα πρόσφατης μελέτης της Εθνικής Τράπεζας, που διαπιστώνει ότι μόνο το 14% των μικρομεσαίων επιχειρήσεων δηλώνει πλήρη γνώση των επιμέρους δράσεων του ελληνικού σχεδίου ανάκαμψης, ενώ το 1/3 δεν γνωρίζει καθόλου τη χρήση του – το υπόλοιπο 50% δηλώνει «σχετική» γνώση. Εάν οι επιχειρήσεις αυτής της κατηγορίας δεν έχουν την απαιτούμενη συνδρομή να καταρτίσουν επενδυτικά σχέδια και να εξεύρουν την αναγκαία χρηματοδότηση και ίδια συμμετοχή, υπάρχει ο κίνδυνος σημαντικά κονδύλια να μείνουν ανεκμετάλλευτα ή πάντως να μην ενισχύσουν τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, ο ρόλος των οποίων είναι σημαντικός στην ελληνική οικονομία.

Οι αστικές επιχειρηματικές συμπράξεις είναι, για τον λόγο αυτό, το εργαλείο που μπορεί να οδηγήσει τις μικρές και μικρομεσαίες επιχειρήσεις στη συμμετοχή στο πρόγραμμα χρηματοδότησης του Ταμείου Ανάκαμψης με κίνητρο για μεν τις μικρές την πρόσβαση στον δανεισμό, για δε τις μεγαλύτερες τις φορολογικές και ασφαλιστικές ελαφρύνσεις. Το σχετικό νομοθετικό πλαίσιο θα πρέπει, ωστόσο, να προσεχθεί, ώστε η ευθύνη κάθε επιχείρησης να είναι ανάλογη με το μερίδιο συμμετοχής της στη σύμπραξη.

Η ευκαιρία που παρέχεται από το Ταμείο είναι πρωτοφανής, πρωτοφανείς όμως είναι και οι επιδόσεις που απαιτεί σε οργανωτική πληρότητα, ευελιξία και ταχύτητα. Η κυβέρνηση έχει μέχρι στιγμής ξεπεράσει κάθε προσδοκία στις επιδόσεις αυτές. Αν ο τραπεζικός τομέας και οι επιχειρηματικές ενώσεις δείξουν ανάλογο ζήλο, μπορεί το 2026 να έχουμε μια Ελλάδα μεταμορφωμένη σε βαθμό που δεν θα συλλάμβανε κανείς πριν από την πανδημία. Η κρίση της πανδημίας είναι όντως και ευκαιρία. Αλλά η εκμετάλλευση της ευκαιρίας εξαρτάται, όπως πάντα, από εμάς τους ίδιους.

* Η Ιωάννα Καλαντζάκου- Τσατσαρώνη είναι δικηγόρος – Μέλος Νομοπαρασκευαστικής Επιτροπής Πτωχευτικού Κώδικα 2007- Επικεφαλής της Επιτροπής Πτωχευτικού Δικαίου του Δικηγορικού Συλλόγου Αθηνών (σε σχέση με τον Πτωχευτικό Νόμο 4738/20) -Μέλος Δ.Σ του Συνδέσμου Ελλήνων Εμπορικολόγων – τ. Αντιπρ. Δ.Σ.Α – Υποψ. Ευρωβουλευτής – Υποψ. Βουλευτής Β1 Βορείου Τομέα Αθηνών (Ν.Δ.).

Γνώμη Τελευταίες ειδήσεις