Τα πλήρη πρακτικά του ιστορικού συμβουλίου των πολιτικών αρχηγών της 6ης Ιουλίου 2015 φέρνει στο φως της δημοσιότητας η εφημερίδα «Τα Νέα Σαββατοκύριακο», σήμερα Σάββατο (19.7.25).
Πρόκειται για την επίσημη καταγεγραμμένη εκδοχή των πρακτικών του συμβουλίου των πολιτικών αρχηγών που είχε συγκαλέσει ο τότε Πρόεδρος της Δημοκρατίας, Προκόπης Παυλόπουλος, έπειτα από πρωτοβουλία του τότε πρωθυπουργού, Αλέξη Τσίπρα, την επομένη του δημοψηφίσματος της 5ης Ιουλίου 2015, όπου το 61,31% των ψηφοφόρων απέρριψε την πρόταση που είχαν καταθέσει οι δανειστές στη δραματική συνεδρίαση του Eurogroup της 25ης Ιουνίου για την επίτευξη συμφωνίας με την ελληνική κυβέρνηση.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Στο συμβούλιο των πολιτικών αρχηγών συμμετείχαν εκτός από τον τότε Πρόεδρο της Δημοκρατίας και τον τότε πρωθυπουργό, ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης και τότε μεταβατικός πρόεδρος της ΝΔ, Βαγγέλης Μεϊμαράκης, η αείμνηστη πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ, Φώφη Γεννηματά, ο γενικός γραμματέας του ΚΚΕ, Δημήτρης Κουτσούμπας, ο επικεφαλής του Ποταμιού, Σταύρος Θεοδωράκης και ο πρόεδρος των Ανεξάρτητων Ελλήνων και τότε υπουργός Εθνικής Άμυνας, Πάνος Καμμένος.
Τα πρακτικά κατέγραψαν πρακτικογράφοι της Βουλής, που ήταν παρόντες στη σύσκεψη και που αξιοποίησαν τα ηχητικά από επτά καταγραφικά ήχου για να αποδώσουν με έγκυρο τρόπο τη συζήτηση. Το κείμενο των πρακτικών, που δημοσιεύεται σήμερα, αποτελεί την επίσημη εκδοχή των όσων συζητήθηκαν τότε, με την εξαίρεση τριών περιπτώσεων για τις οποίες ο ίδιος ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας ζήτησε να μην καταγραφούν και που φέρεται να αφορούσαν την ενημέρωση για τις συνομιλίες που είχε ο Προκόπης Παυλόπουλος με τον τότε πρόεδρο της Γαλλίας Φρανσουά Ολάντ και ο Αλέξης Τσίπρας με την τότε καγκελάριο της Γερμανίας Άνγκελα Μέρκελ και με τον πρόεδρο της Ρωσίας Βλαντίμιρ Πούτιν.
«Πρέπει να φύγουμε από εδώ πρώτα – πρώτα με μία κοινή θέση. Δεν είναι νοητό μπροστά στην κρισιμότητα των πραγμάτων να μην φύγουμε με μία κοινή θέση, που, ακόμα κι αν γνωρίζω ότι θα υπάρχει η διαφοροποίηση του Κομμουνιστικού Κόμματος της Ελλάδας, κάνω έκκληση στον Γενικό Γραμματέα του Κομμουνιστικού Κόμματος η διαφοροποίηση αυτή να είναι εκείνη που ξεκαθαρίζει τη θέση του Κομμουνιστικού Κόμματος, η οποία, με τον τρόπο με τον οποίο έθεσα προηγουμένως, διευκολύνει την εθνική στάση που οι υπόλοιπες δυνάμεις καλούνται να υπερασπιστούν προς τα έξω. Η θέση, δηλαδή ότι δεν μπορεί κανείς παρά μόνο ο ελληνικός λαός και οι πολιτικές του δυνάμεις να ερμηνεύσει το ΟΧΙ στο δημοψήφισμα, η βούλησή μας για διαπραγματεύσεις με ειλικρίνεια, με μία νέα ακόμα εκπροσώπηση, ήδη αρχής γενομένης -το τονίζω, δεν παρεμβαίνω σε αυτό- από τον υπουργό Οικονομικών», ανέφερε, μεταξύ άλλων, στην αρχική τοποθέτησή του ο Προκόπης Παυλόπουλος.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Παίρνοντας τον λόγο ο Αλέξης Τσίπρας τόνισε, μεταξύ άλλων, πως «η πρόταση της ελληνικής κυβέρνησης να πάμε σε μία συμφωνία με βάση την πρόταση Γιούνκερ, διορθωμένη με πέντε – έξι αλλαγές επί τω ευνοϊκοτέρω για τις αντοχές της ελληνικής κοινωνίας, συνοδεύεται με πρόταση για πλήρη κάλυψη των χρηματοδοτικών αναγκών της χώρας για το μεσοπρόθεσμο διάστημα για τα επόμενα δύο χρόνια και ταυτόχρονα συνοδεύεται με την πρόταση για την αναδιάρθρωση του χρέους. Αυτός ο συνδυασμός μπορεί να αντισταθμίσει, κατά τη δική μας εκτίμηση, την υφεσιακή δυναμική που θα φέρουν μέτρα λιτότητας. Μέτρα λιτότητας μεν, κατανεμημένα, όμως, με δικαιοσύνη σε αυτούς που μπορούν να τα αντέξουν και όχι στις κοινωνικές εκείνες κατηγορίες που έχουν πληγεί ανεπανόρθωτα από την κρίση, σε συνδυασμό, όμως, με ένα ισχυρό πακέτο χρηματοδότησης που καλύπτει τις μεσοπρόθεσμες ανάγκες της χώρας και αναδιάρθρωσης του χρέους μπορούν να δημιουργήσουν την αίσθηση ότι η συζήτηση για το Grexit τελείωσε, να δημιουργήσουν την αίσθηση μιας θετικής δυναμικής, η οποία θα μπορούσε να αντισταθμίσει την υφεσιακή ροπή των μέτρων λιτότητας που μας προτείνουν οι τρεις Θεσμοί. Αυτό θεωρούμε εμείς ότι αποτελεί μία ουσιαστική προϋπόθεση για να εκτιμήσουμε ότι έχουμε μία βιώσιμη συμφωνία εξόδου (…)».
Στη συνέχεια ο τότε πρωθυπουργός αναφέρθηκε διεξοδικά στις πέντε σημαντικές αλλαγές που θα ζητούσε η κυβέρνηση στο κείμενο Γιουνκέρ. «Το πρώτο αφορά τον ΦΠΑ, αφορά τη διατήρηση της έκπτωσης του 30% στα νησιά (…) Το δεύτερο σημείο αφορά στα διαρθρωτικά δημοσιονομικά μέτρα. Προτείνουμε η απαίτηση για άμεση προκαταβολή του 100% του φόρου εισοδήματος για ατομικές επιχειρήσεις και ελεύθερους επαγγελματίες, που ζητούν οι θεσμοί, να μην είναι άμεση, να είναι σταδιακή η αύξηση προκαταβολής φόρου. (…) Το τρίτο σημείο αφορά τις συντάξεις, όπου μιλάμε για πλήρη εφαρμογή του νόμου του 2010, που αφορά τον υπολογισμό της κύριας σύνταξης με συνέπεια μικρή αύξηση των χαμηλών και μικρή μείωση των υψηλών κύριων συντάξεων. (…) Η πρόταση Γιουνκέρ μιλάει για κατάργηση του ΕΚΑΣ. Εμείς να ζητήσουμε το ΕΚΑΣ να διατηρηθεί έως το τέλος του 2019 και να καταργηθεί σταδιακά, αλλά χωρίς καμία άμεση περικοπή στους δικαιούχους που βρίσκονται στη χαμηλότερη βαθμίδα των αποδοχών. (…) Το τέταρτο σημείο σε ό,τι αφορά την αγορά εργασίας. Εμείς επιμένουμε στην ανάγκη η χώρα μας να έχει, όπως και όλες οι άλλες προηγμένες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ένα πλαίσιο συνολικών διαπραγματεύσεων (…) Το πέμπτο σημείο αφορά τα product markets, δηλαδή τις αγορές προϊόντων (…) Η πρόταση που καταθέτω είναι να συζητήσουμε και να ακούσω και τις θέσεις σας, ώστε αύριο στη Σύνοδο Κορυφής να μιλήσουμε για την αποκατάσταση της ρευστότητας στο τραπεζικό σύστημα και για μία συμφωνία μεσοπρόθεσμης διάρκειας που θα περιλαμβάνει εξασφαλισμένη χρηματοδότηση, αξιόπιστες μεταρρυθμίσεις και ταυτόχρονα ένα ισχυρό πακέτο αναπτυξιακών επενδύσεων και δεσμεύσεις για αναδιάρθρωση του χρέους».
«Με το δημοψήφισμα καθυστερήσατε πάρα πολύ, η κατάσταση είναι πολύ χειρότερη»
Στη δική του αρχική τοποθέτηση ο τότε αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης, Βαγγέλης Μεϊμαράκης, είπε πως «θα μπορούσε στο δημοψήφισμα-και θα μας διευκόλυνε όλους να θέτατε τη δική σας πρόταση ή να θέτατε την πρόταση του Γιούνκερ, την οποία προσυπογράφετε τώρα, με τις πέντε αλλαγές και αυτή την πρόταση να την παίρνατε ως πρόταση του ελληνικού λαού. Το “ΝΑΙ” και “ΟΧΙ” δεν θα υπήρχε εκεί. Όλοι θα έλεγαν “ΝΑΙ” στην πρόταση τη δική σας. Ταυτόχρονα, πρέπει να σας πω ότι δημιουργήσατε τρομερές συγχύσεις και εσείς και οι υπουργοί. Και μαζέψτε τους! Δεν βοηθούν αυτές οι δηλώσεις αυτές τις ώρες. Ειλικρινά σας το λέω (…) Εγώ, λοιπόν, ήθελα να σας πω ότι με το δημοψήφισμα καθυστερήσατε πάρα πολύ. Και αυτό έχει κόστος. Η κατάσταση δεν είναι όπως το προηγούμενο Σάββατο που θέσατε το δίλημμα. Είναι πολύ χειρότερη. (…) Υποσχεθήκατε ότι έχετε τη συμφωνία. Εγώ αναμένω να τη φέρετε. Και να ξέρετε ότι εφόσον αυτή είναι μια βιώσιμη λύση, εμείς δεν έχουμε τέτοια ζητήματα και τέτοια προβλήματα. Γι’ αυτό ακριβώς πιστεύω ότι στο θέμα της αύξησης της ρευστότητας θα βρείτε μία ομοθυμία από όλους εδώ πέρα. (…) Ως προς τον δεύτερο όρο και τις προϋποθέσεις για τη συμφωνία, δηλαδή τους είκοσι τέσσερις μήνες, μη δεσμεύεστε για το πόσους μήνες θα είναι. Η πρόταση Γιούνκερ δεν ξέρω αν αυτήν τη στιγμή είναι στο τραπέζι, διότι, πέραν της πρότασης που βάλατε στο δημοψήφισμα κι έχει αποσυρθεί, από τα συμφραζόμενα καταλαβαίνω ότι δεν υπάρχει πρόταση και πώς ξαναπάμε από την αρχή (…)».
«Το Όχι δεν είναι εντολή ρήξης αλλά ούτε και να συμφωνήσουμε πάση θυσία»
Στη συνέχεια μίλησαν και οι υπόλοιποι πολιτικοί αρχηγοί ζητώντας περισσότερες διευκρινίσεις από τον Αλέξη Τσίπρα, σχολιάζοντας τα όσα συνέβησαν πριν το δημοψήφισμα και τονίζοντας ότι το μήνυμα που θα πρέπει να σταλεί είναι ότι ο ελληνικός λαός επιθυμεί την παραμονή της χώρας στην Ευρωζώνη, με τον τότε πρωθυπουργό να επισημαίνει πως «θεωρώ ότι εάν στόχος αυτής της συζήτησης εδώ είναι όχι να βρούμε ένα κοινό τόπο, αλλά να λαθροχειρίσουμε και να μετατρέψουμε το “ΟΧΙ” σε “ΝΑΙ”, δεν θα με βρείτε σύμφωνο. Το “ΟΧΙ” είναι ένα “ΟΧΙ” που αφορά μια βιώσιμη συμφωνία. Προφανώς και δεν είναι εντολή ρήξης, αλλά δεν είναι και εντολή “πάση θυσία, ό,τι και να γίνει, θα συμφωνήσουμε”. Αυτό θέλω να το ξεκαθαρίσω».
Μετά από έναν νέο γύρο τοποθετήσεων όπου οι αρχηγοί των κομμάτων της αντιπολίτευσης διατύπωσαν τις προτάσεις τους, το συμβούλιο ολοκληρώθηκε με το κοινό ανακοινωθέν (που δεν υπέγραψε ο Δημήτρης Κουτσούμπας διατυπώνοντας τη συνολική διαφωνία του ΚΚΕ) και το οποίο και τους διάβασε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας.
Το κοινό ανακοινωθέν
«Η κυβέρνηση αναλαμβάνει την ευθύνη για τη συνέχιση των διαπραγματεύσεων. Και ο κάθε πολιτικός αρχηγός θα συμβάλει, αντιστοίχως, στο πλαίσιο του θεσμικού και πολιτικού του ρόλου. Κοινός στόχος είναι η επιδίωξη λύσης η οποία θα διασφαλίζει:
- Την επαρκή κάλυψη των χρηματοδοτικών αναγκών της χώρας.
- Αξιόπιστες μεταρρυθμίσεις, με κριτήριο την δίκαιη κατανομή των βαρών και τις κατά το δυνατόν λιγότερες υφεσιακές επιπτώσεις.
- Ισχυρό, εμπροσθοβαρές αναπτυξιακό πρόγραμμα, πρωτίστως για την καταπολέμηση της ανεργίας και την ενθάρρυνση της επιχειρηματικότητας.
- Δέσμευση για την έναρξη ουσιαστικής συζήτησης ως προς την αντιμετώπιση του προβλήματος της βιωσιμότητας του ελληνικού δημόσιου χρέους.
- Άμεση προτεραιότητα αποτελεί η αποκατάσταση της ρευστότητας στο χρηματοπιστωτικό σύστημα σε συνεννόηση με την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ).
Ο πρωθυπουργός δεσμεύθηκε να ενημερώσει τους πολιτικούς αρχηγούς αμέσως μετά την προσεχή σύνοδο για τα πρώτα συμπεράσματα που θα εξαχθούν και για την εν γένει πορεία των διαπραγματεύσεων».
